Kemik k�r�klar�nda ki�iye �zel v�cutta eriyen implant devri geliyor

Her y�l d�nyada 100 ki�iden 2,8'inde kemik hasar� meydana geliyor. Kemik hasarlar�n�n tedavisi i�in kullan�lan metal protez ya da implantlar ise pek �ok yan etkiye yol a�abildi�i i�in hem kemik yo�unlu�unu azaltabiliyor hem de hastan�n konforunu bozuyor hatta defalarca ameliyat ihtiyac� do�abiliyor. T�rkiye Osteoporoz Derne�i verilerine g�re T�rkiye'de y�lda ortalama 24 bin kal�a k�r��� meydana geliyor, ABD'de her y�l 6,3 milyon k�r�k vakas� kaydediliyor ve bu hastalar�n �o�una ameliyatla implant �veya protez tak�l�yor. Bo�azi�i �niversitesi Biyomedikal M�hendisli�i Enstit�s� ��retim �yesi �Do�. Dr. Duygu Ege ve ekibinin �zerinde �al��t��� proje sayesinde kemik k�r�klar�nda defalarca ameliyat devri kapanacak.

K���YE �ZEL V�CUTTAN ATILAN �MPLANTLAR

�� boyutlu yaz�c�larla ki�iye �zel kemik protezi tasar�m�yla protezlerin v�cuda uyumunun art�r�lmas� ve kemik metastaz�n�n tedavisi �zerine �al��malar y�r�ten Do�. Dr. Ege, �� boyutlu yaz�c� ile ki�inin anatomisine �zel implantlar geli�tiriyor. �al��malar�n�n 3-4 y�l i�inde sonu�lanaca��n� anlatan Do�. Dr. Ege, �u anda insan h�cre deneyleri ve hayvan deneylerini ger�ekle�tireceklerini, ilk sonu�lar�n y�z g�ld�r�c� oldu�unu s�yledi�ve "�u anda kemik k�r�klar�nda s�kl�kla kullan�lan titanyum ve paslanmaz �elik implantlar�n bir s�re sonra v�cuttan ��kar�lmas� veya revizyon ameliyat� ihtiyac� do�uruyor. Bizim hedefimizde ki�iye �zel implantlar geli�tirerek bunlar�n v�cutta kemi�in kendi kendini yenilemesini sa�layarak tedaviye de katk� sa�lamas� ve ikinci bir ameliyata gereksinim duyulmadan hastan�n iyile�mesi. H�cre ve hayvan deneylerinin ard�ndan bir sonraki ad�mda hasta denemelerini yapaca��z. Hasta denemelerinden de olumlu sonu� al�rsak gelecekte kemik k�r��� tedavilerinde standart metal implant devri kapanabilir" dedi. �

ALTI AYDA V�CUTTA ER�YOR KEM�K O S�REDE YEN�LEN�YOR

�� boyutlu yaz�c�larda biyomalzemelerle �rettikleri bu implantlarda iki t�rl� malzeme kulland�klar�na de�inen Do�. Dr. Ege, "Bir tanesi kendi kendine zamanla ��z�len ve v�cuttan at�lan malzemeler. �kincisi ise organik malzemeler. Bunlar v�cuda tamamen uyumlu b�y�k �l��de organik malzemeler. Sentetik ama v�cut ile �ok uyumlu ba�ka malzemeler de kullan�yoruz. Bu implantlar, y�zde y�z o ki�iye �zel olmas� sayesinde, v�cuda anatomik olarak da daha uyumlu oluyor. Bu malzemelerden �� boyutlu yaz�c�da �retti�imiz implantlar yakla��k 6 ay gibi bir s�rede v�cutta eriyor ve genellikle de idrar yoluyla at�l�yor. Bu s�re de kemi�in tamamen yenilenmesi yeterli oluyor. Bu malzemeler yard�m�yla hem kemi�i mekanik olarak destekliyoruz hem de kemi�in kendini yenilemesini sa�layarak g�revini bitirdikten sonra v�cuttan at�l�yor. B�ylece tekrarlayan ameliyatlara gerek kalmadan tam tedavi sa�lanm�� olunuyor" diye konu�tu.

���N SIRRI HEM MEKAN�K HEM B�YOLOJ�K A�IDAN UYUMLU MALZEMELERDE

Do�. Dr. Duygu Ege, �zel biyomalzemelerle �� boyutlu yaz�c�da �retilen ki�iye �zel protezlerin geli�tirilme a�amalar�n� ise �u �ekilde �zetledi:

"�lk olarak hastadan MR g�r�nt�leriyle elde edilen �l��mlere g�re bilgisayarda �� boyutlu modellemesini yap�yoruz. Daha sonra bu modeli �� boyutlu yaz�c�larda �zel malzememizle bas�yoruz. Sonra implant�n fiziksel �zelliklerini analiz ediyoruz ve biyolojik testlere ge�iriyoruz. Burada h�cre k�lt�rleri �zerinde �al���yoruz. Sonra da hayvan testleri ger�ekle�tiriliyor. H�cre k�lt�r� testleri i�in insan mezenkimal k�k h�creleri ile zaman zaman kemik h�cresi kullan�yoruz. En son a�amada da insan deneylerine ge�ilecek. �� boyutlu yaz�c�larla implant ya da protez geli�tirmek �zerine �e�itli �al��malar var ancak bizim �al��mam�z� hepsinden ay�ran �zelli�i, kulland���m�z malzemelerden ge�iyor. Hem mekanik y�nden hem de biyolojik olarak v�cuda en uyumlu malzemeleri geli�tirmeye ve kullanmaya �al���yoruz. �rne�in jelatin. Zaten v�cuda �ok uyumlu bir madde kemik h�cresi geli�mesini de tetikliyor. Bunun yan�nda karboksimetil sel�loz kullan�yoruz. O da h�cre ile tamamen uyumlu, ba�ka bir �al��mam�zda da sentetik bir polimeri kullan�yoruz. Bu da mekanik olarak v�cutla en uyumlu malzeme."

T�M�RE BA�LI KEM�K HASARLARINDA DA KULLANILACAK

�mplantlar�n sadece kemik k�r�klar�nda de�il t�m�rlere ba�l� kemik hasarlar�nda da s�kl�kla kullan�ld���n� anlatan Do�. Dr. Ege, s�zlerini ��yle noktalad�: "Kullan�lan implantlar�n t�r� de b�lgeye g�re de�i�iyor. A��rl�k ta��yanlar, ta��mayanlar vb. Her b�lge i�in farkl� malzemelerin kullan�lmas� gerekir. Bizim geli�tirdi�imiz malzemeler genellikle y�z b�lgesi i�in. Ama v�cudun her b�lgesi i�in kullan�labilir ��nk� malzemelerin de�i�tirilmesi �nem ta��yor. Bu y�ntemle kemik k�r�klar� veya t�m�r nedeniyle olu�an kemik defektleri tamir edilebilecek. Her ya� grubu i�in uygun malzemeler geli�tirebilir. Ya�a uygun mekanik �zellikte geli�tirilebilir."

Do�. Dr. Ege, v�cuda uyumunu sa�lamak �zere protezlerin bas�laca�� biyomalzemeleri d�nyada ilk kez "arjinin" isimli bir amino asitle kaplayarak protez ve kemik b�t�nle�mesini art�rmay� ba�ard�. Ege, bu sayede kulland�klar� biyomalzemelerin h�cre k�lt�rlerinde canl�l���nda art�� oldu�unu yani kemik iyile�mesinin artt���n� tespit ettiklerini vurgulad�.

18.8.2020 - 47319