Koronavir�s: T�rkiye'deki yo�un bak�m hekimleri 'Covid-19 nedeniyle hasta olan hekimler var. Hasta...

Ankara, �zmir ve �stanbul'daki b�y�k kamu hastanelerinde g�rev yapan �� yo�un bak�m uzman�, koronavir�s (Covid-19) salg�n� ba�lad���ndan bu yana yo�un bak�m servislerinde ya�ananlar� BBC T�rk�e'ye anlatt�.

Sa�l�k Bakan� Fahrettin Koca, T�rkiye'de koronavir�s salg�n� sebebiyle yo�un bak�mlardaki doluluk oran�n�n y�zde 63'� ge�medi�i s�yledi.

Yo�un bak�m servislerinde �al��an hekimler ise her hastanenin yo�un bak�m kapasitesinin, insan kayna��n�n ve teknik olanaklar�n�n birbirinden farkl� oldu�unu s�yl�yor.

BBC T�rk�e'ye konu�an ve koronavir�s salg�n� ba�lad���ndan beri yo�un bak�m servislerinde COVID-19 hastalar�n� tedavi eden �� doktor da haberde isimlerinin ve kurum bilgisinin yer almas�n� istemedi.

�stanbul'da k�kl� �niversite hastanelerinden birinde yo�un bak�m biriminde �al��an ve sadece koronavir�s hastalar�na bakan hekim, 22 Mart'tan bu yana yo�un bak�mdaki hastalar�n say�s�nda 10 kat art�� oldu�unu s�yl�yor.

Yo�un bak�m olarak kullanmak �zere, ameliyathane koridorlar�na dahi yatak koyduklar�n� belirten hekim, hasta say�s� artarken yo�un bak�mda �al��an doktor say�s�n�n azald���n� s�yl�yor:

"Koruyucu ekipman sorununun b�y�k bir k�sm�n� a�t�k ama i�ler ����r�ndan ��kmaya ba�lam�� durumda. D�n hayat�mda ge�irdi�im en k�t� g�nlerden biriydi. �ok fazla hasta geldi, i�lerinde gen� hastalar da vard�, durumu k�t� olan, ya�l� hastalar da... Yo�un bak�m doldu, ta�t�."

"10-15 y�l �nce kullan�p depoya kald�rd���m�z eski yo�un bak�m cihazlar�n� depodan ��kar�p tekrar kullanmaya ba�lad�k. Yo�un bak�m �al��an hekimler olarak say�m�z az, ayr�ca aram�zdan COVID-19 bula��p hasta olanlar var. Yani hasta say�s� art�yor, doktor say�s� azal�yor. B�yle bir k�s�r d�ng�n�n i�ine girdik."

Hekim, ayn� yo�un bak�mda birlikte g�rev yapt��� �� doktor arkada��na koronavir�s bula�t��� i�in karantinaya al�nd�klar�n� s�yl�yor.

�al��ma arkada�lar�n� yo�un bak�ma almaya ve kaybetmeye ba�lad�k�a motivasyonunu kaybetti�ini s�yleyen hekim, "Bu salt bir korku de�il, �aresizlik i�indeyiz asl�nda. ��nk� elimizde kesinle�mi� bir tedavi protokol� yok. Hala deneysel �al���yoruz ama deney yapmak i�in de �ok vaktimiz yok" diyor.

T�rkiye Psikiyatri Derne�i Ruhsal Travma ve Afet Psikiyatrisi �al��ma Birimi taraf�ndan yay�mlanan raporda, mevcut ara�t�rmalara g�re salg�nlarda hastalara hizmet veren her alt� sa�l�k �al��an�ndan birinin salg�n d�neminde ya da sonras�nda ciddi stres belirtileri g�sterdi�i kaydediliyor.

'�nlem almakta geciktik'

Salg�n�n T�rkiye'den �nce �e�itli �lkelerdeki seyrinin ve olas� risklerin �ok belirgin oldu�unu ifade eden hekim, T�rkiye'nin bu salg�na haz�rl�k yapmakta gecikti�ini savunuyor.

�al��t��� hastanede afet tatbikat� yap�lmad���n� ve hatta yo�un bak�m servislerine dair �n planlama dahi yap�lmad���n� ifade ediyor:

"Biz �u an hala, 'buras� da dolunca nereyi yo�un bak�m yapaca��z' diye tart���yoruz. Solunum cihaz� bulabilecek miyiz diye endi�eleniyoruz. Ki�isel koruyucu ekipmanlar�m�z�n �o�u kamuoyu bask�s�yla kar��land� ama �imdi de hastalar�n eksikleri mevcut."

"�rne�in inf�zyon pompas� olmad��� i�in tedaviye ba�layamad���m koronavir�s pozitif hastalar var. Bunun d���nda elimizde sadece birka� adet son teknoloji solunum cihaz� bulunuyor. Hasta say�m�z art�nca depodan 1980, 1985, 1990 yap�m, ekran� bile olmayan, manuel �evirmeli vantilat�rler (solunum cihazlar�) ��kard�k, hangileri �al���yorsa onlar� kullan�yoruz."

'Elimizde her t�rl� olana��m�z var'

�zmir'in en b�y�k kamu hastanelerinden birinin yo�un bak�m servisinde g�rev yapan bir hekim, kalabal�k bir doktor kadrosuna sahip olman�n avantajlar�n� ya�ad�klar�n� s�yl�yor.

Hekim, yo�un bak�mda tedavisi s�ren pek �ok COVID-19 tan�l� hasta oldu�unu ve yo�un bak�m servislerinin normal kapasitesinin �ok �zerinde �al��t���n� kaydediyor.

Yo�un bak�m servislerinin dolulu�u a��s�ndan 'Tabii ki bir �talya durumunda de�iliz, en az�ndan hastane koridorlar�nda hasta bakm�yoruz' diyen hekim, hastanede salg�n ba�lad��� andan itibaren �ok iyi i�leyen bir sistem kurduklar�n� ve sa�l�k �al��anlar�n�n koordine i�erisinde oldu�unu aktar�yor:

"Yo�un bak�mda tedavisi sonucu iyile�en hastay� hemen servislere aktar�yoruz. Yo�un bak�mda sekiz uzman hekim olarak �al���yoruz, bunun yan� s�ra anestezi ekibinden ve asistanlardan da destek al�yoruz. Kalabal�k bir ekip olman�n g�c� var. Bu y�zden daha iyi y�r�t�yoruz sistemi."

"Zaten �st d�zey bir yo�un bak�m servisine sahip oldu�umuz i�in elimizde her t�rl� olana��m�z var. Yap�labilecek her �eyi yap�yoruz. B�y�k bir hastane ve �ok yerle�ik bir yo�un bak�m� var. Uzun s�redir oturmu� ve d�nya algoritmalar�n� takip eden bir yo�un bak�m�m�z var."

Hekim, �n�m�zdeki g�nlerde ya�anabilecek sorunlar i�in tedbir almaya ba�lad�klar�n� ifade ediyor:

"�imdilik iyi y�r�t�yoruz ancak hastalar artmaya devam ederse i�in boyutu nereye var�r kestirmek zor. Biz bununla ilgili �nlem olarak merkez yo�un bak�m birimimizi b�y�tmeye ba�lad�k. Farkl� birimlerin yo�un bak�m birimlerini de kendi sistemimize uygun bi�imde hastalar� kar��lamaya haz�r hale getiriyoruz."

"Yo�un bak�m olarak kullan�labilecek yerleri m�mk�n oldu�unca erkenden, hasta talebi artmadan yatak ve teknik donan�m� ile birlikte haz�rlamaya �al���yoruz. Tabii solunum cihazlar� s�k�nt�ya girecek. �imdi de�il ama yak�n vadede solunum cihazlar�yla ilgili sorun ya�ayaca��m�z� bekliyoruz."

'Hastal���n yay�lma h�z�n�n azalmas� gerekiyor'

BBC T�rk�e'ye konu�an ve Ankara'n�n en b�y�k kamu hastanelerinden birinde �al��an bir ba�ka hekim, hastanenin yo�un bak�m biriminde y�netici olarak g�rev yap�yor.

Hekim, salg�n�n T�rkiye'de yay�lmas�yla birlikte ilk �nce yo�un bak�m olarak kullanacaklar� b�y�k bir alan� izole ettiklerini ve buradaki odalar� negatif bas�n�l� hale getirdiklerini ifade ediyor.

Bunun ard�ndan yo�un bak�m biriminde �al��acak gerek yo�un bak�m gerek di�er bran�lardan uzmanlar� organize ettiklerini ifade ediyor.

Hekim hastanedeki enfeksiyon hastal�klar� birimlerine ait servis say�s�n� art�rd�klar�n�, b�ylelikle enfeksiyon uzmanlar�n�n hastalar� ilk olarak o birimlere yat�rabildi�ini s�yl�yor.

Ayr�ca servisteki hastalar�n genel durumu bozulursa yo�un bak�ma al�nd���n�, acilden giri� yapan ancak durumu k�t� olan hastan�n ise direkt yo�un bak�ma al�nd���n� s�yl�yor.

Sa�l�k �al��anlar�na koruyucu ekipman sorunun da b�y�k �l��de ��z�ld���n� s�yleyen hekim, yo�un bak�ma ihtiya� duyan hasta say�s� artmad��� s�rece hastanenin bu kapasiteyle ba� edebildi�ini ifade ediyor:

"Yo�un bak�mda kulland���m�z cihazlar �u an mevcut hastam�za yetiyor, tedavi ettiklerimizin ayr�lmas� ve yerlerine yeni hastalar�n gelmesi sistemini �imdiki yo�unlukla d�nd�rebiliriz ancak �n�m�zdeki birka� ay�n da b�yle devam edebilmesi i�in hastal���n yay�lma h�z�n�n azalmas� gerekiyor."

'Tedaviye ba�lamak i�in sadece test sonucuna bakm�yoruz'

BBC T�rk�e'ye konu�an yo�un bak�m hekimleri, korona vir�s ��phesi bulunan ki�ilerden al�nan PCR test sonu�lar�n�n yan�lt�c� olabildi�ini s�yl�yor.

�stanbul'daki hekim, semptom g�steren bir i� arkada��n�n test sonucunun negatif geldi�ini ancak testlerin '�ok g�venilir' olmad���n� s�yl�yor:

"Hastanemizde, ilk �� testi negatif gelen ancak �ld�kten sonra pozitif olan kay�plar var. �l�den ald���m�z �rnek, daha �nceki testlerden farkl� olarak pozitif ��kabiliyor. Biz bu durumun fark�nda olarak, ki�inin testi negatif gelse bile gerek tomografi bulgular� gerek klinik bulgular� de�erlendirip o hastay� korona pozitif kabul ederek tedaviye ba�l�yoruz."

Ankara'daki hekim de hali haz�rda yo�un bak�mda korona vir�s tedavisi alan baz� hastalar�n test sonucunun 'negatif' oldu�unu belirtiyor.

"CPR testi sonucunun birka� kere negatif geldi�i ancak sonradan pozitif geldi�i �rnekler ya�an�yor" diyen doktor, hastan�n tedavisine ba�lamak i�in PCR testinden ziyade klinik bulgulara da bak�ld���n� ifade ediyor:

"Bu i�in �� aya�� var: Test, klinik semptom ve tomografi bulgusu. PCR testi negatif olsa bile tomografi ve klinik semptom o kadar belirgin oluyor ki, zaten tedavi uygulamak zorundas�n�z. Bu durumda PCR pozitif mi negatif mi, �ok da ciddiye alm�yoruz a��k�as�. �rne�in bir ki�inin ilk iki PCR testi negatif olabilir ama be� g�n sonraki testi pozitif olabiliyor."

Doktor, PCR testi sonu�lar�n�n T�rkiye'deki COVID-19 pozitif vakalar�n kay�t alt�na al�nmas� a��s�ndan �nemli oldu�unu, ancak bakanl���n test sonucu negatif olsa bile klinik bulgu g�steren ki�ilerle ilgili olarak da bilgilendirildi�ini kaydediyor.

10.4.2020 - 44440