Koronavir�s ve t�p bebek tedavisi: Salg�n binlerce ailenin �ocuk sahibi olma hayalini etkiledi

T�p bebek tedavisi (IVF) yoluyla anne olmay� uman d�nya genelindeki onbinlerce kad�n, koronavir�s salg�n� y�z�nden �reme sa�l��� kliniklerinin kapanmas� nedeniyle, art�k hi� anne olamayacaklar�ndan kayg�l�.

Bu kad�nlardan biri, �ngiltere'nin Bat� Sussex b�lgesinde ya�ayan Sian Brindlow.

Brindlow "Kocamla bir bebek istiyoruz. Bu bebe�i 12 y�ld�r d��l�yoruz. Bu r�yalar�n tamamen sona ermi� olmas�ndan korkuyorum" diyor.

40 ya��ndaki Sian IVF tedavisi olmay� beklerken, koronavir�s k�s�tlamalar� nedeniyle bu tedaviler belirsiz bir s�re ertelendi.

Daha �nceki iki IVF denemesi ba�ar�s�z olan Sian ve e�inin psikolojileri zaten olumsuz etkilenmi�ken, �zerine koronavir�s�n getirdi�i belirsizlik durumu daha da a��rla�t�rd�.

�ok say�da �lkedeki �reme sa�l��� klinikleri, salg�n nedeniyle �al��malar�n� durdurdu ve ne zaman yeniden a��lacaklar� da belli de�il.

Uzmanlar, �reme tedavilerini durdurman�n, koronavir�s�n yay�lmas�n� yava�latmaya katk�da bulunaca��n� ve bu kliniklerdeki sa�l�k �al��anlar�n�n Covid-19 ile m�cadeleye yard�mc� olabilece�ini vurguluyor.

�ngiltere'de 15 Nisan'da durdu

Ancak t�p bebek tedavisi uzman� Marco Guodin, IVF tedavisinde ba�ar� ya� ve zamana ba�l� oldu�undan, bu kararlar�n baz� kad�nlar �zerinde olumsuz etkisi olaca��n� s�yl�yor.

Gaudoin, "�statistiksel olarak 34 ya��ndan sonra ge�en her ayda ba�ar� �ans�n�z y�zde 0,3 azal�yor, yani alt� ay sonra yakla��k y�zde 2 azal�yor. Tedaviye y�zde 14 gibi bir ba�ar� �ans� oran�yla ba�l�yorsan�z, alt� ay sonra y�zde 12'ye d���yorsunuz. Bu, oransal olarak b�y�k bir d���� ve hastalar�n gebe kalma �ans�nda bir etkisi olacak" diyor.

�ngiltere'de tedaviler 15 Nisan'da tamamen durduruldu ve �nsan �reme ve Embriyoloji Kurumu'nun a��klamas�nda (HEFA) "Bu k�s�tlamay� m�mk�n oldu�unca k�sa s�rede kald�raca��z ama Covid 19 pandemisinin yaratt��� mevcut durum nedeniyle bir tarih veremiyoruz" denildi.

ABD'de de Amerikan �reme T�bbi Vakf� (ASRM) yeni tedavi sikluslar�n� (kad�nlar�n yumurtlama d�ng�s�) ask�ya alma tavsiyesini tekrarlad�.

T�rkiye: Devlet hastanelerinde i�lemler ask�ya al�nd�

T�rkiye'deyse Sa�l�k Bakanl���'n�n elektif tedavileri ask�ya alma talimat�n�n ard�ndan, devlet hastanelerinde t�m t�p bebek tedavisi i�lemleri ask�ya al�nd�.

�zel hastaneler ve kliniklerdeyse biraz daha farkl� bir tablo var.

Sa�l�k Bakanl���'n�n talimat�ndan sonra, �reme Sa�l��� ve �nfertilite Derne�i de (TSRM), "mevcut sikluslar�n tamamlanmas� ve takiben yeni siklus al�nmamas�, ayr�ca t�m transfer (embriyonun rahme yerle�tirilmesi) i�lemlerinin ask�ya al�nmas� y�n�ndeki tavsiyesinin, art�k bir zorunlulu�a d�n��t���" a��klamas�n� yapt�.

Kad�n hastal�klar� ve Do�um uzman� Prof. Dr. Tayfun Alper, TSRM'nin a��klamas�ndan sonra �o�u �zel klini�in hasta al�m�n� durdu�unu s�yledi.

'Ticari var olma kayg�lar� a�maya zorlayacak'

BBC T�rk�e'ye konu�an Prof. Dr. Alper "Ama baz� merkezler devam etti, hi� ara vermeksizin devam eden merkezler var. Ama onlar da ayn� h�zda devam edemediler. Normalde ayda 100 hasta i�lemi yapan merkezler, 15-20 hastayla devam etti ama a��k kald�lar" diyor.

"Ben bir kafe a�sam kime ne zarar� var diyemezsiniz. Orada bir�ok insan birbiriyle ileti�imde. Dolay�s�yla, bizim de �u anda yapt���m�z gibi kapal� olsalar iyi olur. Herkes evinde kals�n derken, bu elektif faaliyet biraz dursa iyi olur " diyen Alper, yine de "kapal� kliniklerin ticari var olma kayg�lar� nedeniyle yava� yava� a��lmaya ba�lanaca��" g�r���nde;

"�nsanlar beklerken, �rne�in 'A�ustos 15, ge�mi� olsun, herkes eski yerine' gibi bir durum olmayacak. Korona varl��� devam edecek. Ona g�re tedbirler al�nacak, baz� hastalar bu riski g�ze alacak, baz�lar� almayacak. Ama merkezler de m�s�r patla�� gibi, yava� yava� a�maya ba�layacaklar. "

Yumurta toplan�yor, transfer yap�lm�yor

A��k kalmaya devam eden merkezlerde, t�p bebek tedavisinin bir a�amas� olan yumurta toplama i�leminin s�rd���, ancak embriyonun rahme transferinin yap�lmad��� belirtiliyor.

Prof. Dr. Alper, bu ayr�m� da "ya�� ge�ti�i i�in yumurta rezervlerinin azalmas�ndan korkan hastalar�n, yumurta toplanmas�n� istediklerini" s�yleyerek a��kl�yor.

Ancak Tayfun Alper, transfer sonras� gebelik olu�mas� halindeki olas� komplikasyonlardan �ekindiklerini anlat�yor:

"Transfer asl�nda anestezi de gerektirmeyen, biraz daha hafif bir i�lem. Ama oradaki mesele �u; Transfer yapt�n�z ve gebelik olu�tu. Korona art� gebelik. Ne oldu�unu �imdi bilmiyoruz. Bilemedi�imiz i�in ve ortada zaman a��s�ndan bir k�s�tlama olmad��� i�in, hasta da doktor da erteleyebilir."

'Bu s�re�te 40 ya��n� a�acak kad�nlar dezavantajl�'

Sosyal G�venlik Kurumu (SGK) t�p bebek tedavilerini kad�n�n 40 ya��n� ge�mesi halinde kar��lam�yor. Koronavir�s nedeniyle kliniklerin kapal� olmas�, bu s�re�te 40 ya��n� ge�ecek kad�nlar� �zellikle olumsuz etkileme potansiyeline sahip.

Prof Dr. Tayfun Alper de SGK'n�n bu konuda bir esneklik sa�lamas�n� beklemedi�ini s�yl�yor.

"SGK'ya verileri online olarak yazd���n�z andan itibaren, hi� yorumsuz hastan�n 40 ya��nda oldu�unu tespit etti�i anda biter. Yani o konuda bir esneklik yapmaz. Korona nedeniyle iki ay uzatt�m, �� ay uzatt�m demez. SGK'n�n '�� ay bir s�k�nt� oldu, �� ay erteleyece�im' diyece�ini zannetmiyorum. SGK yetkilisi de�ilim ama beklemiyorum."

18.4.2020 - 44690