Kanser Tedavisinde Yeni Umut

�mm�noterapide amac�n imm�n yani ba����kl�k sistemini g��lendirerek v�cudun kanseri kendi yenmesini sa�lamak oldu�unu s�yleyen Liv Hospital Medikal Onkoloji Uzman� Prof. Dr. Haluk Onat imm�noterapi ile ilgili merak edilenleri anlatt�.

�mm�noterapi nedir?

�mm�noterapi kanserde ila� tedavisinin yeni bir boyutudur. V�cudumuzda her g�n milyonlarca kanser h�cresi do�ar. �nsan�n kendi ba����kl�k sisteminde kanser h�crelerini yenebilmesi i�in h�creler bulunur. Ba����kl�k yani imm�n sistemi kanser h�crelerini tan�y�nca hemen harekete ge�ip h�creyi yok eder. Bunlarla ba����kl�k sisteminde yer alan T h�creleri (T lenfositleri) sava��r. T h�creleri kanser h�cresine kar�� �ava��r, onu yok etmeye �al���r. Ancak kanser h�creleri �zerinde bulunan al�c� sayesinde T h�crelerini al�c�lar�na ba�lanarak, onlar�n kendilerine kar�� sava�mas�n� �nler. �mm�noterapi ila�lar�, i�te T h�creleri ve kanser h�crelerinin bu al�c�lar vas�tas�yla ba�lanmas�n� �nler, T h�crelerinin g�revlerini yapmalar�n� sa�lar. �mm�noterapinin amac� imm�n yani ba����kl�k sistemini g��lendirerek v�cudun kanseri kendi yenmesini sa�lamakt�r.

Kemoterapiden fark� nedir?

�imdiye kadar kanserle ilgili 3 t�r ila� tedavisi uygulan�yordu. Bunlardan birincisi (kanserde streotaksik) kanser h�creleri �ld�ren "sitotoksik " kemoterapi tedavisi. �kincisi hormonlara ba�l� olarak geli�en meme ve prostat gibi kanserlerde hormon mekanizmalar�n� k�rmak i�in kullan�lan hormonoterapi y�ntemleri. ���nc�s� de son 15 y�ld�r kullan�lan ve g�n ge�tik�e artan hedefe y�nelik tedavi, bu tedavide ama� kanser geli�iminde ve yay�lmas�n� sa�layan mekanizmalar� bloke etmekti. �mm�noterapide ise hedef imm�n yani ba����kl�k sistemini g��lendirerek v�cudun kanseri kendi yenmesini sa�lamak.

Mekanizma olarak birbirinden farkl�lar. Kemoterapi h�creleri �ld�r�yor, imm�noterapi ba����kl�k sistemini g��lendiriyor.

Yan etkileri farkl�. Kemoterapide g�r�len sa� d�k�lmesi, d���k kan, bulant�, kusma gibi yan etkiler imm�noterapide g�r�lm�yor. �mm�noterapi yan etkileri daha �ok imm�n sistemin uyar�lmas� ile olu�an yan etkilerdir.

Kemoterapiyi uygulayabilmek i�in hastan�n performans� iyi, v�cut fonksiyonlar�n�n yerinde olmas� gerekir. Hem hastal���n hem de kemoterapiye ba�l� problemlerin hastaya zarar vermemesi gerekir. �mm�noterapi performans� d���k hastalarda da etkilidir. �ok halsiz, yerinden kalkamayan hastalara bile uygulanabilir. Onlar da bile etkili olabilir.

Nas�l yap�l�yor?

�mm�noterapi ila�lar�, kemoterapi gibi damardan serum yoluyla verilir. Fakat kemoterapiden daha rahatt�r. Uygularken �nemli bir sorun yaratmaz.

Kimlerde kullan�labiliyor?

�mm�noterapi ila�lar� �imdilik erken hastal�k d�nmelerinde kullan�lm�yor, yay�lm��, metastaz yapm�� hastalarda kullan�l�yor. 4. evrede hastalarda kullan�labiliyor. Ama sonu�lar�n iyi olmas� i�in hastan�n 4. evrenin erken d�neminde olmas� gerekir.

Hangi kanserlerde kullan�labiliyor?

Bir�ok kanser tipinde deneniyor ve �mit vaad ediyor. Ama bug�n malign melonom yani ben kanserlerinin en �nemli ilac�. Malign melonomda kemoterapinin hemen hemen hi� etkisi yok, buna kar��n imm�noterapi �ok etkili. K���k h�creli d��� akci�er kanserinde birinci se�enek olarak kemoterapi sonras� ilerleyen hastal�kta kullan�l�yor. Yani �nce kemoterapi uygulan�yor, hastal�k ilerlerse 2.se�im olarak imm�noterapi ila�lar� veriliyor. ���nc� kullan�m alan� b�brek kanseri. Burada da hedefe y�nelik ila�lar ba�ar�s�z oldu�u zaman ikinci se�imde imm�noterapi kullan�l�yor. D�rd�nc� olarak da lenf kanserlerinde (Hodgkin hastal���) kullan�l�yor.

Ba�ka hangi kanserlerde kullan�lmas� d���n�l�yor?

Ba��rsak, mesane, mide ve meme kanseri i�in �mit vaad ediyor. Ara�t�rma a�amas�nda, hen�z kullan�lm�yor.


Ne t�r yan etkiler yapabilir?

�mm�noterapi ba����kl�k sistemi ile ilgili yan etkiler yap�yor. Bunlar deride birtak�m belirtiler, ba��rsakta ishale olabilir. Akci�erde iltihap (mikropsuz zat�re), hormon sistemi �zerinde etkileri olabilir. �rne�in tiroid bezi �st�ne etki ederek yava� ya da h�zl� �al��mas�na neden olabilir. B�brek �st� bezi yetersizli�i yapabilir. Hipofiz bezinin yetersizli�i g�r�lebilir. Halsizlik, i�tahs�zl�k yapabilir. Yan etkilerin �ok iyi bilinmesi, hastalar�n s�k� takip edilmesi gerekir. Bu y�zden imm�noterapi uygulayan medikal onkologlar�n bu yan etkiler olu�tu�unda ilac�n ne zaman kesilece�ini, ne zaman devam edilece�ini iyi bilmesi, �nlemler almas� gerekir. Sadece medikal onkologlar da de�il, g���s hastal�klar�, endokrinoloji, gastroenteroloji gibi di�er dallardaki hekimlerin de herhangi bir yan etki g�r�ld���nde nas�l m�dahale edilmesi gerekti�ini bilmesi gerekir. �rne�in yan etkiler g�r�ld���nde kortizon kullanmak hayat kurtarabilir. Bu y�zden hekimin kortizonu ne zaman kullanaca��n� bilmesi gerekir.

 

3.2.2016 1 - 19803