Mangal Al��kanl��� Olanlar Dikkat Etmeli"

T�rk Cerrahi Derne�i Y�netim Kurulu �yesi ve Genel Sekreter Prof. Dr. �mer Alabaz, kolon kanserinin olu�mas�nda hayvansal ya�lar�n t�ketiminin etkili oldu�unu belirterek, isli, dumanl�, fazla k�m�rle�mi� d�ner veya mangal etlerinden uzak durulmas� ve �zellikle mangal al��kanl��� olanlar�n dikkat etmesi gerekti�ini vurgulad�.

Prof. Dr. Alabaz, kolorektal kanser fark�ndal�k ay� dolay�s�yla yapt��� a��klamada, erken tan� ile �nlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastal�k olan kolorektal kanserde, tarama ve toplumu bilin�lendirmenin �nem ta��d���na i�aret ederek, bilin�lendirme kampanyalar�yla y�lda binlerce insan�n kolon kanserinden kurtar�ld���n�n alt�n� �izdi.

Kolon kanserinin, kar�n a�r�s�, halsizlik, kans�zl�k, kab�zl�k, ishal gibi belirtileri s�kl�kla ba�ka hastal�klarla kar��t�r�ld���ndan hastalar�n doktora ba�vurmalar�n�n gecikti�ine de�inen Alabaz, belirtilerin ciddiye al�nmas� ve rutin kontrollerin ihmal edilmemesi gerekti�ini belirtti.

Alabaz, gerekli hayat tarz� de�i�ikliklerinin kolorektal kanseri riskini y�zde 50-60 oran�nda azaltt���n� ifade ederek, �unlar� dile getirdi:

"Kolorektal kanser olarak adland�rd���m�z, kal�n ba��rsak ve rektum, yakla��k 1 metre 70 santimetre-2 metre uzunlu�unda sindirim sisteminin ince ba��rsaktan sonra gelen k�sm�d�r. �zellikle bat�l� �lkelerde s�k kar��la��lan kolorektal kanserler b�y�k bir �neme sahiptir. Kolon kanserinin nedeni kesin olarak bilinmemektedir ancak olu�umunda etkili olan baz� �evresel ve genetik nedenler vard�r. Beslenme ve hareket, kolon kanserinde �nemli bir yere sahiptir. �zellikle Bat� toplumuna benzer diyet al��kanl��� kanser ihtimalini artt�r�r. Kolon kanserinin olu�mas�nda hayvansal ya�lar�n t�ketiminin etkili oldu�u ara�t�rmalar sonucu saptanm��t�r. �zellikle k�rm�z� et ne �ok yanm��, ne de az pi�mi� olmal�d�r. �sli, dumanl�, fazla k�m�rle�mi� d�ner veya mangal etlerinden uzak durulmal�d�r. �zellikle mangal al��kanl��� olanlar �ok dikkat etmelidir. Mangal ile et aras�nda 15 santimetre olmal� ve etin mangalda fazla kalmas� kanserojen madde olu�mas�n� sa�lad��� i�in dikkat edilmelidir."

"Ya�am tarz�n�n d�zenlenmesi", "v�cut kitle indeksinin 25'in alt�nda olmas�", "kalori k�s�tlamas�" ve "bol egzersiz"i ihmal edilmemesi gereken unsurlar �eklinde s�ralayan Prof. Dr. Alabaz, �unlar� kaydetti:

"Belirtilerin ciddiye al�nmas�, gerekli tahlil ve ya�am de�i�ikliklerinin dikkat edilmesi kolon kanseri riskini yar� yar�ya azaltabiliyor. Obezite, diyabet ve metabolik sendrom, kolon kanseri ile ba�lant�l� hastal�klar olarak g�r�l�yor. �nsanlarda bol miktarda lifli besinlerin tercih edilmesi kolon kanseri g�r�lme s�kl���n� azaltmaktad�r. Alkol ve sigara da en �nemli sebep olabilece�inde uzak durulmas� gerekir. Ayr�ca baz� kimyasal maddeler kanser nedenleri aras�ndad�r. Sanayi i��ilerinde, baz� fabrikalarda �al��anlarda kolon kanseri g�r�lmesi kimyasal maddelerin etkisini ortaya koymaktad�r."

"Hedefe y�nelik tedavide ba�ar� oran� artt�"

Prof. Dr. �mer Alabaz, ailesinde kolon kanseri olan ki�ilerde kansere yakalanma ihtimalinin normalden daha y�ksek oldu�una de�inerek, Gardner Sendromu ve Ailesel Polipozis hastal���n�n kal�tsal hastal�klar oldu�unu ve s�kl�kla kolon kanserine yol a�t���n�, �lseratif kolit hastal���n�n da kolon kanseri ihtimalini art�rd���n� anlatt�.

Alabaz, hastal���n tan�s�na ve taramaya ili�kin �u bilgileri verdi:

"Hastal���n tan�s� g�n�m�zde olduk�a kolayd�r. Kolonoskopi ile hastan�n b�t�n kal�n ba��rsa�� g�r�nt�lenir. Bu s�rada, polip varsa al�n�r ve incelenir. Risk alt�ndaki ki�iler ve polip al�nan ki�iler kolonoskopi ile takip edilir. Kolonoskopi i�lemleri �lkemizde bu konuda tecr�beli genel cerrah ve gastroenterologlar taraf�ndan yap�lmaktad�r. Di�er bir y�ntem video g�r�nt�leme ile yap�lan sigmoidoskopidir. Kolonun alt b�lgesinin incelenmesinde kullan�l�r. Ayr�ca gaitada gizli kan ara�t�r�l�r. Yani d��k�da kan arama y�ntemi ile d��k�da saptanmas� zor olan az miktardaki kanamalar saptan�r. Bunlar�n d���nda gerekirse ba��rsaktan par�a al�n�r ve incelenir. Tarama ve te�histe �ncelikle d��k�da gizli kan bak�lmas� tavsiye edilmekteyse de mutlaka risk ta��yan bir hasta ise kolonoskopi gerekir. ��lem uyutarak yap�lmakta oldu�undan hasta i�in zor bir tetkik de�ildir. Kolon kanseri ve rektum kanseri y�zde 90 poliplerle geli�ir ve 50 ya��n �st�nde polip g�r�lme oran� y�ksektir. Kolonoskopi ile polip a�amas�nda yakalan�rsa polip al�n�r ve hastal�k tamamen yok edilmi� olur."

Risk gruplar�na girmeyen hastalara 50 ya��ndan ba�layarak gaitada gizli kan taramas�, 50 ya��n �zerinde ise en az�ndan 5 y�lda bir sigmoidoskopi, 10 y�lda bir kolonoskopi �nerilmektedir. Risk grubunda olan hastalardan, daha �nce polip ��kar�lm�� olan hastalar bu i�lemden sonra 1-3 y�l i�inde tekrar kolonoskopi yapt�rmal�d�r. Kal�tsal non-polipozis kolorektal kanser i�in genetik test yapt�r�lmal�d�r. Ailesel adenomatoz polipozis (FAP) olarak adland�r�lan hastal�k olan ki�ilere genetik dan��manl�k yap�lmal� ve 10-15 ya��ndan itibaren kolonoskopi ile takip edilmelidir. Meme, kad�n genital organ kanseri olan ki�iler 40 ya��ndan sonra, �lseratif koliti olan ki�iler ise tan� ald�ktan sonra periyodik olarak kolonoskopi yapt�rmal�d�r."

KRAS testinin, hastan�n tedavi uygulanmadan �nce yarar g�rme oran�n� saptamay� sa�lad���na ve sonu�lar�na bak�larak hastayla ilgili tedavi kararlar� belirlendi�ine i�aret eden Alabaz, e�er hastal�k sonradan fark edilirse bile mevcut kemoterapi, radyoterapi ve cerrahi imkanlar�yla tedavide b�y�k ilerlemeler kaydedildi�ini, son y�llarda hedefe y�nelik tedavide ba�ar� oran�n�n art���n� belirtti.

Prof. Dr. Alabaz, "Kolorektal kanserlerde hayat kurtar�c� tedavi erken evrede ger�ekle�tirilen cerrahidir. Di�er tedaviler koruyucu ama�l� olarak ya da ileri evrelerde g�ndeme gelmektedir. Kolorektal kanserlerin tedavisi medikal onkolog, cerrah, radyasyon onkolo�u, n�kleer t�p ve g�r�nt�leme uzmanlar�n�n bir arada oldu�u bir ekip taraf�ndan yap�lmal�d�r. Bu hastal���n tedavisinde laparoskopik ve robotik cerrahi uygulamalar�n�n yayg�nla�maya ba�lamas�yla, eskinin a��k ameliyatlar�n�n yerini, giderek laparoskopik ameliyatlar almaya ba�lam��t�r. Etkili tedavi y�ntemleri sayesinde metastatik kolorektal kanser hastalar�n�n sa� kal�m oranlar� ortalama 3 y�la kadar uzam��t�r." ifadelerini kulland�.

21.3.2017 - 26352