|
1. Pop�ler Diyetler
Etraf�n�zda ayn� sa�, ayn� g�z, ayn� boy veya ayn� �zellikleri ta��yan birden fazla birey g�rd�n�z m�? Peki d�nyada neden tek tip antibiyotik, kanser ilac� ya da tansiyon ilac� yok? Neden baz� insanlar mutlu veya di�erleri de�il? Bireysel farkl�l�klar y�z�nden. Bir diyet program�n�n her insanda ayn� sonucu vermes�n� beklemek bir r�yadan �te olamazd�. Genetik ve �evresel faktorler, beslenme bi�imi, ya�, tat duyusu ve k�lt�r farkl�l�klar� insanlar� birbirinden ay�r�r. Diyet programlar� da mutlaka bireye �zg� olmal�d�r.
2. Kans�zl�k
�zellikle kad�nlarda g�r�len ve �ok da �nemsemedikleri bir problemdir. Demir, B12, folat eksiklikleri ciddi diyet ba�ar�s�zl���na neden olur. Kans�z kalan bir v�cut iki nedenden �t�r� kilo veremez. Birincisi enerji metabolizmas�n�n d���kl��� nedeniyle hasta enerji veren g�dalara ihtiya� duyar. �ay ve kahve t�ketir, tatl� iste�i artar. Bu da kans�zl��� hem derinle�tirir hem de gereksiz kalori y�k� nedeniyle ya�lanmay� art�r�r. �kinci ve �nemli neden ise kans�z vucut diyetle kar��la�t���nda bir diren� g�sterir. Bu diren� kendini sa�l�ks�z ve enerjisiz bulan v�cudun daha da kalori k�s�tlanmas� kar��s�nda ya�ad��� stresten gelir. Stres ise her zaman adrenerjik sistemi hareketlendirerek v�cuda enerji depolamaya �al��acakt�r.
3. �ns�lin Direnci
�eker molek�l�n�n i�lenmesi i�in yeterli miktarda ins�line ihtiya� vard�r. Farkl� nedenlerle ins�lin fazlal���, kortizon benzeri etkilerle i�tah de�i�iklikleri, kan �ekeri d��mesi ve tatl� ihtiyac�, v�cutta tuz ve su da��l�m�nda de�i�iklikler, �dem, adet d�zensizlikleri, tiroid hastal�klar� gibi di�er hormon bozukluklar�n� tetikleyebilir. �ns�lin miktarlar�n�n abart�l� oldu�u durumlarda hastan�n diyetle kilo vermesi zordur.
4. Tiroid Bozukluklar�
Ne kadar u�ra��rsan�z u�ra��n, tiroid bozuklu�unuz varsa yani metabolizma yava�l��� ile bo�u�uyorsan�z kilo vermeniz �ok zordur. Tiroid hormonlar� v�cudun t�m metabolizmas�n� d�zenleyen hormonlard�r. V�cudun �s� d�zenlenmesi, ya� yakmas�, enerji ve depolama durumu, su dengesi, cilt ve di�er sistemlerin sa�l�kl� �al��mas� ancak iyi �al��an bir tiroid beziyle m�mk�nd�r.
5. Yanl�� �la� Kullan�m�
Fazla ya�lardan kurtulmak i�in ya� yak�c�, enerji depolamak i�in multivitamin, haf�zan�z� kuvvetlendirmek i�in haf�za kuvvetlendirici, eklem �ik�yetleriniz i�in bitkisel takviyeler, hastal��a yakalanmamak i�in ba����kl�k sistemi g��lendiricileri, son zamanda bozulan moraliniz i�in antidepresan, kan�n�z sulans�n diye aspirin, altta yatan hastal���n�z i�in tansiyon, �eker veya ast�m ilac�n�z, bo�az�n�z a�r�d���nda antibiyotik, kom�unuzun kulland��� i�tah kesici, internette g�rd���n�z A ilac�, gazetede g�rd���n�z X ilac� vs.
Yukar�dakilerden birka� tanesini kulland���n�za eminsiniz. E�er kullanm�yorsan�z �ok �ansl�s�n�z. Bu kadar ilac�n birbiriyle etkile�memesi ve v�cudunuza zarar vermemesi mucize olsa gerek. �la�lar ister re�eteli ister bitkisel olsun mutlaka karaci�erinize u�ruyor. Etkileri yan�nda yan etkileri de var. Di�er ila�larla al�nd�klar�nda etkileri art�yor veya azal�yor ya da yan etkileri ��k�yor. Biri �ekerinizi ��kar�rken di�eri ya�lanman�z� art�yor, di�eri enerji verirken tansiyonunuzu etkiliyor, �teki i�tah�n�z� kapat�rken kalbi etkiliyor. Metabolizman�z� h�zland�ran� veya yava�latan var. Fazka ila� kullan�m� �nce sa�l���n�z� sonra da sa�l�kl� olmak i�in yapt���n�z diyet programlar�n�z� bozmas�n.
6. Di�er Hormon Bozukluklar�
Aldesteron, progesteron, prolaktin, kortizol, testosteron, �strojen, ACTH, Growth hormon bozukluklar� s�k g�r�len hormon bozukluklar� aras�ndad�r. Diyet �abas� i�indeki birinin, v�cudun �o�u sistemini d�zenleyen bu hormon bozukluklar�ndan birine sahip olmas� diyet ba�ar�s�zl���n�n alt�nda bir etken olarak yatar. Bu hormonlar ya�, su ve di�er metabolizma sistemlerini bozarak anormal i�tah art���, adet d�zensizlikleri, garip b�lgelerde ya�lanmalar, k�llanmalar, tansiyon de�i�iklikleri, uyku bozukluklar�, �i�likler ve v�cut a�r�lar�na neden olur.
7. Egzersiz Olmadan Diyet Yapmak
Diyetlerden mucize bekleyen hastalarla s�k kar��la��yoruz. Bir diyetin ba�ar�s�, kilo kontrol�n�n hayat tarz� de�i�ikli�i ve uzun s�reli kilo kontrol� yaratmas�yla �l��l�r. Diyetin ba�ar�l� olabilmesi i�in ise altta yatan bir hastal�k olmamas� �n �artt�r. Di�er bir ko�ul ise diyetlerin egzersiz ile mutlaka ve mutlaka kombine edilmesidir. H�zl� ve �ok miktarda kilo kayb� ba�ar� gibi g�r�nse de, bir�ok yan etkisi olabilir, bu durum �l�mlere dahi yol a�abilir. Geri verilen kilololar�n�z� almak istemiyorsan�z tabana egzersizi yaymal�s�n�z.
8. Psikolojik Problemler
Psikolojik yeme problemleri d���nda; depresyon, anksiyete, panik atak, uyku problemleri, �izofreni manik bozukluklar, alkol ve keyif verici maddelere ba��ml�l�k, klostrofobi gibi daha nicesi say�labilecek problemlerle u�ra��, diyetleri olumsuz etkiler. Stres fakt�r� bile ba�l� ba��na hormonsal bozukluklara neden olarak i�tah d�zensizli�i yarat�r. Diyetlerin bireye ayr� bir stres daha getirdi�i d���n�l�rse karmakar���k bir durum ortaya ��kar.
9. Mide Ba��rsak Sistemi Problemleri
Mide �lseri, gastrit, refl� gibi sindirim rahats�zl�klar� mide asit salg� bozukluklar�yla beraberdir. Asit salg� bozuklu�u ise mide ba��rsak h�z�n�n artmas�na neden olur. Mide ba��rsak h�z�n�n artmas� �abuk ac�kma, s�k s�k yeme iste�i ve besin se�imine neden olur. Midesinde problem yasayan birinin sebze ve meyve a��rl�kl� bir diyet benimsedi�inde a��r� ba��rsak gaz�yla kar�� kar��ya kalmas�, tek y�nl� beslenmeyle sonu�lanabilir. Ba��rsaklar�n stres k�kenli a��r� reaksiyon g�stermesi spastik kolon veya �BS denilen hastal�k tan�s� al�r. Bu durumda hastan�n a��r� �i�kin hissetmesi, kilosunun bir t�rl� de�i�memesi, besinlerin baz�lar�n�n k�s�tlanmas� diyet program�na uyum problemi yaratarak ba�ar�s�zl�klar�n temelinde rol oynayabilir.
10. Besin Se�imleri
Besin end�strisi, bilim ilerledik�e ilerliyor. Domates g�r�n�ml� karpuz veya elma-armut bile�imi bir meyveye al���r olduk. Geneti�i oynanm�� �r�nler raflarda yer almaya ba�lad�. Katk� maddeleri olduk�a fazla kullan�l�yor. Her mevsim her yiyece�i bulabiliyoruz. Hormonlu g�dalar, hormonlu k�mes hayvanlar�n�, bu da onlar�n t�ketilen �r�nlerini hormonlu hale getiriyor. �o�umuz eski besinlerin tatlar�n� bulam�yoruz ama giderek de al���yoruz. "Bilim ne kadar besinleri de�i�tirmeli, her de�i�im yararl� m�d�r, zararlar� ne zaman ortaya ��k�yor? "
Kafam�zda �e�itli sorular var. Bat� beslenme tarz�yla hastal�klar�n artmas�, Akdeniz beslenme tarz�yla daha uzun ya�ayan insanlar�n g�zlenmesi i�lenmi� �r�nlerin �ok da masum olmad�klar�n� g�steriyor. Az kalorisi olan besin �r�nleriyle beslenmeyi dengelemek temel prensip olmal�d�r. ��ti�iniz kahvenin i�inde ne oldu�unu sorgulay�n. Size masum g�r�nen, tatland�r�lm�� ve moda olmu� kahve t�revi hi� yoktan 300-400 kalori alman�za neden olabilir. Bu konuda son derece bilin�li ve dikkatli davran�lmas� gerekir.
11.1.2010 - 1012
|