|
�stanbul �niversitesi Cerrahpa�a T�p Fak�ltesi Deontoloji ve T�p Tarihi Anabilim Dal� ��retim �yesi Prof. Dr. Ayten Alt�nta�, "koku "nun insan �zerine �ok �nemli etkileri bulundu�unu ifade ederek, "Stres verici meslek dallar�nda �al��anlar ve uyku problemi olanlar lavanta kokusu, ��rek otu ve �zerlik tohumu kokusu kullanabilir. Ayn� kokular, s�rekli a�layan bebeklerin rahatlamas�na yard�mc� olur " dedi.
Prof. Dr. Ayten Alt�nta�, yapt��� a��klamada, kokunun T�rk t�p tarihinde psikolojik tedavide uyguland���n� s�yledi.
Osmanl� t�p tarihinin y�zde 60’�n�n sa�l�kl� hayat hakk�nda oldu�unu hat�rlatan Alt�nta�, o d�nemde insanlar�n �ncelikle hastal�ktan korunmay� hedeflediklerini, hasta olmalar� halinde �ifa aramay� ilke edindiklerini ifade etti.
Alt�nta�, T�rk t�p tarihinde kokunun insan �zerine etkilerinin ara�t�r�ld���n�, y�llar s�ren �al��malar ve tecr�beler sonucu, bitkilerin ve
bitki esanslar�n�n bir�ok hastal��� �nleyici ve �ifa verici etkisi oldu�unun anla��ld���n� kaydederek, ��yle devam etti:
T�rk t�p tarihinde �bn-i Sina ve Biruni gibi �nl� t�p alimleri, bir�ok bitki ve kokusu gibi, g�l�n de bir�ok hastal��� �nleyici ve giderici oldu�unu s�ylemi� ve hastalar �zerinde uygulam��lard�r. Bu alimler, g�l� ak�l hastalar�n�n tedavisinde kullanm�� ve haf�zay� a�t���n�, belle�i g��lendirdi�ini g�rm��lerdir. Nitekim, bir Alman ara�t�rma grubu, denekleri g�l kokulu bir odada uyuttuktan sonra zeka ve alg�lama seviyelerinin artt���n� g�rm��, daha sonra bir T�rk ara�t�rma grubu da g�lle beslenen farelerin haf�zalar�n�n g��lendi�ini ispatlam��t�r. "
Osmanl� hekimlerinin, Mevlana’n�n "Koku, g�n�l g�z�n� a�ar " tavsiyesiyle insanlar�n tabiatlar�n� �ok iyi tan�yarak, buna g�re kokular belirlediklerini anlatan Alt�nta�, ��yle konu�tu:
Stres verici meslek dallar�nda �al��anlar ve uyku problemi olanlar lavanta kokusu, ��rek otu ve �zerlik tohumu kokusu kullanabilir. Ayn� kokular, s�rekli a�layan bebeklerin rahatlamas�na yard�mc� olur. Bebeklerin �ok s�cak ve nemli v�cutlar� oldu�u i�in serin ve ferahlat�c� kokulardan do�al menek�e kokusu, ergenlik d�nemindeki gen�lerin hormonlar� yo�un ve y�ksek oldu�undan, h�r��nla�malar�n� engellemek i�in serinletici kokulardan g�l, menek�e, limon, bergamut esansl� kokular tavsiye edilirken, ya�l�lar�n v�cutlar� kuru ve so�uk oldu�undan �s�t�c� kokulardan biberiye ve tar��n kokular� kullan�lmas� �nerilir. "
Ge�mi�te �rnekleri g�r�lmesine ra�men g�n�m�zde kokular�n t�pta aroma terapi haricinde kullan�lmad���n� kaydeden Alt�nta�, kokunun tedavideki �neminin, ilerleyen y�llarda artaca��n� vurgulad�.
�nsan b�nyesinin do�al kokulara reaksiyon g�sterdi�ini, �imdiki kokular�n sentetik olmas� sebebiyle beklenen tepkinin g�r�lmeyece�ini hat�rlatan Alt�nta�, bug�n do�al g�l�n bulundu�u ender yerlerden biri olan Isparta’da bile 3 ton g�lden 1 kilogram saf g�l esans� ��kt���n� bildirerek, genelde ihra� edilen bu esans�n, alt�ndan daha de�erli oldu�unu ifade etti.
G�l kokusunun ve ya��n�n edebiyat�m�zda da �nemli bir yer tuttu�unu hat�rlatan Alt�nta�, Divan Edebiyat�’n�n g��l� �airlerinden Osman Nevres’in ayn� zamanda bestelenen �iirinin ilk d�rtl���n� okudu: "Senden bilirim yok bana bir faide ey g�l/G�l ya��n� eller s�r�n�r �atlasa b�lb�l/Etsem de abestir sitem-i hare tahamm�l/G�l ya��n� eller s�r�n�r �atlasa b�lb�l "
Alt�nta�, stres verici meslek dallar�nda �al��anlar ve uyku problemi olanlar�n, lavanta kokusu, ��rek otu ve �zerlik tohumunun faydal� olabilece�ini, ayn� kokular�n s�rekli a�layan bebeklerin rahatlamas�na da yard�mc� oldu�unu kaydetti.
Alt�nta�, kokunun tarih boyunca �zellikle bayanlar taraf�ndan �nem ta��d���na de�inerek, �unlar� s�yledi: "Tarihte koku, insanlar� etkileme konusunda o kadar �nemlidir ki 12. y�zy�lda M�s�r Krali�esi olan Cleopatra, g�zel bir kad�n olmamas�na ra�men M�s�r rahiplerine haz�rlatt��� kokularla d�neminde nam salm��, g�l�n de i�inde bulundu�u esanslarla b�y�k bir etki meydana getirmi�tir.
11.12.2010 - 3454
|