"Komplo teorisyenleri milyonlarca ki�iyi depresyona s�r�kl�yor"

Hi�bir �ey eskisi gibi olmayacak�diyen, uzun s�re bir daha eski g�nlere d�nmenin hayal oldu�unu s�yleyenlerin 'komplo teorisyenleri' oldu�unu belirten Psikiyatri Uzman� Doktor ��retim �yesi Murat Alt�n, "Komplo teorisyenleri milyonlarca ki�iyi depresyona s�r�kl�yor" dedi.

Psikiyatri Uzman� Doktor ��retim �yesi Murat Alt�n, k�sa bir zaman �ncesine kadar t�m ya�ant�n�n normal oldu�unu ancak �u an insanlar�n evlerinin yan�ndaki parka, deniz kenar�ndaki bir y�r�y��e bile �zlem duydu�unu ifade etti. Dr. ��r. �yesi Alt�n, "�zellikle sosyal medyada dola�an komplo teorileri ve felaket senaryolar�, ki�ilerin Covid-19'la ilgili kayg�lar�n� daha da art�rman�n yan� s�ra, her �eyin daha da k�t� olaca�� ve bir daha hi� d�zelmeyece�ine dair bir inanc�n geli�mesine yol a�t�. Bu da ki�ilerin resmi kurum ve kuru�lara, sa�l�k �al��anlar�n�n �nerilerine olan inan�lar�nda azalmaya yol a�arak bir �mitsizlik ortam�na zemin haz�rlad�. B�ylece milyonlarca ki�ide depresif semptomlar�n ortaya ��kmas�na neden oldu" diye konu�tu. �

�K� B�Y�K BEL�RS�ZL�K KAYGIYI ARTIRDI

�nsano�lunun en b�y�k yeteneklerinden birinin uyum oldu�unun alt�n� �izen �stinye �niversite Hastanesi Medical Park Gaziosmanpa�a'dan Psikiyatri Uzman� Dr. ��r. �yesi Murat Alt�n, "Belirsizlik ortam�, son g�nlerde bir�ok insan�n anksiyete (yo�un kayg� ve endi�e hali) ile psikolojik destek aramas�na neden oldu" dedi.

Alt�n, s�zlerine ��yle devam etti:

"�nsan ya�ad��� �evresel ko�ullara kendisine bah�edilen zekas�n� kullanarak �rettikleri ��z�mler ile uyum sa�lar. Tehlikeleri bertaraf eder. Kutuplarda veya ��l gibi zorlu �artlarda geli�tirdi�i imkanlar sayesinde ya�ayabilir. Beynimiz g�rd���m�z bir tehlikeye kar�� h�zl�ca devreye girerek bu duruma kar�� ��z�mler �retmeye g�re yarat�lm��t�r. Ama ya tehdit g�zle g�r�nmezse? ��te insanlar� en �ok zorlayan durum bu g�r�nmez tehlike oldu. Kafam�zda '�nlem al�yorum ama neye kar��? Tehdit bana yak�n m�, uzak m�' gibi sorular olu�tu. En ba��ndan beri Sa�l�k Bakanl���m�z ba�ta olmak �zere t�m bilim otoriteleri 'sosyal mesafe'ye dikkat �ekti. ��nk� tehdit en yak�n�m�zda da olabilirdi. G�zle g�r�nm�yordu. Ama bu durum insano�lunun al���la gelmi� stratejisi olan 'g�r�lene �nlem almaya' tersti. �nsanlar �nlemler alarak kendilerini ellerinden geldi�ince izole ettiler. Hijyen kurallar�na uydular. Ama bu kez de ba�ka bir soru g�ndemlerine geldi: Bu i� ne kadar s�recek? Her �ey ne zaman normale d�necek? 1 ay m�, yoksa 1 y�l m� s�recek? G�zle g�r�lemeyen bir tehdit var ama bu tehdidin ne kadar s�rece�i belli de�il. ��te bu iki b�y�k belirsizlik, insanlar i�in giderek zorlay�c� olmaya ba�lad�. ��te bu belirsizlik ortam�, son g�nlerde bir�ok insan�n anksiyete (yo�un kayg� ve endi�e hali) ile psikolojik destek aramas�na neden oldu."

'PAN�K ATA�I OLAN KORONA BULA�TI SANIYOR'

Her an g�r�nmeyen bir tehditle ya�aman�n sadece ya�l�lar� de�il, t�m toplumu derinden etkiledi�ini s�yleyen Alt�n, insanlar�n kayg�lar�n�n 'Ya en yak�n�m da vir�se yakalan�rsa' korkusuyla �nemli �l��de artt���n� belirtti.

Psikiyatri Uzman� Dr. ��r. �yesi Murat Alt�n, "Ya�l� insanlarda kendileri ile kayg�lar artarken, �zellikle 25-45 ya� aras� insanlarda ise sevdikleri b�y�klere �anneleri, babalar�, dedeleri gibi- hastal�k ta��ma kayg�lar� ba�lad�. En s�k kar��la��lan durum sa�l�k kayg�s�yd�. Bir�ok ki�i g�nl�k ya�anan bu streslerin sonucunda kar��la�t�klar� k�sa s�reli bir nefes darl���, hafif bir ate� basmas� gibi normal durumlar� hastal��a yormaya ba�lad�lar. Kendinde hastal�k oldu�una dair olu�an bu kayg� ki�ide panik ataklar� tetiklemeye ba�lad���nda, panik ata�a ba�l� bedensel belirtiler ortaya ��kmaya ba�lad�. Panik atak s�ras�nda hastalarda �o�unlukla ate� basmas�, �arp�nt�, nefes darl��� ve panik atak sonras� kaslarda yorgunluk ve a�r�lar olmas�; bu bulgular�n Covid enfeksiyonu semptomlar� ile benzerlik g�stermesi ise bu sa�l�k kayg�s�n�n daha �ok artmas�na neden oldu. Yani tam bir k�s�r d�ng� ortaya ��kt�. Bunun sonucunda ki�iler ya hastane acil servislerine gelerek kendileri i�in enfeksiyon riskini daha �ok art�rd� ya da ki�isel hijyenin �tesine ge�erek a��r� temizlik �eklinde komp�lsif eylemler ile kendi hayat kalitelerini azaltt�lar" diye konu�tu.

EV ��� KAVGALAR ARTI�A GE�EB�L�R

Ya�ad���m�z pandemi d�neminde insanlar�n stresle m�cadele i�in kulland�klar� en �nemli silahlar�ndan biri olan 'sosyal etkile�imin' en ihtiya� duyulan anda birden kesilmesinin de ruh sa�l���n� olumsuz etkiledi�ini dile getiren Psikiyatri Uzman� Dr. ��r. �yesi Murat Alt�n, "Sosyal izolasyon, bir yandan insanlar�n zaten y�ksek olan anksiyeteleri ile ba� etmelerini zorla�t�r�rken �te yandan daha yaln�z ve izole hissetmelerine neden oldu. Bu durum ki�ilerde mutsuzluk, sinirlilik, a��r� al�nganl�k, zaman zaman �fke patlamalar�, uyu�ukluk, dikkat ve konsantrasyonda azalma, uykusuzluk, t�kenmi�lik hissetme gibi ruhsal yak�nmalara neden olabilir. Bu bulgular ki�inin i�levselli�ini olumsuz etkiler. Yapmas� gereken rutin i�leri yapmakta zorlanabilirler. Uzaktan �al��anlarda ise i� performans�nda azalma olabilir. Di�er yandan bu ruhsal durum sonucunda evde bulunan di�er insanlarla s�k s�k kavgalar ortaya ��kar ki, bu da ki�inin evdeki insanlarla sosyal i�levselli�ini de olumsuz etkilenir. Zaten k�s�tl� olan sosyal �evre, b�ylece daha da k�s�tl� bir hale gelir" a��klamas�nda bulundu.�

FELAKET SENARYOLARI DEPRESYONU ARTIRDI

�zellikle sosyal medya �zerinden dola�an komplo teorileri, felaket senaryolar� ile ki�ilerin bu durum ile ilgili kayg�lar�n�n daha artmas� bir yana, her �eyin daha da k�t� olaca�� ve bir daha hi� d�zelmeyece�ine dair bir inan���n geli�ti�inin de alt�n� �izen Uzm. Dr. Murat Alt�n, "Sosyal medyadaki felaket senaryolar� ve komplo teorileri nedeniyle insanlar�n resmi kurum ve kuru�lara, sa�l�k �al��anlar�n�n �nerilerine olan inan�lar� azalmaya ba�l�yor. ��te bu �mitsizlik de bir�ok ki�ide depresif semptomlar�n ortaya ��kmas�na neden oluyor. Zaten sosyal izolasyon nedeniyle sosyal �evresinden uzakla�an insanlarda bu yaln�zl�k duygusu depresif bir duygudurum i�in zemin haz�rlarken, bir de gelece�e dair a��r� karamsar bir tablonun buna eklenmesi, bu d�nemde daha fazla depresyon vakas� g�rmemizin psikolojik anlamda en �nemli nedenlerinden biridir" diye konu�tu.

PS�KOLOJ�M�Z� KORUMANIN SIRLARI

Uzm. Dr. Murat Alt�n, psikolojik olarak evde ruh sa�l���n� korumam�z i�in �nerilerini ��yle s�ralad�:

"�ncellikle bu s�re� boyunca al�nan �nlemelerin hem kendimiz hem de sevdiklerimizi korumak i�in oldu�unu kabullenmemiz gerekir. De�i�ik komplo teorileri yerine Sa�l�k Bakanl��� gibi resmi ve bilimsel kurumlar�n a��klamalar� d���ndaki s�ylem ve a��klamalardan uzak durmak gerekir. Evde bulunan di�er insanlarla birlikte daha �ok vakit ge�irmeye �al��mak �nemlidir. Bunu bir f�rsata �evirerek daha �nce zaman bulamad���m�z aktiviteleri yapmal�y�z. Mesela evdeki di�er insanlar ile birlikte belki unuttu�umuz tombala, k�zma birader gibi oyunlar� oynamak, �ocuklar ve e�lerin beraber yemek yapmas� gibi ortak e�lenceli aktiviteler yapmak beraber olma hissini artt�r�r. Yeni g�r�nt�l� konu�ma teknolojileri ile sevdiklerimizi, akrabalar�m�z�, dostlar�m�z� arayarak k�smen de olsa sosyal ileti�im art�r�labilir. Di�er yandan e�er kendinizi �ok kayg�l� hissediyorsan�z, �nerilen hijyen kurallar�ndan �ok daha fazla ve a��r� temizlik yap�yorsan�z, g�ndelik i�lerinizi bile yapamayacak kadar t�kenmi� ve mutsuz hissediyorsan�z, a��r� alkol ve sigara t�ketiminiz ba�lad�ysa, gece uykular�n�z bozulduysa, mutlaka profesyonel bir psikolojik destek alman�z yararl� olacakt�r."�

21.4.2020 - 44776