Kanseri Kanda Te�his Eden Cihaz Geli�tirdi

ABD'nin Carnegie Mellon �niversitesinde biyomedikal m�hendisli�i alan�nda doktora yapan T�rk bilim insan� Utku Mustafa S�nmez, kanser h�crelerinin hen�z herhangi bir organa sirayet etmeden kan dola��m�nda tespitine y�nelik bir cihaz tasarlad�.

K�T� HUYLU KANSER H�CRELER�N� AYIRMAK ���N ��P GEL��T�RD�

��rencili�i s�resince e�itim g�rd��� �niversitede biyom�hendislik laboratuvarlar�nda g�n�ll� olarak �al��an S�nmez, Prof. Dr. Levent Trabzon'un dan��manl���nda ve arkada�� Samir Jaber'in deste�iyle kandan k�t� huylu kanser h�crelerini ay�rmakta kullan�labilecek bir mikro ak��kan �ip geli�tirdi.

EN �Y� PROJE SE��LD�

S�nmez'in bilimsel �al��mas�, �T� ARI Teknokent taraf�ndan d�zenlenen ve 200'e yak�n ��rencinin kat�ld��� yar��mada en iyi ikinci proje se�ildi.

Mezuniyeti sonras� ABD'ye giden S�nmez, Carnegie Mellon �niversitesinde biyomedikal m�hendisli�i alan�nda doktoraya ba�lad�. �T�'de kulland��� teknik prensipleri ba�ka projelerde de hayata ge�irmeyi ba�aran gen� bilim insan�, burada da kandaki kanser h�crelerinin belirlenmesine y�nelik bilimsel �al��malara devam etti. Yakla��k 2 y�l bu proje �zerinde �al��an S�nmez, kanser h�crelerinin hen�z herhangi bir organa sirayet etmeden kan dola��m�nda tespitine y�nelik uygulamalarda kullan�lacak cihaz geli�tirmeyi ba�ard�.

C�HAZIN ALTYAPISINI T�RK�YE'DE OLU�TURDU

S�nmez, s�z konusu hastal���n, olu�tu�u dokudan bir di�erine b�y�k �l��de kan dola��m�yla yay�ld���n� dile getirdi.

Kanserin ba�ka bir organa giren k�lcal damarlara ula�t���n� ve buradan damar d���na ��karak bu b�lgeyi i�gal etti�ini anlatan S�nmez, ��yle konu�tu:

"Kandaki bu kanser h�creleri bir �ekilde tespit edilebilirse, hastal�k ba�ka organlara yay�lmadan tedaviye ba�lanabilir. ��te geli�tirdi�imiz cihaz da bu d���nceden ortaya ��kt�. Cihaz, �T� Nanoteknoloji Merkezindeki temiz odalarda �retilen �zel geometrilere sahip mikro kanallardan olu�uyor. Bunlar sa� telinden k���k kanallar. Bu kadar k���k kanalla h�creleri �ok daha y�ksek bir isabetle kontrol edebiliyoruz. Al�nan 1-2 mililitre kan �rne�i cihazdaki mikro kanala belli bir debide pompalan�yor. Kan �rne�inde milyarlarca kan h�cresinin yan�nda eser miktarda metastatik kanser h�cresi de bulunuyor. Kanser h�creleri kanda oran olarak �ok �ok d���k seviyelerde. Bu oran 1/1 milyar kadar d���k bile olabilir. Yani bu 1 milyar kan h�cresini inceleyip i�erisindeki 1 tane kanser h�cresini tespit etmeyi ama�l�yoruz. Bunu da mikro kanal�n i�erisinde olu�turdu�umuz ak�� kuvvetlerinden yararlanarak yap�yoruz."

ULUSAL PATENT�N� ALDI

Mikro kanala aktar�lan kan�n cihaz ��k���nda ikiye ayr�ld���n� vurgulayan S�nmez, ayr��t�r�lan numunelerin daha sonra laboratuvarda biyolojik testlere tabi tutularak kanserli h�crenin hangi organdan ��k�p dola��ma girdi�inin saptand���na i�aret etti.

�ncelenen kanser h�crelerinin tipinin de belirlendi�ini anlatan S�nmez, "Burada hangi t�r tedavi uygulan�rsa hastan�n iyile�ece�i ortaya ��km�� oluyor. Cihaz�n ulusal patentini ald�k. Yakla��k 2 ay �nce uluslararas� patent i�in ba�vurumuzu ger�ekle�tirdik. �u anda 'patent pending' durumunday�z. Laboratuvar testleri daha ileri a�amada devam ediyor. Bunun devam�nda klinik testlere ba�layaca��z." �eklinde konu�tu.

S�nmez, halen test a�amas�nda olan cihaz�n nihai geli�imini tamamlay�p uluslararas� kullan�m belgesini ald�ktan sonra ucuza �retilmek amac�yla "kullan at" formuna da indirgenebilece�ini s�zlerine ekledi.

8.4.2018 1 - 32574