|
Uluslararas� bir bilim insanlar� ekibi, Henipavir�s familyas�ndan yeni bir vir�s ke�fettiklerini duyurdu. Henipavir�s ailesi daha �nce de insanlar aras�nda �l�mc�l enfeksiyonlara yol a�m��t�. Ara�t�rma ekibine g�re Langya henipavir�s� (LayV), �in'de 2018-2021 aras�nda en az 35 ki�iye bula�t�. New England T�p Dergisi'nde yay�mlanan �al��maya g�re, LayV'nin insandan insana bula�t���na dair bir i�aret yok. Makalede, enfeksiyonun kayna��n�n b�y�k ihtimalle hayvanlar, �zellikle de fareler oldu�u vurguland�. Ancak bunun ba�ka ara�t�rmalarla teyit edilmesi gerekti�i de belirtildi. �in'de tespit edilen 35 Langya vakas�n�n 26's� detayl� bir �ekilde incelendi. T�m hastalarda ate� oldu�u ve baz� vakalarda halsizlik (% 54), �ks�r�k (% 50), ba�a�r�s� (% 35) ve kusma (% 35) g�r�ld��� belirtildi. Uzmanlar ayr�ca karaci�er (hastalar�n % 35'inde) ve b�brek (% 8) fonksiyonlar�nda baz� anormalliklere rastlad�. Herhangi bir �l�me dair veri ise yok. BBC'nin g�r��t��� uzmanlar, yeni bir vir�s ke�finin pandemi anlam�na gelmedi�ini ancak Henipavir�s ailesinden bir vir�s�n ortaya ��kmas�n�n, bu gruptaki di�er patojenlerin daha �nce Asya ve Okyanusya'da ciddi salg�nlara yol a�mas� nedeniyle kayg� verici oldu�unu s�yl�yor. Yayg�n g�r�len bir yer yok Bu salg�nlara Hendra henipavir�s (HeV) ve Nipa henipavir�s (Niv) ad� verilen LayV'nin "kuzenleri " yol a�m��t�. Hendra enfeksiyonlar� nadir g�r�l�yor ancak ABD Hastal�k Kontrol Merkezine (CDC) g�re �l�m oranlar� % 57. 1998-2018 aras�nda bildirilen Nipah salg�nlar�nda ise �l�m oranlar� % 40 ila 70 oldu. Her iki vir�s de solunum ve n�rolojik sorunlara yol a��yor. Nipah vir�s�nde bilinen en ciddi salg�n 2018'de Hindistan'da g�r�lm�� ve 19 teyitli vakan�n 17'si hayat�n� kaybetmi�ti. Farkl� metodolojiler, �lkeler taraf�ndan sa�lanan verilerin farkl�l�klar�, bu verileri Covid-19'daki �l�m oranlar�yla kar��la�t�rmay� zorla�t�r�yor. Ancak Hendra ve Nipah vir�slerindeki �l�m oranlar�n�n, koronavir�s pandemisinden �nemli �l��de y�ksek oldu�unu s�ylemek m�mk�n. Sao Paulo �niversitesi'ndeki Yeni G�r�len Vir�sler Ara�t�rma Laboratuar�'ndan Profes�r Jansen de Araujo, yeni vir�s� tespit eden uzmanlar�n vakalar� uzun s�re izlemesiyle, �imdilik Langya vir�s�n�n bulunmas�n�n kesinlikle yeni bir pandemiye i�aret etmedi�ini vurgulad�. Profes�r ayr�ca, "G�zlemlenen durum, koronavir�ste oldu�u gibi vir�s�n �ok fazla g�r�ld��� bir alana i�aret etmiyor " dedi. �ngiltere'deki Reading �niversitesi'nden Viroloji Profes�r� Ian Jones da, Langya'n�n �u ana kadar etkin bir �ekilde insandan insana bula�ma kapasitesi g�stermedi�ini belirtti. 'Net bir mutasyon i�areti yok' Jones ayr�ca "Daha da �nemlisi ne Hendra ne de Nipah vir�sleri hi� pandemiye d�n��me i�areti g�stermedi. Daha bula��c� bir forma do�ru mutasyona u�rad���na dair net bir i�aret yok. Fakat yine de, her iki uzman da Langya vir�s�nde yeni vakalar� g�zlemlemenin gerekli oldu�una inan�yor. Langya vir�s�n� bulan ekip, t�m hastalar�n �in'in �andong ve Henan b�lgelerinde ya�ad���n� s�yledi. Hastalar birbirleriyle hi� yak�n temasa girmedi ve benzer yerlerden ge�tiklerine dair bir i�aret de yok. Ara�t�rmac�lar, dokuz hasta ve akrabalar� aras�ndaki temaslar� da izledi ve insandan insana bula�may� kan�tlayacak bir durumla kar��la�mad�. Hastalar�n yar�s�ndan �o�u �ift�iydi ve bu da vir�s�n hayvanlarla temas sonucu kap�ld���na i�aret ediyor. Uzmanlar evcil ve k���k vah�i hayvanlarda Langya'n�n genetik izlerini arad�klar�nda, sivri farelerinin % 25'inde vir�s�n izlerini buldu. Uzmanlar bu hayvanlar�n vir�s�n "do�al depolar� " olabilece�ini s�yl�yor. Meyve yarasalar� Langya'n�n "kuzenleri " Hendra ve Nipah'�n do�al deposunun yarasalar oldu�u biliniyor. CDC'ye g�re Hendra vir�s�n�n insandan insana bula�t��� bir vaka yok. Vir�s insanlara enfekte atlar�n v�cut s�v�lar�, dokular� ve d��k�s�yla bula�t�. Di�er yandan CDC Nipah vir�s�n�n yarasalar gibi enfekte hayvanlarla temas ya da enfekte bir insanla yak�n temasla bula�t���n� s�yl�yor. Brezilya'daki Londrina Devlet �niversitesi'nden virolog Dr. Michele Lunardi, 2021'de henipavir�slerle ilgili bir �al��ma yapt�. �al��mada Hendra ve Nipan enfeksiyonlar�n�n bilinen bir tedavisi olmad���n� ve "Nipah vir�s�n�n y�k�c� bir pandemiye yol a�ma riski bulundu�unu " s�ylemi�lerdi. Ancak Prof. Jones ise panik yapmak i�in bir neden olmad��� g�r���nde. Jones, "Bence Nipah'�n pandemiye yol a�ma riski y�ksek de�il. Vir�s insanlara anla��labilir bir risk olu�turuyor. Ancak hala �rne�in bir a��yla de�il de, e�itimle �nlenebilir " dedi. Viroloji uzman� ayr�ca Nipah vir�s�n�n insan�n sinir sisteminde daha iyi kendini kopyalad���n� ve bunun da, �rne�in solunum sisteminde �o�alan koronavir�se k�yasla insandan insana bula�ma ihtimalini azaltt���n� vurgulad�. Prof Jones ��yle devam etti; "�nemli olan her yeni vir�s ke�fedildi�inde pani�e kap�lmamak. Bilim insanlar� daima yeni vir�sler ar�yor ve Covid-19'dan sonra bu daha da yo�unla�t�. D��ar�da bir�ok k�t� vir�s var ama bu onlarla temas edece�imiz anlam�na gelmiyor. "
11.8.2022 - 62222
|