Ka��nt� hissinin neden ve nas�l olu�tu�u sorusunu cevaplamaya y�nelik ara�t�rmalar �ok fazla olmasa da elde edilen bulgular beynimizle ilgili ilgin� veriler ortaya koyuyor.
|
|
|
|
|
|
|
|
Ka��nt� hissinin neden ve nas�l olu�tu�u sorusunu cevaplamaya y�nelik ara�t�rmalar �ok fazla olmasa da elde edilen bulgular beynimizle ilgili ilgin� veriler ortaya koyuyor.
��te ka��nt� ile ilgili 12 ger�ek:
1. G�nde ortalama 97 kez ka��nd���m�z tahmin ediliyor. Muhtemelen bu c�mleyi okuduktan sonra siz de ka��nmaya ba�layacaks�n�z.
2. B�cek ve bitkilerin neden oldu�u ka��nt�lar�, onlar�n deride b�rakt��� toksinler �tetikler. Toksinler nedeniyle v�cudun ba����kl�k sistemi harekete ge�ip histamin salg�lar. Bu ise sinir liflerinin beyne ka��nt� sinyalleri g�ndermesine neden olur.
3. Ka��nt�lar�n kendi sinir a�lar� vard�r. Yak�n zamana kadar ka��nt� ve ac� hissinin ayn� sinir a�lar�n� payla�t��� san�l�yordu. Ancak 1997'de yap�lan bir ara�t�rma, ka��nt�n�n kendine �zg� ayr� sinir lifleri oldu�unu ortaya koydu.
4. Ama ka��nt� sinyalleri �ok daha yava� ilerler. Sinir lifleri farkl� h�zlara sahiptir. Dokunma sinyali saatte 322 km h�zla ilerler. "Ani ac� " (elinizi s�cak bir �eye de�dirdi�inizde hissedilen ac�) saatte 128 km h�zla ilerlerken ka��nt� sinyalinin h�z� saatte 3,2 km'dir - yani y�r�me h�z�ndan daha yava�t�r.
5. T�pk� esneme gibi ka��nt� da bula��c�d�r. Ara�t�rmac�lar, bir grup fareye ka��nan farelerin videosunu izletti�inde onlar�n da ka��nmaya ba�lad��� g�r�ld�.
6. Bula��c� ka��nt� s�ras�nda beynin �st kiyazmatik �ekirdek ad� verilen minik b�lgesi harekete ge�er. Ancak sinir bilimciler bu k�sm�n ka��nt�y� g�r�p bu davran���n yay�lmas�n� nas�l sa�lad���n� hen�z ��zebilmi� de�il.
7. Ka��nt�ya neden olan b�cekler ve bitkilerle ba� etmenin en iyi yolu ka��nmakt�r. B�ylece bu d�� etkenler v�cuttan uzakla�t�r�lm�� olur. Ka��nmak ayr�ca damarlar�n geni�lemesini ve v�cuda giren toksinin kandaki akyuvarlar ve plazma ile temizlenmesini sa�lar. Derinin k�zar�p kabarmas� bu y�zdendir.
8. Ka��nmak tatmin edici bir duygudur, ��nk� bu s�rada beyinde mutluluk hormonu olarak bilinen serotonin salg�lan�r.
9. V�cudumuzda ka��may� en �ok sevdi�imiz b�lge ayak bilekleridir. Ara�t�rmalar bunu g�steriyor.
10. Ka��d�k�a ka��nma hissi de artar. Bu d�ng�ye dikkat etmek gerekir. Zira deriyi ka��mak ekstra histamin salg�lanmas�na, bu ise beyne daha fazla ka��nma sinyali g�nderilmesine neden olur. Ancak fazla ka��nmak derinin par�alanmas�na neden olur. Bu da enfeksiyon riskini art�r�r.
11. Sedef ve egzama gibi cilt hastal�klar�nda ka��nt� sorunlu bir d�ng�ye d�n���r. Bu nedenle bu rahats�zl�klar� olan ki�ilerde histamin etkisini bast�rmak �zere anti-histamin ila� veya kremler kullan�larak ka��nt� hissi giderilmeye �al���l�r.
12. Kronik ka��nt� da kronik a�r� kadar insan� g��ten d���ren bir rahats�zl�kt�r. Bu durum karaci�er ve lenfoma hastal�klar�na i�aret eder.
10.7.2018 - 34011
|
|
|