Koronavir�s a��s�: �in �irketi Sinovac'�n a��s� T�rkiye'de nas�l ve kimler �zerinde deneniyor?

�in merkezli Sinovac firmas� taraf�ndan �retilen Covid-19 a��s�n�n T�rkiye'deki denemeleri Ankara'daki Hacettepe �niversitesi'nin koordinasyonunda ge�en hafta ba�lad�.

Koronavirüs aþýsý: Çin þirketi Sinovac'ýn aþýsý Türkiye'de nasýl ve kimler üzerinde deneniyor?

�in merkezli Sinovac firmas� taraf�ndan �retilen Covid-19 a��s�n�n T�rkiye'deki denemeleri Ankara'daki Hacettepe �niversitesi'nin koordinasyonunda ge�en hafta ba�lad�.

CoronaVac isimli a��n�n T�rkiye'de 25 merkezde denenmesi planlan�yor.

Firmadan Per�embe g�n� yap�lan a��klamada, a��n�n 2021 ba��nda kullan�ma haz�r hale gelmesini bekledikleri ve a��y� ABD dahil t�m d�nyaya da��tmay� ama�lad�klar��kaydedildi.

Sinovac �st Y�neticisi Yin Veydong, �irketin Pekin'deki yeni fabrikas�nda gazetecilere yapt��� a��klamada,�a��n�n da��t�m�nda deneylere kat�lan �lkelere �ncelik vereceklerini s�yledi.

CoronaVac a��s�n�n T�rkiye'de denendi�i yerlere bu hafta i�erisinde Kocaeli �niversitesi de eklendi.

Kocaeli �niversitesi'nde a��n�n ilk verildi�i Dekan Yard�mc�s� ve N�roloji Anabilim Dal� Ba�kan� Prof. Dr. H�sn� Efendi BBC T�rk�e'ye, hem a��ya erken eri�mek hem de bilime katk� sa�lamak i�in g�n�ll� oldu�unu anlatt�:

"Birincisi, hastane ortam�nda �al���yorsan�z Covid-19'a yakalanma riskiniz var. G�n�ll� oldu�unuzda bu a��ya erken ula�ma �ans�n�z oluyor. �kincisi, ben 20'den fazla faz 3 �al��ma yapt�m ve sorumlu ara�t�rmac� olarak yer ald�m. �imdi masan�n �b�r taraf�na ge�iyorum ve katk� sa�lam�� oluyorum."

13 bin ki�ide denenecek

CoronaVac isimli a��, T�rkiye'de ilk a�amada Covid-19'a kar�� en y�ksek riskli grubu olu�turan 1.200 sa�l�k personelinde deneniyor. Daha sonra, sa�l�k personeli olmayan vatanda�lar da �al��maya dahil edilecek. Toplamda 13 bin ki�iye a�� yap�lacak.

�al��maya kat�lan ki�iler iki gruba ayr�l�yor. Bir k�sm�na a��, di�er k�sm�na bo� a�� (placebo) veriliyor. A�� kodlarla geliyor, dolay�s�yla �al��man�n sorumlular� da g�n�ll�ler de, kime hangisinin uyguland���n� bilmiyor.

G�n�ll�ler, �zellikle ba����kl�k sistemlerini bask�layacak bir hastal��� olmayan 18-60 ya� aral���ndaki sa�l�kl� bireyler (hamileler hari�) aras�ndan se�iliyor. G�n�ll�lere �ncesinde PCR testi ve antikor testi yap�l�yor. Covid-19 hastal��� ge�irmi� ki�iler �al��maya dahil edilmiyor.

Eski bir y�ntem olan 'inaktif vir�s' tekni�ine g�re haz�rlanan bu a��da, enfekte etme �zelli�ini yitirmi� olan vir�s v�cuda verilerek, v�cudun hastal��a ba����kl�k kazanmas� hedefleniyor.

�al��man�n iki koordinat�r�nden biri, Hacettepe �niversitesi T�p Fak�ltesi Enfeksiyon Hastal�klar� ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dal� ��retim �yesi Prof. Dr. Murat Akova a��n�n hastal��� �nleyip �nlemeyece�ini �u y�ntemle anlayacaklar�n� anlatt�:

"�al��maya kat�lan ki�ilerden 40'�nda hastal�k ortaya ��kt���nda, geriye d�n�p bakaca��z ka� ki�i ger�ek a�� alm��, ka� ki�i bo� a�� alm��.

"E�er a�� alanlar�n hastal�ktan korunma etkinli�i y�zde 60 veya daha fazla bulunursa, o zaman a��n�n etkili oldu�una karar verip, bo� a�� verdi�imiz ki�ilere de a�� yapmay� �nerece�iz."

BBC T�rk�e'ye konu�an Prof. Dr. Murat Akova, 18-60 ya� grubunda denemelerin yap�lmas�n�n nedenini ise ��yle a��kl�yor:

"�in'de bu a�� 65 ya��n �zerine de uygulanm�� ama bizim uygulad���m�z protokol�n gere�i bu. Bu iki grubun birbirinden farkl� �zellikleri olabilece�i d���n�l�yor.

"Malum 65 ya� �zerinde hastal�k �ok daha a��r seyrediyor, ya��n yol a�t��� v�cuttaki imm�nolojik de�i�iklikler nedeniyle v�cudun a��ya verdi�i yan�tlar gen�lere k�yasla daha farkl� olabiliyor. Genellikle daha az yan�t verebiliyorlar. Dolay�s�yla bu iki grubu birbirine kar��t�rarak a��y� denerseniz, a��n�n ger�ek etkinli�ini g�steremeyebilirsiniz.

"Bizim yapt���m�z �al��mada a�� ba�ar�l� olursa, denilecek ki a�� 18-60 ya� aras�ndaki ki�ilerde etkilidir. Dolay�s�yla 60 ya� �zerindekiler i�in kullanmak isterseniz onunla ilgili ayr� bir �al��ma yapman�z laz�m."

Prof. Dr. Akova, y�l ba��na kadar b�t�n verileri toplayabileceklerini tahmin ediyor, ard�ndan veriler analiz edilecek.

'Ciddi yan etkiyle kar��la��lmad�'

Bir a�� geli�tirildi�inde, �ncelikle hayvanlar �zerinde deneniyor. Burada olumlu sonu� elde edilirse insanlar �zerinde denemelere ge�iliyor. Bu s�re�, 3 fazdan olu�uyor. 1. fazda a�� k���k bir grup �zerinde deneniyor.

Ciddi bir yan etki g�stermezse ve etkin oldu�u kan�tlan�rsa 2. faza ge�iliyor. Burada daha b�y�k bir grup �zerinde deneniyor.

Son a�ama olan 3. fazda binlerce ki�i �zerinde deneniyor. Bu a�amay� da ge�erse a�� lisans al�yor ve piyasaya s�r�l�yor.

Dolay�s�yla, bir a��n�n 3. faz �al��malar�, daha �nce a�� insanlarda denendi�i i�in �nceki fazlara g�re daha az riskli g�r�l�yor. Yine de her insan farkl� oldu�undan bu, yan etkilerinin ortaya ��kma ihtimalini ortadan kald�rm�yor.

Prof. Dr. Akova, CoronaVac a��s� i�in, "T�rkiye'nin d���nda uygulanan �lkelerdeki g�n�ll�lerden gelen veriler, �imdiye kadar ciddi bir yan etkiyle kar��la��lmad��� y�n�nde" diyor.

Sinovac, a��n�n 3. faz �al��malar�n�, T�rkiye'nin d���nda Brezilya ve Endonezya'da s�rd�r�yor, �al��malar�n Banglade� ve �ili'de de ba�lamas� bekleniyor.

D�nya Sa�l�k �rg�t�'n�n izledi�i 189 a��dan 9'u 3. faz �al��malar�n� y�r�t�yor.

�in'de bu a��n�n k�smi ruhsat ald���n� ve y�ksek riskli gruplara uyguland���n� hat�rlatan Akova, "Oradan gelen verilere g�re sadece 4 ki�ide ate�, halsizlik, a�� yap�lan yerde a�r� gibi yan etkiler bize bildirildi. Onun d���nda bize bildirilmi� ciddi bir yan etki yok �u ana kadar" diyor.

Akova, T�rkiye'de a��n�n uyguland��� ki�ilerde �imdiye kadar halsizlik, k�rg�nl�k, eklem a�r�s�, ba� a�r�s� ve a�� yap�lan yerde a�r� gibi sorunlar g�r�ld���n� s�yl�yor.

G�n�ll�lere ilk dozdan 14 g�n sonra bir doz daha a�� yap�lacak. Bu ki�iler periyodik olarak izlenmenin yan� s�ra bu s�re�te herhangi bir sa�l�k sorunuyla kar��la�malar� durumunda �al��may� y�r�ten ekiple temasa ge�ebilecekler.

Akova, "�al��maya kat�lan g�n�ll�lerin ellerinde 24 saat ula�abilecekleri bir telefon numaras� var. Herhangi bir yak�nmalar� olursa, ba� a�r�s� da olabilir bu, ne olursa olsun, ula�abilirler" diyor ve bu ki�ilerin izlenme s�recini ��yle anlat�yor:

"28 ve 42'nci g�nlerde biz bu ki�ilerden hem kan �rne�i hem de bo�azdan ve burundan �rnek alaca��z, vir�s ya da antikor var m� diye. Bu periyodik kontrollerin aras�nda ki�inin beklemedi�imiz bir yan etkisi ortaya ��karsa o zaman bu ki�inin hemen bizi aray�p hastaneye gelmesi s�z konusu."

'Covid-19'da k�r�lma noktas� a��'

Akova ve Efendi'nin verdi�i bilgiye g�re, 3. faz �al��malarda g�n�ll�lere herhangi bir �cret �denmiyor, ancak �al��maya kat�lan herkes herhangi bir yan etki ��kmas� durumunda tazminat ve tedavi masraflar�n� da kar��layacak bir sigorta kapsam�na al�n�yorlar.

Kocaeli �niversitesi'nde a�� ve ila� �al��malar� y�r�t�len Klinik Ara�t�rmalar Merkezi'nin m�d�rl���n� de yapan Prof. Dr. H�sn� Efendi, "Ara�t�rmaya kat�lanlara �deme faz 1'de yap�l�r. ��nk� faz 1'de sa�lam insanlar �zerinde hen�z etkinli�i hayvanlar �zerinde denenmi� ancak insanlar �zerinde denenmemi� bir a��y�, ilac� deniyorsunuz" diyor.

Akova, g�n�ll�lerin �al��maya kat�lmadan �nce a�� hakk�nda yaz�l� olarak bilgilendirildiklerini, �imdiye kadar g�r�len yan etkilere kar�� uyar�ld�klar�n� ve imzal� onaylar�n�n al�nd���n� anlat�yor.

Efendi, a��n�n kendisinde yan etki g�r�lmesinden korkup korkmad���na ili�kin sorumuza �u yan�t� veriyor:

"Bu �al��maya kat�lan herkes bu riski g�ze al�yor, b�yle bir olas�l�k var. �lerlemenin ba�ka yolu da yok. Covid-19 ile m�cadelede y�llarca maske ve mesafe ile bu hastal��� yok edemeyece�iz. O kesin. ya da y�llarca, aylarca eve kapanamayaca��z. K�r�lma noktas� a��d�r Covid-19'da. Bu geli�imi sa�lamak i�in de birilerinin buna destek olmas� gerekiyor."

27.9.2020 - 48237



Konuyla �lgili Sorular
�lgili Forum Konular�

SA�LIK HABERLER� T�m Haberler Saðlýk Haberleri Rss

FOTO GALER� T�m Foto Galeriler
Diþ Fýrçanýzý Karanlýk Yerde Tutuyorsanýz Dikkat! Tehlike Saçýyor
Di� F�r�an�z� Karanl�k Yerde Tutuyorsan�z Dikkat! Tehlike Sa��yor
Yumurtayý Piþirmeden Önce Yýkamak Ne Kadar Doðru?
Yumurtay� Pi�irmeden �nce Y�kamak Ne Kadar Do�ru?
Kan Lekeli Yumurta Yenir mi?
Kan Lekeli Yumurta Yenir mi?
Lahana Yapraklarýný Göðsünüze Sarýn, Faydasý Ýnanýlmaz
Lahana Yapraklar�n� G��s�n�ze Sar�n, Faydas� �nan�lmaz

SA�LIK V�DEOLARI T�m Videolar
Saðlýk Video Göziçi Ýðne Nedir? Neden Yapýlýr? Ýzmir Kaþkaloðlu Göz Hastanesi
G�zi�i ��ne Nedir? Neden Yap�l�r? �zmir Ka�kalo�lu G�z Hastanesi
Saðlýk Video Yakýný Görememe ve Tedavisi Ýzmir Kaþkaloðlu Göz Hastanesi
Yak�n� G�rememe ve Tedavisi �zmir Ka�kalo�lu G�z Hastanesi
Saðlýk Video Botoks Nedir Kaþkaloðlu Göz Hastanesi
Botoks Nedir Ka�kalo�lu G�z Hastanesi
Saðlýk Video Katarakt Ameliyat Sonrasý Gözlük Ýzmir Kaþkaloðlu Göz Hastanesi
Katarakt Ameliyat Sonras� G�zl�k �zmir Ka�kalo�lu G�z Hastanesi

 

[Hata Bildir]