|
K�resel pazarda �retilen bitkisel ya�lar�n�n y�zde 40'� palmiye ya��ndan (palm ya��) olu�uyor. G�dam�zdan tutun da evde kullan�lan g�nl�k ihtiya� �r�nlerine kadar hemen her �eyin i�inde palmiye ya�� bulunuyor. ��te Ye�ilist'tin derlemesiyle 4 soruda palmiye ya�� ger�e�i: PALM�YE YA�ININ SA�LI�A ETK�LER� NELERD�R? Ge�ti�imiz may�s ay�nda Avrupa G�da G�venli�i palmiye ya��n�n, �o�u g�da �r�n�n�n �retimi s�ras�nda oldu�u gibi, 200 C �zerinde �s�t�ld���nda ortaya ��kan glisidil ya� asit esterlerinin (GSE) kanserojen maddeler oldu�unu a��klam��t�. 
7 Aral�k'ta �ngiliz Kanser Ara�t�rma Derne�i fonuyla yap�lan ba�ka bir ara�t�rmada da, kanserin h�zl� yay�lmas� ve palmiye ya�� aras�nda bir ili�ki bulundu�u saptand�. Ara�t�rma kapsam�nda, y�ksek ya�l� diyet ve palmiye ya�� konsantrasyonu fazla besinlerle beslenen farelerde en agresif kanser vakalar�na rastland�. Kulland���m�z bir �ok g�dada palmiye ya�� bulunsa da Ferroro �irketinin �retti�i Nutella bu konuda en �ok su�lanan markalardan biri oldu. Ferroro ise Nutella'n�n palmiye ya�� olmadan yap�lmas�n�n kalitesini bozaca��n� �ne s�rd�. GIDA �RET�C�LER� NEDEN PALM�YE YA�INI TERC�H ED�YORLAR? Palmiye ya�� oksidasyona diren�li bir ya� t�r� ve dolay�s�yla raf �mr� uzun. Ayn� zamanda y�ksek s�cakl�klara dayan�kl� olmas�, onu g�da ve di�er end�strilerde tercih edilir k�l�yor. Bununla beraber fiyat olarak da ucuz olmas� palmiye ya��n� �reticiler i�in daha da �ekici hale getiriyor. HANG� �R�NLERDE PALM�YE YA�I VAR? Palmiye ya�� margarinlerden, kurabiyelere, dondurmalara, haz�r g�daya kadar geni� bir g�da sekt�r�nde yer al�yor. Ay�rca deterjan ve sabunlarda da bulunmakta.
PALM�YE YA�I �NSANLAR ���N K�T�, PEK� DO�A ���N DURUM NED�R? D�nyan�n ba�l�ca palmiye ya�� �reticileri Malezya ve Endonezya. Ancak bu �lkelerde palmiyeler maalesef ya�lar� i�in kesildi�inden, yeti�tirildi�i yerlerdeki biyo�e�itlilik ve ekosistemler de tehlike alt�nda.
�rne�in Endonezya'daki memeli hayvanlar�n ��te biri bu y�zden yok olma tehlikesiyle kar�� kar��ya. Birle�mi� Milletler, son 20 y�lda orangutanlar�n %90 oran�nda yok oldu�unu tespit edince, buraya acil koruma zorunlulu�u getirmi�. Bundan etkilenenler sadece orangutanlar de�il elbet. A�a�s�zla�ma ile beraber ciddi bir iklim de�i�ikli�i sorunu da ortaya ��k�yor. Ayr�ca palmiye ya�� yap�m� i�in �al��an yerel halk da, maalesef eme�inin de�erini alam�yor. Son y�llarda bu konuda fark�ndal���n artmas�yla, gerek Malezya h�kumetinin bir giri�imi, gerekse b�y�k �irketlerin harekete ge�me zorunlulu�u dolay�s�yla S�rd�r�lebilir Palmiye Ya�� komitesi kuruldu. Bu �ekilde palmiye ya�� �retenlerin ve �retilmesinin de s�rd�r�lebilirli�i sa�lanmas� hedefleniyor.
18.1.2017 - 25283
|