"Ka��nt�n�z�n sebebi so�uk alerjisi olabilir"

K���n so�uk havalarda uzun s�re d��ar�da kalman�n, s�cak mekanlardan so�u�a ani giri� ��k��lar�n so�uk alerjisine neden olabilece�i uyar�s�nda bulunan Dermatoloji Uzman� Dr. �zlem Kaplan, "K���n so�uk nedeniyle ciltte k�zar�kl�klar, ka��nt�, yanma ve batma hissi olmas� so�uk alerjisi g�stergesidir. Baz� ki�iler so�uk alerjisi nedeniyle kurde�en ata�� ge�irip nefes almada sorun ya�ayabilir, bu durumlarda acil t�bbi yard�m i�in sa�l�k kurulu�lar�na ba�vurulmal�d�r" dedi.

Baz� deri hastal�klar�n�n ve romatizmal hastal�klar�n mevsim �s�lar�ndan etkilenebilece�ini ifade eden Medical Park Bah�elievler Hastanesi Dermatoloji B�l�m�'nden Uzm. Dr. �zlem Kaplan, bunlardan birinin de sonbahar ve k�� aylar�nda g�r�len so�uk alerjisi oldu�unu s�yledi. Uzm. Dr. Kaplan, so�uk alerjisinden korunma yollar� hakk�nda uyar�larda bulundu.

Uzm. Dr. Kaplan, halk aras�nda so�uk kurde�eni olarak da bilinen so�uk alerjisini herhangi bir �ekilde so�u�a maruz kalmakla (so�uk su, so�uk r�zgar, so�uk ortam vb.) veya so�uk bir cisme temasla (so�uk metal, buz, buz ak�s� vb.) ortaya ��kan deride k�zar�kl�k, kabar�kl�k ve ka��nt� olmas� durumu olarak tan�mlad�.

DAHA �OK GEN�LERDE RASTLANIYOR

�nsanlar�n y�zde 8 ila 20'sinin ya�amlar�n�n belli bir d�neminde bir kurde�en ata�� ge�irdi�inin saptand���n� belirten Uzm. Dr. �zlem Kaplan, bunlardan baz�lar�n�n fiziksel kurde�enler oldu�unu vurgulad�. So�uk kurde�eninin daha �ok gen�lerde g�r�ld���n� ve ataklar halinde ya�and���n�n alt�n� �izen Uzm. Dr. Kaplan, bu alerjinin ortalama 5-6 y�l boyunca s�rebildi�ini s�yledi.

DONDURMA YERKEN B�LE ORTAYA �IKAB�L�R

Uzm. Dr. Kaplan, so�uk alerjisi belirtilerini ��yle s�ralad�:

"Sonbahar ve k�� aylar�nda mevsim s�cakl�klar�n�n azalmas�yla baz� ki�ilerde deride ka��nt� ve k�zar�kl�k g�r�l�r. Bu durum sorguland���nda s�cak mevsimlerde olmazken, havalar�n so�umas�yla ba�lad��� belirtilir. So�uk yiyecek yenilmesi (dondurma vb.) de a��zda k�zar�kl�k ve �i�lik meydana getirebilir. Bazen de bu belirtiler s�cak ortamdan so�uk ortama ge�ildi�inde ortaya ��kar (du�tan ��k�nca ortaya ��kan k�zar�kl�k ve ka��nt� gibi). So�uk suda y�zmek, so�uk du� almak gibi aktivitelerde �ok �iddetli ve yayg�n kurde�en d�k�nt�leri geli�ebilir, nadiren bilin� kayb� ve �ok g�r�lebilir."

SO�UK UYARI TEST� TANI KOYMAYA YARDIMCI

Tipik so�uk alerjisi olgular�nda ki�ilerin �yk�s�nden kolayca tan� konulabilece�ini vurgulayan Uzm. Dr. Kaplan, "Ancak bazen so�uk uyar� testi ile de tan� do�rulanabilir. Bir par�a buz plastik bir torba i�inde eritilerek 5 dakika kadar �n kol y�z�ne uygulan�r. Buz par�as� kald�r�ld�ktan 10 dakika sonra o b�lgede k�zar�kl�k kabar�kl�k geli�iyorsa so�uk alerjisi var demektir" diye konu�tu.

ENFEKS�YON YOKSA ATE� YAPMAYAB�L�R

So�uk alerjisinin deride k�zar�kl�k, kabar�kl�k ve ka��nt� ile kendini g�sterdi�ini s�yleyen Uzm. Dr. Kaplan, "Deride s�cakl�k hissi, yanma- batma hissi olur ancak e�er herhangi bir enfeksiyon e�lik etmiyorsa ate� y�ksekli�i yapmaz" dedi.

SO�UK TEMASINDAN UZAK DURULMALI

S�cak ortamdan so�uk ortama ge�ildi�inde de kurde�en (du�tan ��k�nca ortaya ��kan k�zar�kl�k ve ka��nt� gibi) g�r�lebilece�ini dile getiren Uzm. Dr. Kaplan, �u bilgileri payla�t�:

"So�uk alerjisi olan ki�iler ortam �s�s�n� kendilerine uyacak �ekilde uygun �s�da olmas�na dikkat etmelidirler, a��r� so�uktan ka��nmal�d�rlar. Uygun koruyucu giysiler giymeli ve �s� de�i�ikliklerine kar�� koruyucu �nlem almal�d�rlar. Koruyucu �nlem olarak �s� de�i�ikli�i �ncesinde doktor �nerisiyle antihistaminik ila�lar kullan�labilir. So�uk alerjisinde en etkili ila�lar halk aras�nda ka��nt� hap� olarak bilinen antihistaminik tabletlerdir. Antihistaminik ila�lar ihtiyaca g�re hekim taraf�nca dozu art�r�lan ila�lard�r. Bu ila�lardan fayda g�rmeyen ki�ilere kortizonlu ila�lar, siklosporin, adrenalin ve omalizumab tedavileri ba�lanabilmektedir. So�uk alerjisinden korunman�n en etkili y�ntemi ki�ilerin so�uk temas�ndan ka��nmalar� ve m�mk�n oldu�u kadar uygun ortam �s�s�nda kalmaya dikkat etmeleridir."

FARKLI HASTALIKLAR G�R�LEB�L�R

So�uk alerjisinin farkl� hastal�klar� da beraberinde getirebilece�ini s�yleyen Uzm. Dr. Kaplan, "Pernio, Reynaud hastal���, kriyoglobulinemi so�uk maruziyeti ile ili�kili daha �iddetli seyredebilen di�er hastal�klard�r. Pernio hastal���nda so�ukta el veya ayak parmaklar�nda a�r� ve k�zar�kl�k meydana gelir. Reynaud hastal��� ise baz� romatizmal hastal�klarla beraber g�r�len, so�uk havada damarlar�n daralmas�na ba�l� ellerin ve parmaklar�n k�smen beyazlamas� durumudur. Bu gibi durumlarda dermatoloji ve romatoloji b�l�mlerince inceleme yap�l�r" �eklinde konu�tu.

BU �NER�LERE D�KKAT

So�uk alerjisi olan ki�ilerin a��r� so�u�a maruz kalmaktan ve so�uk su aktivitelerinden ka��nmas�n�n �ok �nemli oldu�unun alt�n� �izen Uzm. Dr. Kaplan, dikkat edilmesi gereken durumlarla ilgili �u �nerilerde bulundu:

"Eller i�in eldiven ve so�uk havaya uygun termal giysilerin giyilmesi �nerilir.

So�uk mevsimlerde deri kurulu�u da ka��nt�ya yol a�an �nemli nedenlerden biridir, derinin ya� bazl� nemlendiricilerle d�zenli nemlendirilmesi ka��nt�y� azaltacakt�r.

�zellikle ameliyathaneler ve ameliyat sonras� uyanma odalar� so�uk ortamlar oldu�u i�in bu konuda ilgili ki�iler bilgilendirilmeli ve �nlem al�nmal�, ortam �s�s� ve verilecek s�v�lar�n s�cakl��� ki�iye g�re ayarlanmal�d�r.

So�uk alerjisi olan ki�iler lazer epilasyon sonras� da atak ya�ayabilirler. Baz� lazer cihazlar�nda a�r�y� azaltmak amac�yla so�utucu ba�l�k bulunur, bu konuda da i�lem �ncesi bilgi verilmeli ve �nlem al�nmal�d�r.

Kurde�en ata�� s�ras�nda nefes almada sorun olmas� durumunda acil t�bbi yard�m i�in sa�l�k kurulu�lar�na ba�vurulmal�d�r."

10.2.2022 - 59734