|
Hera Kad�n Sa�l��� Merkezi
Jinekolog Operat�r Dr. S�leyman Eserda�
Bazen ani ba�layan yo�un bir �ekilde olabilirken (akut kas�k a�r�s�) bazen de uzun s�reden beri devam eden (k�nt) rahats�z edici (kronik kas�k a�r�s�) �eklindedir.
Kronik kas�k a�r�s� (Kronik pelvik a�r�) alt� aydan daha uzun s�ren kas�k a�r�lar�n� tarif etmektedir. Kronik pelvik a�r� �ngilizce'de "Chronic pelvic pain (CPP) " olarak ge�mektedir.
Ani ba�layan a�r�lar genellikle acil durumlarda ortaya ��kmaktad�r. Akut (ani) olarak ba�layan kar�n ve kas�k a�r�lar�nda acil giri�im yap�lmas� gereken apendisit, d�� gebelik, yumurtal�k kisti gibi hastal�klar�n olma ihtimali vard�r. Bu t�r a�r�larda vakit kaybedilmeden doktora ba�vurulmal�d�r.
Kas�k a�r�lar� (pelvik a�r�lar) en s�kl�kla neden ortaya ��kar?
En s�k kas�k a�r�s� nedenleri;
- D�� Gebelik
- Endometriozis
- Yumurtal�k kisti y�rt�lmas�
- Mittelschmerz (yumurtlama d�nemi a�r�s�)
- Myom
- Rahim damarlar�nda varis benzeri geni�lemeler
- Rahim, yumurtal�k ve t�plerin enfeksiyonlar�
- Apandisit
- Sistit
- Barsak iltihab�
- �rritabl kolon hastal���
- �skelet sistemine ait hastal�klar
- �drar yollar�nda ta� (Urolitiazis)
Uzun s�reden beri olan "kronik kas�k a�r�lar� " ise tan� ve tedavisi g��l�k yaratan durumlar olup �o�unlukla �reme sistemi ile ilgili problemlerden men�ei al�r (rahim, yumurtal�klar gibi).
Kar�n i�indeki di�er organlara ait hastal�klar da zaman zaman kronik kas�k a�r�lar� yapabilmektedir (barsak, kas, periton ve kemiklere ait a�r�lar gibi).
Psikolojik problemler kronik kas�k a�r�lar�na neden olabiliyor!
Baz� durumlarda ise kronik a�r�n�n bir nedeni yoktur veya tam olarak saptanamamaktad�r. Psikolojik fakt�rler bu grupta �nemli rol oynar. Her t�rl� maddi veya manevi s�k�nt�lar, cinsel tatminsizlik, depresyon ve i�sel problemler kendilerini kas�k a�r�lar� �eklinde g�sterebilirler. ��sel s�k�nt�lar�n v�cut taraf�ndan ifade edilip sanki bir organik problem varm�� gibi hissedilmesine "somatoform bozukluklar " denilmektedir.
Akut kas�k a�r�lar�nda erken tan� �nemlidir. Hastan�n klinik bulgusu ve fizik muayenesi haricinde yap�lan lab. testleri, tomografi ve di�er g�r�nt�leme methodlar� tan� koydurucudur.
Kronik kas�k a�r�s�n�n nedenini saptamak her zaman kolay olmayabilir. �lk olarak a�r�n�n �zellikleri sorgulan�r. Daha sonra dikkatli bir muayene yap�l�r. Bu muayenede jinekolojik muayeneye genel bir v�cut muayenesi de eklenmelidir.
Kronik a�r�lar�n nedenini ara�t�rmak i�in yap�lacak jinekolojik muayenede �reme organlar� dikkatle de�erlendirilir, hemen ard�ndan yap�lan ultrasonografi ile inceleme tamamlan�r.
Bu muayene s�ras�nda rahim ve �evresinde olabilecek enfeksiyonun ara�t�r�lmas� i�in Smear testi, k�lt�r gibi tetkikler i�in �rnek al�nabilir. Laboratuar y�ntemleri ile gebelik testi, tam kan say�m�, kanda enfeksiyon parametrelerinin (ASO, CRP Sedimantasyon gibi) ara�t�r�lmas� yap�l�r.
�drar yolu enfeksiyonlar�n�n tan�s� i�in tam idrar tetkiki gerekirse idrar k�lt�r� istenir. Yine, barsak patolojileri a��s�ndan d��k� tetkikleri istenebilir.
Tan� koymak amac� ile bilgisayarl� tomografi, MR gibi ileri radyolojik tetkikler gerekebilir.
Son olarak kronik kas�k a�r�s� olan kad�nlarda hem tan� koymak hem de tedavi edici cerrahi giri�im ama�lar�yla laparoskopi i�lemi d���n�lebilir.
Kas�k a�r�s�na neden olan hastal���n saptanmas�nda a�r�n�n tipi �ok �nemlidir. Akut ba�layan a�r�lar acilen de�erlendirilmeli ve tedavi edilmelidir. Hekime ani ba�layan kas�k a�r�s� ile gitmeye haz�rlanan hastaya a�r� kesici ila�lar verilmemelidir.
��nk� bu ila�lar �nemli bir "problem i�aret�isi " olan a�r�y� bask�layarak tan�y� zorla�t�rabilir.
Kronik pelvik a�r�larda da tedaviler tamamen nedene y�nelik olmal�d�r. Tedavi y�ntemleri aras�nda cerrahi y�ntemler, ila� tedavileri, psikoterapi, alternatif y�ntemler ve hipnoterapi bulunmaktad�r.
27.2.2011 - 5698
|