Kurban Bayram'�nda Beslenme �nerileri

Mardin Halk Sa�l��� M�d�r� Uzm. Dr. Saffet Yavuz, sa�l�kl� beslenme konusunda �nerilerde bulundu.

Bayram sabah� kurban kesme tela�� olanlar�n kahvalt� ���n�n� atlayabildi�ine dikkat �eken Halk Sa�l��� M�d�r� Yavuz, m�mk�n olduk�a kahvalt� yap�lmas� gerekti�i belirtti. Yavuz, "Kurban Bayram�'nda bayram geleneklerimizden olan tatl�, �eker t�ketimine ek olarak k�rm�z� et t�ketiminin miktar� ve s�kl��� artmaktad�r. Ancak �zellikle bu d�nemde �i�manl�k, y�ksek tansiyon, kalp-damar, mide ve �eker hastal��� olan ki�ilerin beslenmelerine dikkat etmeleri gerekmektedir. Kurban bayram�nda; sa�l�kl� beslenmenin temel prensiplerine, yiyecek se�imine, porsiyon kontrol�ne ve besin gruplar�n�n dengeli da��lmas� i�in al�nmas� gereken �nlemlerin herkes i�in ge�erli oldu�u unutulmay�p her zaman �zen g�sterilmelidir. Bayram sabah� kurban kesme tela�� olanlar kahvalt� ���n�n� atlayabilmektedir. M�mk�n oldu�unca kahvalt� yap�lmal�d�r. Ya�l� etlerin doymu� ya� ve kolesterol i�eri�i daha y�ksek oldu�u i�in; kalp-damar hastal���, diyabet hastal��� ve y�ksek tansiyonu olan ki�iler, Kurban Bayram�'nda ya�s�z veya az ya�l� etleri tercih etmeli, k�s�tl� miktarlarda t�ketmeli ve a��r�ya ka�mamal�d�r." dedi.

"Et sindirimi zor bir besin"

Etin sindirimi zor olan besinlerden oldu�unu dile getiren Yavuz, "Yeni kesilmi� hayvanlar�n etlerindeki sertlik, hem pi�irmede hem de sindirimde zorlu�a yol a�ar. Bu nedenle �zellikle mide-ba��rsak hastal��� olan ki�iler kurban etlerini hemen t�ketmemeli, buzdolab�nda birka� g�n beklettikten sonra, ha�lama veya �zgarada pi�irme y�ntemiyle pi�irerek t�ketmelidir. Genel olarak sakatat t�ketimi de artmaktad�r. Ancak �zellikle kolesterol hastalar� ile kalp-damar hastal��� riski ta��yan ki�iler sakatat t�ketiminden ka��nmal�d�r" diye konu�tu.

Kurban Bayram�'nda etin t�ketim miktar�n�n yan� s�ra pi�irme y�ntemlerine de dikkat edilmesi gerekti�ini vurgulayan Yavuz, "Etlerin pi�irilmesinde ha�lama ve �zgara gibi y�ntemler tercih edilmeli, k�zartmalardan ka��n�lmal�d�r. �ok y�ksek �s�da, uzun s�re pi�irme ve k�zartma y�ntemi �e�itli 'kanserojen maddelerin' olu�umuna neden olabilece�i i�in tercih edilmemelidir. Etler iyi kalite proteinin yan� s�ra ya�, �e�itli mineraller ve vitaminleri de i�ermelerine ra�men C ve E vitaminini i�ermezler. Bu nedenle etlerin sebzelerle birlikte pi�irilmesi veya etlerin yan�nda sebzelerin de t�ketilmesi sa�l�kl� beslenme i�in gereklidir. Ayr�ca besin �e�itlili�inin sa�lanmas� a��s�ndan sa�l�kl� bir y�ntemdir. Etle yap�lan yemekler kendi ya�� ile pi�irilmeli ve ilave ya� eklenmemelidir. �zellikle kuyruk ya�� veya tereya��n�n et yemeklerinde kullan�lmas�ndan ka��n�lmal�d�r. Etler �zgarada pi�irilirken, etle ate� aras�ndaki uzakl�k eti yakmayacak ve 'k�m�rle�me' sa�lamayacak �ekilde ayarlanmal�. Y�ksek ate� y�zeydeki proteinleri birdenbire kat�la�t�r�r ve �s� etin i� k�sm�na ula�amaz. Bu nedenle etlerin i� s�cakl��� en az 75 derece olmal�d�r. �ok y�ksek �s�, etin d�� y�zeyinin yanmas�na ve su kayb�n�n fazla olmas�na yol a�arak besin ��esi kayb�n� art�r�r" ifadelerinde bulundu.

"Veteriner kontrol�nden ge�irilmeli"

Kurbanl���n sat�n almadan �nce veteriner kontrol�nden ge�ti�inden emin olunmas� gerekti�i hakk�nda uyar�larda bulunan Yavuz, �unlar� kaydetti:

"Uygun kesim �artlar�n�n sa�lanmas� sa�l�k a��s�ndan �nemlidir. Hayvanlarda g�r�len ve zoonoz olarak adland�r�lan baz� hastal�klar insanlara bula�abilmektedir. Bunlardan kist hidatik, toksoplazmozis, teniyoz, brusellozis, �arbon ve verem gibi hastal�klar �lkemiz a��s�nda �nem arz etmektedir. Ancak, bu hastal�klar�n birtak�m basit kurallar� uygulamakla �nlenebilece�i de unutulmamal�d�r. �zellikle Kurban Bayramlar�nda �ok say�da hayvan�n kesilmesi, kesim �ncesi ve kesim sonras� gereken kontrol ve hijyen kurallar�na dikkat edilmemesi, kesilen hayvanlara ait etlerin t�ketiminde (saklama, haz�rlama, pi�irme) vb.) gerekli hassasiyetin g�sterilmemesi bir�ok zoonoz hastal���n yay�lmas�na zemin haz�rlad��� gibi �ok say�da insan�m�z�n da bu hastal�klara yakalanmas�nda neden olabilmektedir. Etler kesinlikle �i� veya az pi�mi� olarak t�ketilmemeli, baz� zoonoz hastal�klar�n �i� veya az pi�mi� etlerin yenmesiyle bula�t��� ak�ldan ��kar�lmamal�d�r. Hayvanlar�n kesilmesi, y�z�lmesi, karkas�n par�alanmas�, etin nakli, muhafazas�, pi�irilmesi ve t�ketime sunulmas� a�amalar�nda ki�isel hijyen kurallar� ihmal edilmemelidir."

"Eti saklarken dikkat edin"

Kesilen etlerin korunmas� ve saklanmas� insan sa�l��� a��s�ndan �ok �nemli oldu�unu aktaran Yavuz, a��klamalar�n� ��yle s�rd�rd�:

"Kurban etleri, b�y�k par�alar �eklinde de�il, birer yemeklik olacak �ekilde k���k par�alara ayr�larak buzdolab� po�etine veya ya�l� ka��da sar�lmal� ve buzdolab�n�n buzluk k�sm�nda veya derin dondurucuda saklanmal�d�r. Bu �ekilde haz�rlanan etler, buzlukta -2 derecede birka� hafta, -18 derece derin dondurucuda ise 3-4 ay s�reyle saklanabilir. Etler kolayl�kla bozulabilen potansiyel riskli besinlerdir. Etlerin dondurulduktan sonra tekrar ��z�nmesi baz� 'mikroorganizmalar' i�in �reme ortam� olu�turur ve bu da sa�l���m�z� tehdit eder. ��z�nen et hemen pi�irilmeli ve tekrar dondurulmamal�d�r. Etlerin, 'oda �s�s�nda a��kta b�rak�lacak �ekilde de�il', yine buzdolab�n�n alt b�lmesinde ��z�nmesi sa�lanmal�d�r. Derin dondurucuda saklanan etin buzdolab�n�n sebzelik k�sm�n�n �st�ne konularak ��z�nmesi beklenebilir. Etin �abuk ��z�nmesi amac�yla uygulanan kalorifer, soba �zerinde ��z�nme, oda s�cakl���nda bekletme gibi y�ntemler, insan sa�l��� a��s�ndan tehlikeli sonu�lar� da beraberinde getirmektedir. Et haz�rlamada kullan�lan kesme tahtalar�nda �i� sebze ve meyveleri do�rama i�lemi yap�lmamal�d�r. Bayramlarda da yeterli ve dengeli beslenme ilkelerine uygun miktarda et t�ketirken �e�itlilik yaratmak i�in, di�er besin gruplar� olan s�t grubu, ekmek grubu, sebze grubu ve meyve grubu ile ayn� ���nde birlikte t�ketmeye �zen g�sterilmelidir." - MARD�N

9.9.2016 1 - 22993