Akci�er kanserinde genetik �ifreler ��z�l�yor.
|
|
|
|
|
|
|
|
Her y�l 4 �ubat g�n�, d�nya �zerinde �l�m nedenleri aras�nda ilk s�ralarda yer alan kanser konusundaki bilinci art�rmak i�in D�nya Sa�l�k �rg�t� (Ds�) taraf�ndan "D�nya Kanser G�n� " olarak kabul ediliyor. 2008 Sa�l�k Bakanl��� verilerine g�re, �lkemizde kanser y�z binde 267 oran�nda g�r�l�yor.
�lkemizde kansere ba�l� �l�mlerde akci�er kanseri ilk s�rada yer al�yor. Ancak kanser h�crelerinin genetik �ifresini ��zmeyi hedef alan ara�t�rmalar sayesinde art�k her hastaya ayn� tedavi yerine hastal��a de�il, hastaya �zel tedavi �a��na girildi. Kanser h�cresinin genetik yap�s�n� temel alan iki yeni tedavi y�ntemine yak�n gelecekte yenilerinin eklenmesi ve sa�kal�m oranlar�nda ciddi art��lar bekleniyor.
Eski ve az etkili y�ntemlerin, yerini �ok daha etkili tedavilere b�rakt���n� s�yleyen T�rk Akci�er Kanseri Derne�i (TAKD) Ba�kan� Prof. Dr. Nil Molinas Mandel, molek�ler onkoloji ve genetik bilimindeki yeni geli�melerin, kanserin karma��k yap�s�n� anlamay� sa�lad���n� belirtiyor. Mandel, akci�er kanseri hastalar�n�n farkl� genetik �zelliklere sahip oldu�unu ve tedavilerin art�k bu �zellikleri hedef ald���n� s�yl�yor. �stelik hedefe y�nelik bu ila�lar etkilerini sadece hastal�kl� hedef h�creler �zerinde g�steriyor.
Farkl� kanser t�rlerine g�re farkl� tedavi
Akci�er kanserlerinin k���k h�creli ve k���k h�creli d��� olmak �zere iki temel gruba ayr�ld���n� s�yleyen Amerikan Hastanesi Medikal Onkoloji B�l�m Ba�kan� Prof. Dr. Nil Molinas Mandel, k���k h�creli d��� kanserlerin y�zde 80-85 rastlanma oran�yla daha s�k g�r�len grubu olu�turdu�unu s�yl�yor. Prof. Dr. Nil Molinas Mandel farkl� kanser gruplar�n�n hastal���n b�y�me h�z�, biyolojisi ve ba�ka organlara yay�lmas� a��s�ndan farkl� bir seyir izledi�inin alt�n� �izerek, ge�mi�ten bug�ne tedavi yakla��mlar�ndaki geli�imi ��yle ifade ediyor: "Bu kanser t�rlerine g�re tedavi se�imi de farkl� olmaktad�r. K���k h�creli d��� akci�er kanserlerinin de farkl� alt gruplar� vard�r. Ge�mi�te uzun s�re t�m hastalara ayn� tedaviler uyguland�. Ancak son y�llarda, t�m�r biyolojilerinin farkl� oldu�u anla��ld� ve bu alt gruplara g�re tedavi yakla��mlar�m�z de�i�ti. Buradan yava� yava� tedaviler ki�iye �zel olarak de�i�ime u�rad� ".
Akci�er kanserinde genetik de�i�iklikler ve sigaran�n etkisi
Prof. Dr. Nil Molinas Mandel, "G�n�m�zde art�k tedaviyi kanserin genetik �zellikleri y�nlendirmeye ba�lad�. Bu genetik de�i�iklikler ve tedaviyi belirleyecek mutasyonlar�n varl���n� ara�t�rmak i�in patologlarla birlikte �al��man�n �nemi artt�. Eskiden t�m�r�n k���k h�creli ya da k���k h�creli d��� olarak belirlenmesi yeterli olmaktayken, art�k bu gruplar� da alt gruplara ay�r�yor, genetik de�i�ikliklerin incelenmesini istiyoruz. Hastalar�m�za, kemoterapi yan�nda farkl� se�enekleri de sunmak i�in gerekli genetik testlerin yap�lmas�n� �nerebiliyoruz. Ancak, bu testlere g�re hastalar�m�z�n uygun bir tedaviye y�nlendirilmeleri s�z konusu olmaktad�r " diyerek hastal���n �nlenmesi i�in al�nabilecek �nlemlere dikkat �ekiyor: "Bu geli�melerle eskiden �mit veremedi�imiz hastalar�m�za daha olumlu bir bak�� a��s� sa�layabilir duruma geldik. Ama her �eyden �nce hastal���n �nlenmesi ve erken te�his olanaklar�n�n art�r�lmas� gerekir. Unutulmamas� gerekir ki akci�er kanserleri y�zde 85-90 oran�nda sigarayla ba�lant�l�d�r. Sigaraya ba�lamamak ve sigaray� b�rakmak akci�er kanserini �nleyebilir. Yani akci�er kanseri �nlenebilir bir hastal�kt�r. "
Genetik testler ile uygun hastalarda do�ru tedaviye cevap oran� y�zde 60'a kadar ��k�yor
Molek�ler onkolojideki yenilikler ve gen mutasyonlar�n�n ortaya konmas�n�n bireyselle�tirilmi� tedavilerin uygulanmas�n� m�mk�n k�ld���n� s�yleyen Prof. Dr. Nil Molinas Mandel "B�ylece kemoterapiden yarar g�rmese de hedefli tedavilerle ya�ant�s�n� s�rd�rebilecek alt gruplar ortaya ��kt�. K���k h�creli d��� akci�er kanserinde bir s�redir EGFR ad� verilen gen mutasyonunu hedefleyen tedavilere �nemli �l��de yan�tlar al�n�yordu. Son y�llarda ya�anan bir di�er �nemli geli�me ALK gen mutasyonlar�n�n varl���n�n ortaya konmas� oldu. Do�ru tedavi uygun hastalarda kullan�ld���nda cevap oran� y�zde 60'lara kadar ��k�yor. Bu umut verici ila�lara her g�n bir yenisi eklenmektedir. Ancak, her yeni ilac�n t�m hastalara uygun olamayabilece�ini de ak�lda tutmak �artt�r. Bunun ay�r�m� i�in klinisyen, hasta ve patolog aras�nda �ok yak�n bir i�birli�i gerekmektedir. Bu bilgilerin ����� alt�nda, akci�er kanseri hastalar�n�n ki�iye �zel yakla��mlar ve tedaviler ile daha uzun ya�am �ans� ve farkl� tedavi se�eneklerinden faydalanabilme olana�� bulundu�unu s�yleyebiliriz " �eklinde konu�uyor.
�leri evre kanserlerde t�m�r� hedef alan tedavi
Cerrahpa�a T�p Fak�ltesi Patoloji Anabilim Dal� ��retim �yesi Prof. Dr. B�ge �z ise kanseri erken evrede yakalaman�n �ok �nemli oldu�unu vurgulaman�n yan� s�ra bug�n art�k ileri evrelerde bile yap�labilecek baz� �eyler oldu�unu, ileri evrede kanserlerde t�m�r v�cutta yay�lm�� olabilece�i i�in cerrahinin yerine sadece t�m�r� olu�turan istenmeyen h�creleri hedef alan baz� �zel tedaviler oldu�unu ifade ediyor. Prof. Dr. B�ge �z "Bu h�crelerin mutasyon dedi�imiz, di�er h�crelerde olmayan baz� genetik �zellikler kazand���n� bug�n biliyoruz. Bu gen de�i�iklikleri h�creye kontrol d��� �reme, h�crenin �l�ms�zle�mesi (kendini h�cre �l�m�nden kurtarabilmesi) ve ayr�ca v�cutta yay�labilme gibi �zellikler kazand�r�yor. Art�k bu genetik �zelliklere y�nelik tedaviler geli�tirilmeye ba�land�. Bunlar i�erisinde baz�lar�n�n durdurulmas�, �ok �zel molek�ler ajanlar ile m�mk�n olabiliyor. Bu molek�ler ajanlar�n kullan�larak, t�m�r�n, h�crenin �l�ms�zl���n�n, s�rekli olarak �o�almas�n�n ve v�cut i�erisinde uzak yerlere gitmesinin �nlenmesi hedefleniyor, " diyerek yeni nesil tedavilerin ama�lar�n� �zetliyor.
Hasta mutlaka onkolog ve patolog ile do�rudan ileti�im i�inde olmal�
Bu gen de�i�ikliklerine kar�� iki ila� grubunun �ok k�sa s�rede �ok iyi sonu�lar verdi�ini ifade eden Prof. Dr. B�ge �z bu ila�lar�n hastalar�n sa� kal�m olarak ifade edilen hastal�ks�z ya�am s�relerinde de �ok ciddi faydalar sa�lamaya ba�lad���na dikkat �ekiyor. Ancak bu tedaviden yararlanabilmeleri i�in hastalarda �ncelikle bu gen de�i�ikliklerinin testlerle g�sterilebilmesi gerekiyor. Bunlar tedavi karar�n� etkileyen �nemli testler oldu�undan do�ru yap�l�p do�ru yorumlanmalar� gerekiyor. "�niversite hastaneleri, baz� devlet hastaneleri ve �zel laboratuarlarda bu testlerin g�venilir yap�labilmesi konusunda �ok yak�n gelecekte �ok daha iyi bir yere gelece�iz " diyen Patalog Prof. Dr. B�ge �z bu tedavilerden yararlanabilecek hastalar�n birtak�m genetik testlerle belirlendi�ini s�yleyerek, tedaviden yararlanmak isteyen hastalara �unlar� tavsiye ediyor: "K���k h�creli d��� akci�er kanseri tan�s� alm�� hasta mutlaka onkologuyla ileti�imde olmal�d�r. Bu testler i�in onkolog gerek g�r�yorsa hastas�n� uygun patoloji laboratuvarlar�na refere edecek, hastayla ve patologla birlikte �al��arak sonu�lar� yorumlayacakt�r. Bu testler �imdilik iki taneyle ba�lad� ama gelecekte devam�n�n ve daha fazlas�n�n gelece�ine y�rekten inan�yorum. B�ylece yak�n gelecekte kanser �l�mc�l olmaktan ��kabilir ve hastalar�n, genetik �zelliklerine g�re kendilerine en uygun ki�iye �zel tedaviye ula�mas� sayesinde sa�kal�m oranlar�nda ciddi art��lar
5.2.2013 0 - 11972
|
|
|