"Koronavir�s�n yaratt��� kayg� ile ba� etmek i�in nefes egzersizleri yap�labilir"

D�nyada ve �lkemizde yay�lmaya devam eden koronavir�s (covid-19) salg�n�n�n yol a�t��� korku, endi�e ve pani�in bireyin ve toplumun ruh sa�l��� a��s�ndan da risk olu�turdu�unu s�yleyen Medicana �aml�ca Hastanesi Uzmanlar�ndan Psikolog K�bra Bozkurt, "Kayg� karar verme, karar� eyleme d�kme s�recinde bizi tetikte tutan bir duygudur. Alaca��m�z karar�n sonu�lar�n� de�erlendirmek ve ikincil kararlar� verebilmek ad�na ve olas� durumun bize zarar verip vermeyece�ini hesap edebilmemiz i�in kayg� hissine ihtiyac�m�z var. Aksi takdirde bizim i�in �nem arz etmesi gereken konulara yeterli dikkati veremeyiz ve sa�l�kl� bir sonuca varamay�z. Ama patolojik kayg� psikiyatrik bir bozukluk olarak tan�mlan�r ��nk� kontrol� elimizde tutmay� sa�layan bir i�levi yoktur ve bizi pani�e sevk eder. Koronavir�s (covid-19) salg�n�nda bir�ok insan�n ya�ad��� kayg� budur. Bu pandemik olayda bireylere d��en g�rev, uzmanlarca anlat�lan �nlemleri almak ve do�ru bilgiyi takip etmektir. Ama ya�ad���m�z bu afette hissedilen kayg� bunun �n�ne ge�iyor. Kayg�yla ba� edemeyen bireyler, al�nmas� gereken �nlemlerin yan� s�ra, kulaktan dolma y�ntemleri uygulamaya �al��arak kendilerine ve topluma daha fazla zarar veriyorlar" dedi.

Psikolog K�bra Bozkurt bu kayg�yla ba� edebilmek i�in yap�labilecek belli ba�l� ad�mlar hakk�nda ��yle bilgi verdi:

"�ncelikle hissetti�iniz bu kayg�n�n hayat�n�z� daha fazla zorla�t�rd���n� ve size zarar verdi�ini kabul edin. Kayg�n�n y�kselmesi demek stresin y�kselmesi demektir. Bu da ba����kl�k sisteminizin zay�flamas� anlam�na gelir. Stres ve ba����kl�k sistemi aras�nda g��l� bir ili�ki oldu�unu g�steren bir �ok �al��ma vard�r. Ba����kl�k sisteminizin zay�flamas� demek hastal�kla daha zor m�cadele edebilece�iniz anlam�na gelir.

Kayg�n�z�n patolojik bir duruma geldi�ini kabul ettikten sonra v�cudunuzu gev�etmek ad�na bir tak�m egzersizler yapabilirsiniz. Bunlardan biri nefes egzersizidir. Burundan yava��a al�nan ve a��zdan yava��a verilen nefes egzersizleri sizi k�sa s�rede rahatlatacakt�r. Bunu yaparken dikkat edilmesi gereken birka� nokta vard�r. Nefes al�rken diyafram�n�z �i�meli, nefes verirken de g��s�n�z inmelidir. Bir elinizi karn�n�za, bir elinizi g��s�n�ze koyarak bunu deneyebilirsiniz. Temiz hava alabilece�iniz bir yerde bu egzersizi yapmak sizi daha �abuk rahatlatacakt�r. Balkonda ya da a��k cam�n �n�nde yapmak bunun i�in uygundur. G�zlerinizi kapatmak ve sizi rahatlatacak bir �eyleri hayalinizde canland�rmak da buna katk� sa�layacakt�r. Bu nefes egzersizini birka� dakika yapmak yeterli olacakt�r. Fazlas� hiperventilasyona ve hafif bir ba� d�nmesine neden olur. Bu egzersizi g�nde birka� defa d�zenli tekrar ederek kayg�yla daha kolay ba� edebilirsiniz.

Il�k bir du� almak, gev�etici bir bitki �ay� i�mek, komedi filmi veya dizisi izlemek bizi rahatlatacak di�er eylemlerdir.

Evde uzun s�re kalmam�z� gerektiren bu s�re�te, yeni me�guliyetler edinmek, evde yap�labilecek yeni hobiler deneyimlemek, yine kayg�yla ba� etmemize yard�mc� olur.

Sosyal medyada uzun s�re ge�irmemek, yaln�zca yetkili ki�iler taraf�ndan yap�lan bilgilendirmeleri takip etmek, g�venli bilgi ak���n� sa�lamak ve kayg� �zerinde kontrol sahibi olmak i�in olduk�a i�levsel olacakt�r."

Evde vakit ge�irirken aile ili�kilerinin de etkilenebilece�ini belirten Bozkurt, �unlar� s�yledi: "Ebeveynler �al���yor, �ocuklar okula gidiyor ve bu ko�turmaca i�inde birbirlerini g�rmeye ve birlikte vakit ge�irmeye f�rsat bulam�yorlar. Salg�ndan korunmak i�in evde kalma ve soka�a s�n�rl� ko�ullarda ��kma politikas�yla aileler daha fazla zaman ge�iriyor art�k. Aile bireyleri daha �ok sohbet edebilir, birbirlerinin hayat� hakk�nda daha �ok �ey payla�abilirler. Yemek saatlerinde herkes bir araya gelebilir, ev i�leri ortakla�a halledilebilir. Ailecek oynanabilecek kutu oyunlar�yla veya beraber izlenecek filmlerle e�lenceli vakit ge�irilebilir. Bu s�re�te hissedilen kayg�y� payla�mak ve aileden destek almak da bireyleri �ok rahatlacakt�r."

"B�REYSEL �NLEMLER ALIN"

Bireysel �nlemlerle salg�nla m�cadele edilebilece�ini belirten Bozkurt, obsesif kompulsif bozukluk hastal���na dikkat �ekti. Bozkurt,�"Koronavir�s pandemik salg�n� hem bizim kontrol�m�zde olan bir salg�n hem de�il. Bireysel al�nmas� gereken �nlemleri uygulay�p, �evremizi de bu konuda uyar�rsak bu salg�n� k�sa s�rede kontrol alt�na alabiliriz. Kontrol alt�na al�nan bir durum do�al olarak bizi daha fazla tedirgin edemez ve psikolojik olarak etkilemez. Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB) halk aras�nda tak�nt� hastal��� olarak bilinen psikiyatrik bir hastal�kt�r. �e�itli tipleri vard�r ancak en yayg�n olarak bilineni kir, pislik bula�ma korkusuna kar��n yap�lan temizliktir." dedi ve ekledi: "Bu temizlik a��r� boyuttad�r, ki�inin g�nl�k ya�ant�s�n� alt �st eder, ki�iyle beraber ailesinin ya�ant�s� da etkilenmeye ba�lar. Bozukluk olarak tan�mlanmas�n�n nedeni olarak �u �rnek verilebilir; ki�inin elinde kir olmamas�na ra�men, eli kirliymi� gibi hissetmesinden kurtulamad��� i�in elini s�rekli y�kamak ister. Ama el y�kama defalarca tekrarlan�r. �leri vakalarda g�n a��r� sabun t�ketimi artar, el �zerinde yaralar olu�ur. Bu salg�nda uygulamam�z gereken en b�y�k �nlem, d��ar�dayken veya d��ar�dan eve geldi�imizde elimizi y�kamadan y�z�m�ze, a�z�m�za s�rmememiz gerekti�idir. Uzmanlar bu konuda 20 saniyenin yeterli oldu�unu ve elimizin her bir noktas�n� ovalamam�z gerekti�ini s�yl�yor. Yani ikinci kez y�kamam�za gerek yok ya da elimiz kirlenmediyse yar�m saat sonra tekrar y�kamam�za gerek yok. Y�kama s�kl���n� artt�rmak OKB ihtimalini artt�racakt�r. Bunun yerine belirli bir rutinde el y�kama yap�labilir. Yemek �ncesi ve sonras�, tuvaletten ��kt�ktan sonra, d��ar�dan gelince el y�kamak yeterli olacakt�r."

20.3.2020 - 43545