Erken ya�ta fark edilmeyen, edildi�i halde tedavisi ihmal edilen konu�ma bozukluklar�, bir�ok y�n�yle �ocu�un ya�am�n� olumsuz etkiliyor. En ge� 3 ya��na kadar konu�ma geli�imini tamamlamas� gereken �ocuklarda farkl� gerek�elerle ortaya ��kan konu�ma bozukluklar� zamanla konu�ma kayg�s�, sosyal fobi ve okul fobisine d�n��ebiliyor. Bu �ocuklar�n tedavisinin kesinlikle ihmal edilmemesi gerekti�inin alt�n� �izen uzmanlar okullar�n a��lmas�na az bir s�re kald���n� hat�rlatarak ebeveynleri uyar�yor!
Konu�ma bozukluklar�n�, konu�man�n geli�mesinde, ak�c�l���nda, seslendirmede, gramer yap�s�nda ve konu�ma organlar�n�n yap�s�ndan kaynaklanan konu�ma kusurlar� olarak tan�mlayan �sk�dar �niversitesi Etiler Poliklini�i Konu�ma Terapisti Uzm. Psk. Leyla Arslan, konu�ma bozukluklar�n�n n�rolojik i�leyi�inden olabildi�i gibi fizyolojik baz� sorunlardan dolay� da ortaya ��kabilece�ini s�yledi.
�nsan�n konu�maya do�u�tan programland���n�, i�inde bulundu�u toplumun sembollerini kullanarak dil geli�imini tamamlad���n� ifade eden Arslan, geli�imin tam ve zaman�nda olabilmesi i�in �ocu�un �nce i�itmesi, yeterince s�zl� konu�ma duymas� ve s�z �retebilmesi gerekti�ini kaydetti. Ki�inin s�z �retebilmesi i�in de sesleri do�ru alg�lamas� ve konu�ma organlar�n� d�zg�n kullanabilmesinin �art oldu�unu belirten Arslan, konu�ma bozukluklar�n�n �e�itlilik g�sterdi�ini, s�n�fland�rman�n n�rolojik ve fizyolojik a��dan da yap�labilece�ini s�zlerine ekledi. Arslan, konu�ma bozukluklar�n�n gecikmi� konu�ma, artik�lasyon bozuklu�u, �zg�n konu�ma ve kekemelik oldu�unu ifade etti. Arslan �unlar� s�yledi:
Gecikmi� Konu�ma
Ki�in kendisinden beklenen ya�a uygun dili kullanamamas�. Konu�ma geli�imi 2, 5 ya��nda tamamlanm�� olmal�d�r. E�er bir �ocuk 3 ya��na geldi�i halde hala konu�am�yorsa bu durum gecikmi� konu�ma olarak adland�r�labilir. Ciddi bir sorundan kaynaklan�yor olabilir ve kesinlikle ihmal edilmemeli. Gerekiyorsa t�bbi yard�m al�nmal�. Bir �ocuk 2 ya��nda e�er tek tek s�zc�k kullanam�yorsa ebeveyn durumdan ��phelenmeli. Bir konu�ma gecikmesi s�z konusu olabilir.
Arslan gecikmi� konu�ma bozuklu�unun; aile i�erisindeki ileti�imin yetersizli�i, konu�ma organlar�ndaki kusurdan, otizm, asperger gibi rahats�zl�klara ba�l� ortaya ��kabildi�ini kaydetti. Bir di�er konu�ma bozuklu�unun artik�lasyon oldu�unu ifade eden Arslan bu bozuklu�un s�zl� sembolleri do�ru kullanamama ve ses �retememekle ilgili oldu�unu belirtti. Arslan;
Artik�lasyon Bozuklu�u
“�ocuk baz� sesleri birbiri yerine de kullanabiliyor. Buna ses ritim bozuklu�u diyoruz. �rne�in ‘ R ‘ yerine �ocuk ‘ Y ‘ sesini kullanabiliyor. Bu duruma artik�lasyon, fonolojik bozukluk diyoruz. Artik�lasyon bozuklu�u �ocu�un konu�ma organlar�n� do�ru kullanamamas�, uzun s�re emzik emmesi, yutkunma davran��� sorunu, a��z ve y�z kaslar�n� do�ru kullanmama, geniz eti, burun, yar�k damak, yar�k dudak gibi fiziksel sorunlara ba�l� olarak ortaya ��kabilmekte.” dedi.
�zg�n konu�ma bozuklu�una ili�kin ise Uzm. Psk. Leyla Arslan;
�zg�n konu�ma bozuklu�u “Baz� �ocuklarda dilin gramer yap�s�yla ilgili sorunlar olabilir. C�mle yerine s�zc�k kullan�r �ocuk. S�zc�kleri arka arkaya kullan�r ve bu s�zc�kleri tekrar eder. C�mle i�inde s�zc�k atlamalar� yapar. Harfleri kar���k kullan�rlar. Kendine �zg� kusurlar olarak g�r�l�r. Bu gruba �zg�n konu�ma bozuklu�u diyoruz.
Havaleler, zor do�umda beynin oksijensiz kald��� her durum, d��meler, ba��n arka k�sm�n�n �arpma sonucu zarar g�rmesi, nefesi bozan hastal�klardan olabildi�i gibi epilepsi gibi n�rolojik sebepler de �zg�n konu�ma bozukluklar�na neden olabilmekte.” dedi.
Kekemelik
Kekemeli�in de bir konu�ma bozuklu�u oldu�unu dile getiren Arslan, konu�ma ritmi ve ak�c�l�kla ilgili bir bozukluk oldu�unu, ki�ilerde karars�z kalma, uzatma, hece tekrarlar�, duraklama �eklinde g�r�lebildi�ini belirtti. Her �ocuk iki ay geli�imsel olarak kekeleyebilir diyen Arslan bu davran���n kesinlikle peki�tirilmemesi gerekti�ini aksi halde 2 aydan fazla s�rmesi halinde durumun al��kanl��� d�nme riskinin oldu�unu ifade etti.
Arslan kekemeli�in genetik bir ge�i�le olabildi�i gibi, aile i�i gerginlik, ya�anm�� travma, zihinsel geli�imin h�zl� olu�undan bazen de geli�im d�nemine ba�l� olarak k�sa bir s�reli�ine ortaya ��kabilece�inin alt�n� �izdi.
Konu�ma Bozuklu�u D�zelir Demeyin
�ocuk e�er konu�urken baz� sesleri yanl�� ��kar�yor ve bu durum 5 ya��n� ge�tiyse �ocukta ��renme g��l��� riskinin s�z konusu oldu�una dikkat �eken Arslan, ebeveynlerin bu durumda duyars�z kalmamas� gerekti�ini hat�rlatt�. Her ses i�in yap�lmas� gereken konu�ma egzersizlerinin oldu�unu kaydeden Arslan bu noktada dil ve konu�ma terapistinden destek al�nmas� gerekti�ini s�yledi.
Konu�ma Bozuklu�u Sosyal Fobiye D�nebiliyor!
Konu�ma bozuklu�u ya�ayan �ocuklar zihinsel y�nde kusur g�stermemelerine ra�men �ekingen ki�ilik sergileyebildikleri konusunda da uyar�larda bulunan Uzm. Psk. Leyla Arslan, sorun ya�ayan ki�ilerde konu�ma kayg�s�, ileride sosyal fobi ve okul fobisinin olabilece�ini vurgulad�.
Arslan bu konuda ebeyven ve okul ��retmenlerine �nemli sorumluluklar�n d��t���n� s�zlerine ekledi.
��retmenlere de G�rev D���yor!
“Bu ki�ilerle okulda arkada�lar� alay edebiliyor. ��nk� farl� konu�ma kar��s�nda nas�l tepki vereceklerini �ocuklar bilemeyebiliyor. ��retmen bu durumu fark etti�inde s�n�fa konu�ma yapmal�. Bu konu�ma o ki�inin olmad��� bir zamanda yap�lmal�. S�n�fa, farkl� �zelliklerde olan �ocuklara nas�l davranmalar� gerekti�ini anlatmal�. Onunla alay edilecek bir durumun olmad���, konu�man�n �eklinden �ok ne s�yledi�ine odaklanmas� gerekti�i konusunda telkinlerde bulunmal�. Bu durumun ge�ici bir �zellik oldu�u ifade edilmeli. Ve ��renci kesinlikle ��retmen taraf�ndan yard�ma y�nlendirmeli.”
B�t�n Konu�ma Bozukluklar� Tedavi Edilebilir
Tedavide erken m�dahalenin �nemli oldu�unun alt�n� �izen Arslan, 5 ya��ndan �nce ba�lanan tedavinin hi�bir �ekilde �ocu�un gelece�ine yans�mayaca��n� hat�rlatt� ve ekledi. “Tedavide ne kadar ge� kal�n�rsa iyile�me s�reci de o kadar uzuyor. Aksi durumda tedavi edilmeyen konu�ma bozukluklar� ki�ili�i olumsuz etkileyebiliyor. Bu rahats�zl���n tedavisinde kesinlikle �ok y�nl� bir yakla��m s�z konusu olmal�. Bu y�zden tedavide biz n�rolojik, psikiyatrik ve psikoloji disiplinlerini bir arada kullan�yor, tetkiklerimizi bu ba�lamda yap�yoruz. Bu alanda 10 y�ld�r hizmet veren konu�ma bozuklu�u merkezimiz var. Bug�ne kadar �ok say�da konu�ma bozuklu�u vakas�n� d�zelttik.” Arslan �sk�dar �niversitesi b�nyesinde bu alanda �nemli ad�mlar att�klar�n� da s�zlerine ekledi.
E�itimi �sk�dar �niversitesi’nde…
“Klinikten �te �imdi de �sk�dar �niversitesi Sa�l�k Bilimleri Fak�ltesinde “Dil ve Konu�ma Terapisi” b�l�m� a��yoruz. T�rkiye’de bu alanda ciddi bir a��k var. Konu�ma bozuklu�u tarihin ilk �a��ndan beri g�r�len bir problem. �yle ki baz� dillerde �ok daha fazla g�r�l�yor. �sk�dar �niversitesi Dil ve Konu�ma Terapisi Uygulama ve Ara�t�rma Merkezini kurduk. Dil ve konu�ma terapisine y�nelik yeni tan� ve tedavi uygulamalar� geli�tirmek �zere ileri ara�t�rmalar yapmay� ve klinikte kullan�labilecek yeni yakla��mlar geli�tirmeyi, var olan uygulamalar� daha da ileriye ta��may� hedefliyoruz.”
2.9.2013 0 - 13257
|