|
K���n erken kararan havalar, g�n �����ndan az yararlanmak, so�uyan havalar ile fiziksel etkinlik alanlar�m�z�n azalmas� yatk�nl��� olan ki�ilerde k�� depresyonuna neden olabiliyor. KI� DEPRESYONU NEDEN OLUR? Sonbahar ve k�� aylar�nda g�n�����n�n azalmas�na beynin verdi�i tepki ile tetiklendi�ini d���n�lmektedir. K�� depresyonunun serotonin ve melatonin'in kan d�zeylerindeki de�i�ikliklerle ili�kili oldu�u g�sterilmi�tir. Bu iki kimyasal madde insanda uyku ve uyan�kl�k d�ng�s�n�n, enerjisinin ve ruh halinin d�zenlenmesinde etkilidir. Sonbahar ve k�� mevsimlerinde g�nlerin k�salmas�yla g�n�����nda ge�en s�renin azalmas� ve karanl�k saatlerin uzamas�yla melatonin d�zeylerinde art�� ve serotonin d�zeylerinde azalma olmaktad�r. Bu da depresyonun olu�mas� i�in gereken biyolojik ko�ullar� yaratabilir. KI� DEPRESYONU KAPIDA MI? GR�P G�B� HERKES R�SK ALTINDA MI? Grip vir�s� bile herkeste de�il, ba����kl��� zay�f olanda hastal�k yapar. Mevsimsel depresyon da �yle, yatk�n olan ki�ilerde risk y�ksektir. I����n azalmas�na tepki olarak da ortaya ��kabilir. HER KEND�N� MUTSUZ H�SSEDEN�N AKLINA DEPRESYON MU GELMEL�? Elbette hay�r. Depresyondaki ki�iler �o�unlukla mutsuzdur ama her mutsuz ki�i depresyonda demek de�il bu. Pani�e kap�lmamak gerekmesi de bundan. MUTSUZ K��� KEND�NDEK� DURUMU NASIL AYIRT EDEB�L�R? �nce s�radan mutsuzluktan daha �ok yak�nmas� oldu�unu ay�rt etmeli. Depresyon hem bedensel hem de ruhsal ��kk�nl�k halidir. Mutsuzluk ise elimizdekilerin beklentimizin gerisinde kalmas� ya da beklemedi�imiz olumsuzluklarla ortaya ��kan bir ruh halidir. Mutsuzlukla olu�an olumsuz duygu zamanla azal�r, ki�i normalize olur. Olumsuz duygulara bedensel belirtiler e�lik ediyorsa, bu belirtiler artma e�iliminde ise ya da azalm�yor ve s�re iki haftay� ge�mi�se depresyon olas�l��� beliriyor demektir. MEVS�MSEL DEPRESYON BEL�RT�LER� NELERD�R, KEND�NDE G�REN K��� NE YAPMALIDIR? Depresyon ille de ki�inin olumsuz bir ya�am olay�na tepki olarak olu�maz. Olumsuz ya�am olaylar� tetikleyicilerden yaln�zca biridir? Depresyon biyolojik yap�m�z�n bir sonucu da olabilir, mevsimsel depresyon gibi do�a olaylar�nca da tetiklenebilir. Ki�i bir neden olmadan da �zg�n hisseder ve sevinemedi�ini fark eder. Bu bazen kolay a�lama, kolay sinirlenme ya da hi�bir �ey hissetmeme �eklinde de ger�ekle�ir. Keyif alma duygusunun kayb�, sosyal ili�kilerden uzakla�ma. S�k�nt�, kayg� hissi olabilir tam bir duyars�zl�k (d�nya yansa umursamaz) �eklinde de kendini g�sterir. Uyku ve i�tah de�i�iklikleri belirgindir. Enerji azl���, �abuk yorulma, halsizlik, �aresizlik duygusu, umutsuzluk. Dikkat yo�unla�mas�nda azalma ve g��l�k, okul ya da i� ya�am�nda ba�ar�n�n d��mesi. Cinsel isteksizlik. Bunlar�n baz�lar� iki haftadan uzun s�redir ki�ide varsa depresyon akla gelmeli ve bir hekime ba�vurmal�. KI� DEPRESYONUNA �ZG� BEL�RT�LER NELER? Genel depresyon belirtileri ki�ide var olmakla birlikte baz�lar� �zel g�r�n�m ta��r. Halsizlik duygusu kol ve bacaklarda kur�un a��rl��� varm�� �eklinde hissedilir. Uyku bozuklu�u �ok bazen de a��r� uyuma bi�iminde g�r�l�r. ��tah de�i�ikli�i de art�� y�n�ndedir a��r� yemeye kadar gidebilir. Karbonhidratlara d��k�nl�k artar, kilo al�m� belirgindir. Mevsimsel depresyon karar�n� belirtilerin (en az iki y�l arka arkaya) mevsim i�inde yaln�zca birka� ay s�rmesi, di�er mevsimlerde olmamas�na g�re veririz. K�MLERDE OLUR? K�� depresyonunun toplumda yayg�nl��� % 5 � 6 olarak tahmin edilmektedir ve bu oran ya�an�lan b�lgenin ekvatora uzakl���na ba�l� olarak y�kselmektedir. Ku�kusuz her ya�ta olabilse de ilk g�r�lmesi gen� eri�kin ya�lar�ndad�r ve kad�nlarda erkeklerden d�rt kat s�k g�r�lmektedir. Ailevi ge�i� �zellikleri g�z �n�ne al�nd���nda ailesinde mevsim depresyonu olanlarda risk daha y�ksektir. MEVS�MSEL DEPRESYONUN TEDAV�S� NED�R? Mevsimsel depresyonun tedavisinde ila� tedavisi, psikoterapi ve ���k tedavisi kullan�labilmektedir. KORUNMAK ���N? Korunmak i�in g�n �����ndan en �ok yararlanman�n yollar�n� bulmakta yarar var. Sabah erken uyanmak, g�nd�z saatlerinde a��k havada, g�n �����nda y�r�mek. Hava kapal� bile olsa bunun yararl� oldu�unu bilmekte yarar var. �evrede kar varken g�n �����n�n daha etkili oldu�unu bilmekte de yarar var. Ak�am saatlerinde de olabildi�ince ayd�nl�kta olmak yararl�d�r. Uyku saatlerinin d�zenli olmas� ve uyku s�resinin de art���na da, azalmas�na da meydan vermemek �nemlidir.
19.12.2017 - 30600
|