|
Bayiz, "Koku ve tat alma bozukluklar�n�n koronavir�s enfeksiyonu ��phesi olu�turmas�nda en �nemli etken, s�z konusu semptomun ani bir �ekilde ortaya ��kmas� ve �iddetli olmas�" dedi.
Koronavir�s salg�n�n�n pek �ok ki�iyi etkiledi�i ve can kay�plar�na yol a�t��� �u g�nlerde hastal��� i�aret eden belirtiler konusunda herkes olduk�a dikkatli davran�yor. Koronavir�s enfeksiyonunun g�r�ld��� hastalarda; y�ksek ate�, kuru �ks�r�k, nefes darl��� gibi ana belirtilere ek olarak tat ve koku alma sorunlar� g�zlenebiliyor. Fakat tat ve koku alma bozukluklar� yaln�zca koronavir�s belirtisi olmay�p di�er etkenlerden kaynakl� so�uk alg�nl�klar�nda ve daha pek �ok farkl� hastal�k t�r�nde de g�r�lebiliyor. S�z konusu sorunun hangi nedenden kaynakland���n�n tespiti konusunda bireyde g�r�len di�er semptomlar belirleyici oluyor. Medicana Kad�k�y Hastanesi Kulak Burun Bo�az Hastal�klar� Uzman� Prof. Dr. �nal Bayiz; tat ve koku alma bozukluklar�n�n nedenleri, te�hisi ve tedavisi hakk�nda bilinmesi gereken t�m detaylar� payla�t�.
KOKU VE TAT ALMA BOZUKLUKLARI B�R�OK HASTALIKTAN KAYNAKLANAB�L�YOR
Koku ve tat alma bozukluklar�n�n koronavir�s semptomlar� aras�ndaki yerini almadan �nce toplum taraf�ndan �nemsiz bir durum olarak g�r�ld���n� hat�rlatan Prof. Dr. �nal Bayiz, "Oysaki bu tip sorunlar koronavir�s gibi ciddi bir viral enfeksiyonun yan� s�ra akut veya kronik �nemli hastal�klar�n habercisi olarak da kar��m�za ��kabiliyor. Kronik rinit, alerji ve so�uk alg�nl�klar� nedeniyle olu�an tat ve koku alma bozukluklar�n�n haricinde ani olarak geli�en durumlarda bir an �nce sa�l�k kurulu�lar�na ba�vurulmas� ve muayeneden ge�ilmesi gerekiyor. Beslenmeyi olumsuz etkilemesinin yan� s�ra bu tip sorunlar bozulmu� besinlerin t�ketimi, gaz ka�a�� gibi tehlikelerin alg�lanamamas� gibi olumsuzluklara da yol a�abiliyor. Tat ve koku alma bozukluklar�n�n nedenleri aras�nda ya�l�l�k, so�uk alg�nl�klar� ve gribal enfeksiyonlar, alerjiler, burun polipleri, psikiyatrik hastal�klar, a��z kurulu�u ve di� ��r�kleri, kimyasallara maruz kalma, sigara ve uyu�turucu madde kullan�m�, �e�itli ila�lar�n kullan�m�, y�z felci, beyin sars�nt�s� ve ba� travmalar�, multipl skleroz, Alzheimer, Parkinson ve demans gibi hastal�klar, ba� taban� t�m�rleri, vitamin ve mineral eksiklikleri, t�kr�k bezlerine ili�kin baz� hastal�klar, sin�zit yer al�yor" diye konu�tu.
SORUNUN KORONAV�R�S KAYNAKLI OLDU�U NASIL ANLA�ILIR?
Koku ve tat alma bozukluklar�nda belirtiler genellikle bu duyular�n �e�itli derecelerde azalmas� veya tamamen kayb� ile tatl�, tuzlu, ac� ve ek�i tatlardan baz�lar�n�n hissedilememesi, tatlar�n normalden farkl� �ekilde alg�lanmas� �eklinde olabiliyor. Prof. Dr. �nal Bayiz, tat ve koku duyular�n�n birbirlerini etkiledi�ini belirterek, "Gribal enfeksiyonlar veya tat-koku kayb�na yol a�abilen te�hisi konulmu� hastal�klar�n d���nda hissedilen, �zellikle de ani olarak ortaya ��km�� tat ve koku alma bozukluklar�nda sa�l�k kurulu�lar�na ba�vurulmas� gerekir. Elbette koronavir�s ile enfekte olan her bireyde koku ve tat alma bozukluklar� geli�meyebiliyor. Bu sorunu ya�ayan hastalarda tat ve koku kay�plar� tek ba��na olabilece�i gibi �ks�r�k, nefes darl���, y�ksek ate�, bo�az a�r�s� gibi di�er koronavir�s belirtileri ile bir arada da g�r�lebiliyor. Koku ve tat alma bozukluklar�n�n koronavir�s enfeksiyonu ��phesi olu�turmas�nda en �nemli etken, s�z konusu semptomun ani bir �ekilde ortaya ��kmas� ve �iddetli olmas� olarak de�erlendiriliyor. Bunun yan� s�ra di�er koronavir�s belirtilerinin tat ve koku kayb�na e�lik etmesi, bireyin herhangi bir koronavir�s hastas� ile temas�n�n olmas� gibi durumlar Covid-19 enfeksiyonu ihtimalini g��lendiren durumlar aras�nda yer al�yor" ifadelerini kulland�.
TAT VE KOKU BOZUKLUKLARINDA TE�H�S VE TEDAV� Y�NTEMLER� NELERD�R?
Tat ve koku alma bozukluklar� ile sa�l�k kurulu�lar�na ba�vuran hastalarda koronavir�s ��phesinin bulunmas� halinde hastan�n hemen izole edilmesi ve teste tabi tutulmas� gerekti�ini anlatan Prof. Dr. �nal Bayiz, ��yle devam etti:
"Bunun d���ndaki koku alma bozukluklar�n�n te�his edilebilmesi i�in objektif veya subjektif olmak �zere iki �ekilde ger�ekle�tirilen koku testlerine ba�vuruluyor. Bunlardan objektif olarak nitelendirilen test, bir makine kullan�larak bireyin verilen kokular� al�p almad���n�n ��renilmesine yard�mc� oluyor. Subjektif testlerde ise koku alma yetene�inin yan� s�ra bireyin hissedilen duyulara ili�kin cevap verme yetene�i de detayl� �ekilde ara�t�r�labiliyor. 8'li test veya 40'l� test �eklinde yap�lan koku testleri yard�m�yla koku ve tat alma bozukluklar� kolayl�kla te�his edilebiliyor. 8'li test s�re a��s�ndan avantaj sa�lamas� nedeniyle �ok daha s�k kullan�l�rken daha uzun bir zaman gerektiren 40'l� test ile �ok say�da farkl� kokuya ili�kin duyu ara�t�rmas� yap�labiliyor. Duyularda herhangi bir sorunun te�his edilmesi halinde burun etinden �rnek al�narak koku h�crelerinin koku molek�llerine verdi�i tepkilerin ara�t�r�l�yor. Burun i�erisinin havaland�r�lmas�, burundaki havalanma bozuklu�una yol a�an yap�sal bozukluklar ve di�er durumlar�n tedavi edilmesi de tat ve koku alma bozukluklar�n�n tedavisinde �nemli bir yer tutuyor. Bunlar�n sonu� vermemesi halinde koku alma egzersizleri yard�m�yla beyindeki koku so�anc��� ve koku alma merkezinin aktifle�tirilmesi m�mk�n olabiliyor. Alerji sorunu bulunan hastalarda antihistaminik ila� tedavileri, burun ak�nt�s�n� ve a��z kurulu�unu azaltmada etkili olan ila�lar�n kullan�m�, nazal t�m�rler ile poliplerin ��kar�lmas�, di� ve di� eti hastal�klar�n�n tedavisi, sigara ve madde kullan�m�n�n engellenmesi gibi uygulamalar da koku ve tat alma bozukluklar�n�n tedavisinde tercih edilebilen y�ntemler aras�nda yer al�yor."
Prof.Dr. �nal Bayiz, koku ve tat kay�plar�n�n Covid-19 ve baz� di�er ciddi hastal�klar� i�aret edebildi�inin alt�n� �izdi. Bu sorunlar� ya�ayan bireylerin maske ve mesafe gibi koruyucu �nlemlere dikkat ederek sa�l�k kurulu�lar�na ba�vurmas�n�n �nemine vurgu yapt�.
1.12.2020 - 49565
|