|
Solunum ve sindirim sisteminde normal grip belirtileri ile ortaya ��kan, �ok bula��c� ve �l�me neden olan bir hastal�k olan ku� gribinin bilinen en yayg�n formu H5N1'dir. �lk olarak 1997 y�l�nda insanlarda ke�fedilen ku� gribi hakk�nda merak etti�iniz t�m detaylar haberimizde... Ku� gribi nedir? Ku� gribinin nedenleri, belirtileri ve tedavisi... Bilimsel ad� "avian influenza" halk aras�nda tavuk vebas� olarak bilinen ku� gribi nedir? Solunum ve sindirim sistemindenormal grip belirtileri ile ortaya ��kan, �ok bula��c� ve �l�me neden olan bir hastal�k olan ku� gribinin bilinen en yayg�n formu H5N1'dir. Peki Ku� gribi nedir? Ku� gribinin nedenleri, belirtileri ve tedavisi nedir? ��te detaylar haberimizde... KU� GR�B� NED�R?Ku� gribi; �nfluenzavirus A'ya ba�l� olarak genellikle ku�larda ortaya ��kar, �nfeksiyon, yaban�l ku� topluluklar�ndan k�mes hayvanlar� gibi evcil ku�lara yay�labilir .Bu durum ciddi sonu�lar do�urabilir. Hayvanlardan insanlara ge�mesinin �ok kolay olmasa da, hastal���n insandan insana, hayvandan hayvana ve hayvandan insana bula�mas� m�mk�nd�r. KU� GR�B�N� BEL�RT�LER� NELERD�R?Hastalarda; � �ks�r�k � �shal � Solunum g��l��� � Y�ksek ate� (38 � C �zeri) � Ba� a�r�s� � Kas a�r�lar� � Keyifsizlik � Burun akmas� � Bo�az a�r�s�gibi belirtiler g�r�lmektedir. KU� GR�B� NASIL BULA�IR?E�er bir ki�i Avian influenza enfeksiyonu a��s�ndan kesin tan� alm��sa veya ��pheleniliyorsa ve hastaneye yatmas� gerekmiyorsa; Avian influenza enfeksiyonu i�in riskli temas� olan ki�iler son temaslar�ndan sonraki 10 g�n boyunca ate�, �ks�r�k, solunum s�k�nt�s� ile ba� a�r�s�, bo�az a�r�s�, bulant�-kusma ve ishal gibi di�er erken semptomlar�n olup olmad���n� takip etmelidirler. Evindeki ve toplumdaki di�er ki�ilere hastal��� bula�t�rma riski nedeni ile evindeki di�er ki�ilerden farkl� bir odada oturmal�, �ks�rd���nde veya hap��rd���nda bir mendille (tercihen ka��t mendille) a�z�n� kapatmal�, kullan�lm�� mendiller a�z� kapal� ve delik olmayan naylon po�etlere konularak a�z� kapat�larak ikinci bir naylon po�et i�erisinde at�lmal�, Ellerini s�kl�kla y�kamal�; Ba�ka bir ki�i/ki�iler ile ayn� ortam� payla�t��� (ev, sokak, toplu ta��ma ara�lar�, hastane vb.) zaman y�z maskesi takmal�, Ki�isel e�yalar�n� ba�kalar� ile payla�mamal�, ev halk�n�n bardak, tabak, havlu gibi e�yalar�n� kullanmamal�; e�er kullanmas� gerekirse bu e�yalar� iyice su ve sabunla y�kamal�d�r. Ayr�ca bulgular�n� takip etmeli, e�er hastal���nda bir k�t�le�me olursa acil t�bbi yard�m istemelidir. KU� GR�B� OLMAMAK ���N NE YAPMALIYIZ?Hasta olmamak i�in: Hastal�k ��phesi olan �l� ya da canl� kanatl� hayvanlarla temas edilmeden �nce gerekli temas �nlemleri (eldiven ve maske) al�nmal�d�r. ��pheli materyale ��plak elle dokunuldu�unda eller mutlaka sabunla y�kanmal�d�r. Denetimden ge�mi� �r�nler t�ketilmelidir. Kanatl� hayvanlar uygun ko�ullarda iyice (60-70 derece) pi�irilmelidir, az pi�mi� olarak t�ketilmemelidir. Hastal�k ��phesi olanlar h�zl�ca sa�l�k merkezlerine ba�vurmal�d�r. KU� GR�B�N�N TEDAV�S� NED�R?Hastal���n tedavisinde antiviraller (N�raminidaz inhibit�rleri: oseltamivir ve zanamivir) kullan�lmaktad�r. Bu ila�lar�n, belirtiler ba�lad�ktan sonra ilk 48 saat i�inde ba�lanmas� gerekmektedir. Oksijen ve ventilat�r deste�i ile destekleyici bak�m, tedavinin temelini olu�turmaktad�r. Korunmas�z riskli temas� olan ki�iler profilaksi alacakt�r. Korunmas�z temasl�lar var ise enfeksiyon hastal�klar� uzman� ile birlikte koordineli olarak profilaksi ba�lan�r. Profilaksi temasl�n�n kay�tl� oldu�u Toplum Sa�l��� Merkezi taraf�ndan ba�lanarak 10 g�n takip edilecektir. Profilaksi do�rulanm�� veya olas� vaka ile ilk temastan sonra m�mk�n oldu�u kadar �abuk, ilk 48 saat i�inde ba�lanmal�d�r. Bu m�mk�n de�il ise son temastan sonraki 7 g�n i�erisinde profilaksi ba�lanabilir. KU� GR�B� �LK NE ZAMAN �IKTI?D�nyada bug�ne kadar yakla��k 70 ki�inin �l�m�ne neden olan ku� gribi, d�nyada ilk kez 1878 y�l�nda �talya'da ortaya ��kt�. D�nyada bilinen ilk ku� gribi vakas� 1878 y�l�nda �talya'da g�r�ld�. "K�mes hayvan� salg�n�" olarak adland�r�lan ku� gribine, 1924-1925 y�llar�nda da Amerika Birle�ik Devletleri'nde rastland�. - Ku� gribinin d�nyada ilk ortaya ��kt��� ve bilindi�i tarih olane 1878'den bug�ne kadarki tarihi ��yle:
- D�nyada bilinen ilk ku� gribi vakas� 1878 y�l�nda �talya'da g�r�ld�. "K�mes hayvan� salg�n�" olarak adland�r�lan ku� gribine, 1924-1925 y�llar�nda da Amerika Birle�ik Devletleri'nde rastland�.
- 1930'lardan 2000'li y�llara kadar 1991 y�l�nda �ngiltere'deki salg�n d���nda genelde sakin bir s�re� izleyen hastal�k, 2000'li y�llarda ise ad�n� salg�nlarla fazlas�yla duyurmaya ba�lad�.
- 2003 y�l�nda Bel�ika, Hollanda ve Almanya'da 28 milyon kanatl� hayvan ku� gribi korkusuyla itlaf edildi.
- 2004 y�l�n�n ba�lar�nda G�neydo�u Asya'y� etkisi alt�na alan ku� gribi, Japonya ve G�ney Kore'yi de etkiledi. Bu salg�n�n halen �in ve G�neydo�u Asya'n�n baz� b�lgelerinde etkisini s�rd�rd��� tahmin ediliyor.
- Amerika ve Kanada'da da 2004 y�l�nda ku� gribine rastland��� ancak Teksas'ta g�r�len vir�s�n H5N2 oldu�u ve G�neydo�u Asya'daki vir�sten farkl� oldu�u kaydedildi.
- 2005 y�l� sonlar�nda da ku� gribi Avrupa'da g�r�lmeye ba�land�. T�rkiye'nin yan� s�ra Romanya, Rusya ve H�rvatistan'da da hastal�kl� ku�lar tespit edildi.
- D�nyada 2003 y�l�ndan bu yana ku� gribi nedeniyle yakla��k 70 insan �ld� ancak T�rkiye'de 2 ki�inin hayat�n� kaybetmesine kadar G�neydo�u Avrupa d���nda hi�bir kay�p verilmemi�ti.
- Ku� gribi sadece hastal�kla hayvanlardan di�er hayvanlara ya da onlarla temas eden insanlara bula��yor ancak bilim insanlar�, hastal���n evrim ge�irerek insandan insana bula�abilecek bir hale d�n��mesinden korkuyor. Bu durumda d�nya genelinde milyonlarca insan�n hayat�n� kaybedebilece�i belirtiliyor.
22.11.2020 - 49363
|