|
Bir�ok belirtiyle kendini g�stermeye ba�l�yor. Adet d�zensizlikleri, t�ylenme, a��r� kilo problemleriyle g�n y�z�ne ��k�yor. K�s�rl��a ve �e�itli sa�l�k sorunlar�na varacak kadar k�t� bir tabloya sebebiyet veriyor. Hangi hastal�ktan m� bahsediyoruz? 90'l� y�llarla beraber art�� g�stermeye ba�layan, de�i�en d�nyayla birlikte de�i�en al��kanl�klar�m�zla bir nevi kendimizin yaratt��� ve her 10 kad�ndan 1'inde g�r�len polikistik over sendromu! POL�K�ST�K OVER SENDROMU (PKOS) NED�R? Polikistik over sendromu (PKOS), yumurtal�klarda irile�me ve bir�ok k���k kist olu�umu ile karakterize olup ki�ide bir tak�m hormonal problemlere zemin haz�rlayan ve g�n�m�zde nedeni kesin olarak bilinmeyen bir hastal�kt�r. Polikistik over sendromu kad�nlarda en s�k g�r�len hormonal bozukluktur. �reme �a��ndaki kad�nlar�n %15-20'sinde g�r�l�r. POL�K�ST�K OVER SENDROMU (PKOS) NEDEN OLU�UR? PKOS, belli bir nedene ba�l� olarak g�r�lmese de pek �ok uzman genetik fakt�rlere ba�l� olarak g�r�ld��� konusunda hem fikirdir. Polikistik over sendromu olan kad�nlar�n �o�unun annesinde ya da k�z karde�inde de ayn� �ikayete rastland��� saptanm��t�r. Polikistik over sendromunda ana problemlerden birinin hormonal dengesizlik oldu�u d���n�lmektedir. Bu hastal��� olan kad�nlarda yumurtal�klar normalden daha fazla androjen hormonlar� �retir. Androjen hormonlar� erkeklik hormonlar�d�r ancak kad�n v�cudunda da �retilir. Bu hormonlar�n seviyesi kad�n v�cudunda normalden daha yukar� ��kt���nda yumurtal�klarda yumurtalar�n geli�imini ve d��ar�ya at�lmas�n� olumsuz etkiler.
Hastal��a sebep oldu�u d���n�len bir di�er sa�l�k sorunu da insil�n direncidir. Bir�ok ara�t�rma g�stermi�tir ki polikistik over sendromu ile ins�lin hormonu aras�nda bir ba� mevcuttur. �ns�lin, �eker ve di�er yiyeceklerin, v�cudun kullanmas� i�in enerjiye d�n��t�r�lmesini kontrol eden hormondur. Polikistik over sendromu olan pek �ok kad�n�n v�cudunda ins�lin direnci nedeniyle fazla ins�lin �retildi�i ve ins�lin fazlal���n�n androjen �retimini artt�rd��� ba�lant�s� kurulmu�tur. Bu belirtiler varsa dikkat! - D�zensiz adet g�rme, - Adet g�rememe nedeniyle hamile kalamama, - Yumurtal�klarda kist, - V�cutta g�r�len a��r� t�ylenme �zellikle de kar�n ve y�z b�lgesinde, - Kilo art���, b�lgesel ya�lanma, - Akne ve kepek problemleri, - Erkek tipi sa� d�k�lmesi, - Pelvik ve kas�k a�r�lar�, - Kayg� ve depresyon POL�K�ST�K OVER SENDROMUNDA TANI KOYMA S�REC݅ Polikistik over sendromu tan�s�; klinik bulgular, ultrason incelemesi ve laboratuvar tetkiklerinin bir arada de�erlendirilmesiyle konulur. Ultrason incelemesi yap�lan ilk tetkik olmakla birlikte en sa�l�kl� bilgilerin al�nd��� y�ntemdir. Polikistik over sendromu olan hastalarda ultrasonografide yumurtal�k kenarlar�nda �ok say�da k���k kist saptan�r. Tek ba�lar�na sorun yaratmasa da zamanla art�� g�stererek hastan�n hamile kalmas�na engel te�kil eder. Di�er bir y�ntem ise kandaki hormon de�erlerinin incelenmesidir. Bu noktada kandaki androjen(erkeklik hormonu), LH ve FSH oranlar�n�n �nemi b�y�kt�r. LH/FSH oran�n�n 3'�n �zerinde olmas� ki�ide polikistik over sendromu oldu�una dair g��l� bir bulgu olarak nitelendirilir. POL�K�ST�K OVER SENDROMUNDA KES�N B�R TEDAV� M�MK�N M�? Bu hastal�k i�in kesin tedavi y�ntemi olmamakla birlikte ortaya ��kard��� sorunlar� kontrol alt�na almak m�mk�nd�r. Hangi belirtilerden �ikayet�i olundu�u veya ki�inin hamile kalmak isteyip istememesine g�re farkl� tedavi y�ntemleri uygulan�r. Polikistik over sendromlu hastalar�n �o�u kilolu ve obezdir. Bu hatal���n kontrol alt�na al�nmas� i�in hastan�n kilosunun diyet ve spor ile normal de�erlere d���r�lmesi gerekir. Bu anlamda sa�l�kl� beslenme ve spor; kan �ekeri seviyesini dengelemek, v�cudun ins�lin kullan�m�n� geli�tirmek ve v�cuttaki hormon seviyelerini normale �ekmek d�zenli adet g�rmek a��s�ndan yard�mc� olabilir. E�er hastan�n hamile kalmak gibi bir plan� yoksa v�cuttaki t�ylenme ve akne problemlerini, adet d�zensizliklerini gidermek i�in do�um kontrol hap� yard�mc� olur. Ancak do�um kontrol hap�n� b�rakan hastada adet d�zensizlikleri tekrar g�r�lebilir. Polikistik over sendromlu hastalarda hamile kalamaman�n en b�y�k nedeni yumurta olu�umunun ger�ekle�memesidir. Bu durumda ise baz� do�urganl�k ila�lar� yumurta olu�umuna yard�mc� olarak polikistik over sendromu olan kad�nlar�n hamile kalmas�n� sa�layabilir.
14.8.2017 - 28408
|