|
Aral�k 2019'da �in'in Hubei eyaletine ba�l� Vuhan kentinde ortaya ��kan yeni tip koronavir�s salg�n� (Kovid-19) �lkemizde ve t�m d�nyada yeniden ata�a ge�iyor. Son d�nemde d�nya genelinde vaka ve �l�m say�lar� artarken, salg�n�n yay�lmas�n� �nlemede temizlik kadar, maske ve sosyal mesafe kurallar�na dikkat edilmesi hayati �nem ta��yor. Ancak bunalt�c� s�caklar nedeniyle, maske kullan�m� ve sosyal mesafeye uyum konusunda ciddi problemler ya�an�yor. KORONAV�R�SE KAR�I 5 ALTIN KURALKulak Burun Bo�az ve Ba� Boyun Cerrahisi Uzman� Prof. Dr. Mustafa As�m �afak, t�m d�nyay� etkisi alt�na alan koronavir�sten korunmak i�in �nerilerde bulundu. 1- KAPALI ORTAMLARDA MASKES�Z OLMAYINKoronavir�s hasta bireylerden gelen damlac�k enfeksiyonu ile �evreye yay�lmaktad�r. �zellikle �ks�rme ve hap��rma esnas�nda risk artmaktad�r. Konu�ma s�ras�nda da etrafa mikro zerrecikler halinde salg�lar yay�labilir. Bu mikro zerreciklerin yo�unlu�u zamanla azalsa da, �nemli bir s�re havada as�l� olarak kalabilmektedir. Enfekte olmu� havan�n sa�l�kl� bireyler taraf�ndan solunmas�yla vir�s�n burun ve a��z yoluyla ki�ilere ula�mas� kolayla�maktad�r. Bu risk �zellikle kapal� mekanlarda �ok daha y�ksektir. A��k alanda havaya yay�lan zerrecikler k���k esintilerin yard�m�yla h�zla da��labilecek iken, kapal� mekanlarda saatlerce havada as�l� kalabilir. Bu nedenle maskenin �nemi kapal� ortamlarda daha �ok ortaya ��kmaktad�r. 2- F�Z�KSEL MESAFE OLMAZSA OLMAZKapal� ortamlarda hasta ki�iler aks�r�p �ks�rd�klerinde enfeksiyonu 3-5 metre uza�a yayabilmektedir. Mesafe uzad�k�a havadaki vir�s yo�unlu�u azal�r. Bu a��dan fiziksel mesafenin de �nemi ortaya ��kmaktad�r. Pek �ok insan hastal��� kendisinde hi� bir belirti g�r�lmeden ba�kalar�na ge�irebilmektedir. Hatta daha �nemlisi hen�z belirtilerin ortaya ��kmad��� ilk g�nlerde hasta ki�ilerden vir�s�n etrafa sa��ld��� g�sterilmi�tir. Bu nedenle ki�ilerin o an Covid-19 vir�s� ta��y�p ta��mad���ndan emin olmak m�mk�n olmamaktad�r. 3- MASKE A�ZINIZI VE BURNUNUZU KAPATMALIHastal���n havadan damlac�k enfeksiyonu yoluyla bula�mas� ne kadar kolay olsa da, bundan korunmak da o kadar pratiktir. Maske kullan�m� �zellikle hasta ki�ilerdeki salg�lar�n etrafa yay�lmas�n� �nlemek i�in �ok �nemlidir. Hangi tip maske olursa olsun usul�ne uygun, a��z ve burnun kapat�ld��� �ekilde kullan�lmal�d�r. Bu sayede maske takan bir ki�i; ba�kalar�n�n aks�rma, �ks�rme ve konu�mas� s�ras�nda etrafa mikro zerrecikler halinde yay�lan salg�lardan b�y�k oranda korunabilir. Etrafta kimsenin olmad��� a��k hava bir ortamda pratik olarak maske tak�lmayabilir. Ancak kapal� ortamlarda, �zellikle fiziksel mesafenin kontrol edilmesinin g�� oldu�u kalabal�k yerlerde herkesin maske kullanmas� hayati derecede �nemlidir. 4- MASKEN�ZDEK� HAVA GE��RGENL���N� TEST ED�NPiyasadaki maskelerin bir b�l�m� el yap�m�, de�i�ik kuma�lardan �retilmi�, y�kanabilir, tekrar tekrar kullan�labilen maskelerdir. Maskede hava ge�irgenli�i ne kadar d���kse, koruyuculu�u o kadar y�ksektir. Maske tak�l�yken �flendi�inde, maskenin �n�ne tutulan bir mumun ya da �akma��n alevi s�n�yorsa genel olarak koruyuculu�u �ok azd�r. Yani iyi bir maskenin i�inde ge�ebilen hava miktar� olduk�a azalt�lm�� olmal�d�r. Tak�lan maske muhtemel hasta olan ki�ideki mikro salg�lar�n ortama yay�lmas�n� kontrol etmek i�indir. Yani maske takan ki�i �evresindeki ki�ileri de korumu� olur. 5- HASTA OLANLAR VE YAKINLARI ���N �ZEL MASKE KULLANILMALIMaskelerin de �e�itleri bulunmaktad�r.S�kl�kla �� katl� cerrahi maskeler kullan�lmaktad�r, profesyonel ekiplerin takmas� gereken maskeler de farkl�l�k g�stermektedir. Sa�l�k kurulu�lar�nda hasta olma ihtimali �ok y�ksek olan ki�ilerin veya Covid-19 tan�s� konulmu� bireylerin tedavisiyle ilgilenen sa�l�k personelinin ve hasta yak�nlar�n�n kullanmas� gereken �zel ama�l� maskeler de vard�r. Bu tip maskelerin koruma oranlar� filtre ge�irgenli�ine g�re de�i�ir. Genel olarak N95 olarak adland�r�lan bu tip maskeler, koronavir�s i�in %80-90 koruma sa�layan FFP1 maskeler, %90-95 koruma sa�layan FFP2 maskeler ve %97-99 koruma sa�layan FFP3 maskeler olarak gruplan�r.
31.8.2020 - 47610
|