|
Karar Veremeyen Kad�n ��in Hangisi Do�ru Erkek ?
“�iddetli F�rt�na”, Yan�lt�c� Olabilir!
Bir genelleme yaparsak, kad�nlar�n �o�u, duygusal payla��m ya�ayaca�� erke�in �ncelikli olarak ‘kararl� ve net’ olmas�n� ister. Bu beklenti, bilin�alt�nda yatan ‘evi idame ettirecek, ailesini kollayacak erkek’ rol�nden, ‘ormandaki avc� erkek’ mitine kadar uzan�r. ‘�iddetli f�rt�na’ erkekler, olumlu ve olumsuz duygular�n� u� noktalarda ya�ar, tez canl�d�r, istedi�i kad�n� elde etmek i�in uzun u�ra�lar sergileyebilir, ayaklar� yerden kesecek jestleri, ani �fke patlamalar� olabilir. Bu modeldeki bir erke�in ba�lang��taki tutkulu ilgisi ileride �iddete d�nebilir, kararl�l�k gibi g�r�nen tutumunun ard�nda ‘dayatmac�l���’ yatabilir.
Ger�ek Erkek, Sert Erkek mi?
Peki bir ‘�iddetli f�rt�na’, nas�l bir ortamda yeti�mi� olabilir? �leride kendi kuraca�� aile ile birlikte, anne-babas�n�n sorumlulu�unu da �stlenmesi beklenen bir erkek �ocu�una ‘evin potansiyel patronu’ olarak yap�lan duygusal yat�r�mlar, bu erkek modelinin alt yap�s�n� olu�turabilir. Bu �ocuklar genel olarak, istediklerini al�rlar. Erken ya�lardan itibaren, �iddet e�ilimleri g�l�msemeyle kar��lan�r. Kendisinden ya�ta b�y�k ablalar�, hatta annesi, ‘kontrol etmesi, takip alt�nda tutmas�’ i�in ona emanet edilebilir.
�iddetli f�rt�na’n�n, benzer bir k�lt�rde yeti�mi� bir kad�n�, ‘sakin’ bir erke�e g�re daha kolay etkilemesi beklenir. Ailesinde bu ��retilerle b�y�mese bile ‘toplumsal bilin�alt�’, kad�na da bu erkek modelinin ‘ger�ek erkek’ oldu�unu ��retir. Peki ‘ger�ek erkek’ mitinin alt�nda yatan etkenler nedir? �stedi�i k�z� ‘almak’ i�in �srarl� olmas� ve c�retk�rl���, ‘kararl�l��� ve tutkulu olmas�’ m�d�r, arzulad��� bir nesneyi almak isteyen ve bu konuda s�n�rlar� ��retilmemi� bir �ocu�un dayatmac�l��� m�d�r? Bu erke�in s�zel, duygusal ve fiziksel �iddet davran��lar�n� m�, ard�ndan pi�man olmas� ve abart�l� �efkat g�sterilerini mi dikkate almak gerekir? Birlikte oldu�u kad�n�n giyimi, d��ar� ��kmas�, kimlerle g�r��ebilece�i vb. konular�nda ‘izin veren’ konumunda olmas�, ‘erkekte olmas� gereken bir sahiplenme’ midir, yoksa ‘bir nesneye sahip olmak ve onu y�netmek istemesi’ midir?
“F�rt�na Erkek” Afrodizyak Etkili mi?
Bu sorular�n cevab�, kad�n�n hangi ��retilerle b�y�d���ne, kendisinin ve kar��s�ndakinin insani haklar�n�n, duygular�n�n ne d�zeyde fark�nda oldu�una g�re de�i�ebilir. Duygular�, inisiyatifi ve iradesi ‘yan-rollerde’ olarak tan�mlanm�� bir kad�n i�in, bir erkek taraf�ndan ‘g�zetilmek, y�netilmek’, afrodizyak bir etki yaratabilir. ‘Yapay bir ba�rol’ hissi ya�amas� i�in, bir ‘f�rt�na’n�n yan�nda olmas� gerekti�ine inanabilir. ‘�iddetli F�rt�na’ ise, erken ya�tan itibaren omuzlar�na y�klenen a��rl�klara olan �fkesini, kendisine ‘s�n�rlamak’ da ��retilmedi�i i�in, dizginlemekte zorlan�r. A��r� duygu patlamalar� ve �iddet e�ilimi ile hem kendisine hem de ‘arzu nesnesi’ olarak g�rd��� kad�nlara zarar verme olas�l��� y�ksektir.
“Durgun A�klar”, Kad�n�n Duygular�n� S�nd�rebilir!
�nisiyatif duygusu, kararl�l��� ve harekete ge�me kabiliyeti mumla aranan (ve bulunamayan) bir erkek ise, kad�n�n romantik duygular�n� s�nd�rebilir.
“Durgun K�rfez” erkekleri, ba�lang��ta ‘sessiz, sayg�l�’ olarak tan�mlanabilirler. Bu ‘sessizlik’, uyumlulu�u de�il, davran��-duygu ve d���ncelerde genel bir edilgenli�i, pasifli�i maskeliyor olabilir.
U� noktadaki ‘durgun k�rfezler’, nerede yemek yenece�inden, ne zaman g�r���lece�i gibi ufak meselelerde bile, ilk ad�mlar� s�rekli kar��s�ndan beklerler. Bir s�re sonra da bu erke�in s�zc�s�, annesi (ya da ba�ka bir akrabas�) olmaya ba�lar. Duygular� ve tutkular� tetiklenmeyen kad�n, b�ylesi bir ili�kiden daha �abuk vazge�ebilir. Bir konuda karar vermesi ve eyleme ge�mesi i�in s�rekli motive edilmesi gereken bir erke�in, kad�nda ‘yorgunlu�a, duygular�n k�relmesine’ yol a�mas� beklenebilir.
�zg�r Kad�n, Pasif Bir Erkek �stemez!
�retime katk� sa�layan, ya�am�yla ilgili kararlar�n� kendisi verebilen, kendisine ait duygu ve d���nceleri olan ve bunlar� ifade edebilen bir kad�n, bunlar� ‘en az�ndan kendisi kadar yapabilecek’ bir erkek ister. Ekonomik ba��ms�zl��� olmasa da evlilikle birlikte gelen pek �ok sorumlulu�u �stlenebilecek bir kad�n da, evin maddi y�k�n� kald�rabilecek ve ailesi ile d�� fakt�rler aras�na gerekli mesafeyi koyabilecek kadar ‘etkin’ bir erkek ister. Kad�ndan, en az�ndan maddi sorumluluk almas�n� beklemeyecek, hatta tam tersini arayacak pek �ok farkl� sosyolojik birim bulabiliriz. Erke�in genel olarak ‘pasif’ konumda olmas�n�n kabul g�rmesi ise, sadece Do�u de�il, Bat� k�lt�r�nde de istisnad�r.
Ailedeki Erkek Modellerine Dikkat!
Yukar�daki iki �rnek de, iki u� noktada �rnek prototipler olarak ortaya konmu�tur. Her ‘f�rt�na’n�n �iddet e�ilimli olmas� beklenemeyece�i gibi, her ‘durgun’ erkek de inisiyatifsiz, pasif olmak durumunda de�ildir. Genel olarak, kad�n�n neyi isteyip neyi istemedi�i, kendi ebeveyn modellerinde neleri ‘eksik’, neleri ‘fazla’ g�zlemledi�i ile ilgili olabilir. Yeti�ti�i ailedeki erkek fig�rlerinin ‘dayatmac�, �iddet e�ilimli’ olmas�, duygular� ortalaman�n �st�nde co�kulu olan bir erke�i bile ‘potansiyel f�rt�na’ olarak yorumlamas�na ve uzakla�mas�na yol a�abilir. Kad�n�n ailesindeki erkek modelleri fazlas�yla ‘edilgen’ ise, sakin miza�taki bir erke�i ‘pasif, duygular� tetikleyemeyen’ olarak yanl�� yorumlamas�na neden olabilir.
Sonu� olarak, hangi erkek modelinin ‘daha do�ru’ ya da ‘daha yanl��’ oldu�unun cevab�, olumlu ve olumsuz �zelliklerin ne oranda bask�n oldu�una g�re de�i�ir. Ayr�ca birlikte g�r���len zaman i�inde erke�in y�k�c� ya da edilgen davran��lar�nda ne �l��de ‘olumlu de�i�im’ oldu�u da, kad�n�n se�imini etkiler. Duygular�n� dizginlemekte zorlanan ya da ifade etmekte zorlanan bir erkek, psikolojik destekten faydalanabilir.
Duygu-Mant�k �kilemi, Duygusal Olgunla�ma �le Azal�r!
Duygular� ve mant��� aras�nda kald���n� d���nen kad�nlardan �u ifadeleri duyabilirsiniz: “Sakin, g�venilir ve nazik olan erke�e ilgi duyam�yorum, ama ayaklar�m� yerden kesecek kadar ilgi g�steren, ani �fke patlamalar� olsa da ard�ndan �efkatiyle beni yumu�atan erkekten bir t�rl� vazge�emiyorum.” Bu ifadelerin ard�ndan, “Ne yapay�m, mant���m� dinleyemiyorum, kalbim onun i�in �arp�yor” yorumu da gelebilir.
‘Mant�k’ ile ‘duygu’ birbirinden tamamen ayr� �al��an ‘karar verdirme birimleri’ midir? Duygular�m�z ve d�nya g�r���m�z, neyi, ni�in istedi�imizi ya da istemedi�imizi anlam�z i�in yeterince olgunla�mad���nda, ‘duygu-mant�k’ ikileminde kalma ihtimalimiz y�kselir. Duygu-mant�k ikilemi, romantik duygular ve gelece�e y�nelik bir ili�ki gibi durumlar s�z konusu oldu�unda, �ok farkl� unsurlardan etkilenebilir: Birlikte olunacak ki�inin sosyolojik konumu, ekonomik durumu, �al��ma durumu, e�itim durumu, maneviyat�, hayat ve d�nya g�r���… Bu konular�n sa�l�kl� �ekillerde ele al�nabilmesi i�in, duygularda ve d�nya g�r���nde belli bir fark�ndal�k ve olgunluk olmas� gerekir.
Nefreti Savunan Bir �nsana ‘Sevgi’ Beslenebilir mi?
�rne�in; birlikte oldu�u insan�, manevi inan� bi�imi/d�zeyi ile yarg�lamak yerine, her iki taraf�n ne kadar uyumlu olabilece�ini erken d�nemde net bir �ekilde ele almak daha sa�l�kl�d�r. Sosyolojik olarak uyumlu olunup olunmayaca�� ilk zamanlarda kar��l�kl� de�erlendirilirse, ileriki zamanlarda ‘asl�nda birbirimize uygun de�ildik’, ‘sizin aileniz zaten �uradan geliyor’ benzeri yarg�lamalara gerek kalmaz. Bu de�erlendirmeler, bir uzman yard�m� ile de yap�labilir
Birlikte olunacak ki�inin, �lke ve d�nya sorunlar�na yakla��m� da, o ki�i hakk�nda �ok fikir verebilir. D�nyada ve toplumda ya�anan adaletsizliklere ‘bana ne’ diyen bir ki�inin, kendi hayat�ndaki insanlar�n duygular�na da benzer bir ‘duyars�zl�k’ g�stermesi beklenebilir. �rne�in, ‘Hitler’i asl�nda onayl�yorum’ diyen ve/ya da adaletsizliklere kar�� �iddeti savunan bir ki�inin, kendi hayat�ndaki y�k�c�l�k e�ilimi de y�ksek olacakt�r. Ancak partnerini bu y�nlerini de�erlendirmeye alabilmesi i�in, insanlar�n (ve t�m canl�lar�n) ya�ama hakk�n� ko�ulsuz olarak �nemseme, ya�ad��� �lkeye ve d�nyaya kar�� yap�c� boyutta bir duyarl�l�k hissetme vb de�er yarg�lar�n�n, ki�inin kendi d�nya g�r���nde �nemli olmas� gerekir.
Medical Park Fatih Hastanesi
Klinik Psikolog Sinem Demir
21.5.2010 - 1067
|