|
Birbirinden G�zel Oturma Odas� Resimleri Taze bezelye bulunmad���nda ya da daha ni�astal�, daha sert aromal� bir baklagiller �e�idi istedi�inizde, kurutulmu� bezelye en iyi se�enektir; y�l boyunca s�permarketlerde bulunmaktad�r. Kuru bezelye, fasulye ve mercimekle birlikte ayn� bakliyat ailesinden olmakla birlikte, haz�rlanma �eklinden �t�r� genellikle ayr� bir grup olarak kabul edilmektedir.
Sa�l�k dolu taneler!
Baklagiller ailesinin k���k fakat besleyici de�eri g��l� bir �yesi olan kurutulmu� bezelye, iyi bir kolesterol d���r�c� lif kayna��d�r. Kurutulmu� bezelye kolesterol� d���rmesinin yan�nda, y�ksek lif i�eri�i sayesinde kan �ekeri d�zeyinin yemekten sonra aniden y�kselmesini �nledi�i i�in, kan �ekeri bozukluklar�n� y�netmede �zellikle yararl�d�r.
Bir su barda�� pi�mi� bezelye tanesi, g�nl�k lif de�erinin y�zde 65'ini sa�lamaktad�r. Kurutulmu� bezelye ayn� zamanda iyi bir B vitaminleri (folat ve tiyamin) ve magnezyum, fosfor ve potasyum gibi mineraller kayna��d�r.
Kurutulmu� bezelye protein i�eri�i a��s�ndan da zengindir. Hem de ya� i�ermez. Bunlar yetmezmi� gibi, kurutulmu� bezelye izoflavonlar da i�ermektedir (daidzein). �zoflavonlar, bedende zay�f �strojenler gibi hareket eden ve g���s ve prostat kanseri dahil baz� sa�l�k sorunlar� riskini azaltabilen bitkisel besin maddeleridir.
Kan �ekerini dengeler, enerji sa�lar
Medigold Hastanesi Ba�hekimi ve �� Hastal�klar� Uzman� UZ.Doktor Baha Aydo�'a g�re; ��z�nebilir lif, sindirim sistemi ve kalbe yararl� etkilerine ilave olarak, kan �ekeri d�zeyini stabilize etmeye yard�mc� olmaktad�r. Aydo�, lifli g�dalarla ilgili �u bilgileri verdi: "�ns�lin direnciniz, hipoglisemi ya da diyabetiniz varsa, kurutulmu� bezelye ve mercimek gibi baklagiller istikrarl�, yava� yanan enerji sa�larken, kan �ekeri d�zeyini dengelemenize de yard�mc� olabilir. Y�ksek lifli diyetler ve kan �ekeri d�zeyine ili�kin �al��malar, bu y�ksek lif i�erikli g�dalar�n sa�lad��� �nemli yararlar� g�stermi�tir. "
Ara�t�rmac�lar farkl� miktarlarda lif i�eri�i y�ksek g�dalarla beslenen tip 2 diyabetli iki grup insan� kar��la�t�rd�. Bir grup g�nde 24 gram lif i�eren standart Amerikan Diyabetik diyetindeyken, di�er grup ise g�nde 50 gram lif i�eren bir diyetteydi. Lif i�eri�i daha y�ksek olan diyetteki ki�ilerde hem plazma glikozu (kan �ekeri) hem de ins�lin (kan �ekerinin h�crelere girmesine yard�m eden hormon) d�zeyinin daha d���k oldu�u g�r�ld�. Y�ksek lif grubu toplam kolesterol� neredeyse %7 oran�nda, trigliserit d�zeylerini %10,2 ve VLDL'yi (�ok d���k yo�unluklu lipoprotein – kolesterol�n en tehlikeli bi�imi) de %12,5 oran�nda d���rd�.
Kalp sa�l��� i�in kurutulmu� bezelye
Beslenme al��kanl�klar�n� ve koroner kalp hastal���ndan �l�m riskini inceleyen bir �al��mada, ara�t�rmac�lar ABD, Finlandiya, Hollanda, �rlanda, �talya, eski Yugoslavya, Yunanistan ve Japonya'da 16.000'i a�k�n orta ya�l� erke�i 25 y�l boyunca izledi. Tipik yeme al��kanl�klar� ��yleydi: Kuzey Avrupa'da daha �ok s�t �r�nleri t�ketimi; ABD'de daha �ok et t�ketimi; G�ney Avrupa'da daha �ok sebze, baklagiller, bal�k ve �arap t�ketimi ve Japonya'da daha �ok tah�l, soya �r�nleri ve bal�k t�ketimi. Ara�t�rmac�lar bu verileri kalp hastal���ndan �l�m riskiyle ili�kili olarak analiz etti�inde, baklagillerin riskte %82 oran�nda d����e neden oldu�u g�r�ld�.
Kurutulmu� bezelye, y�ksek lif i�eri�inin yan�nda, di�er sa�l��a yararl� besin maddelerini de i�ermektedir. �yi bir potasyum kayna��d�r ve potasyum kan damar� plaklar�n�n b�y�mesi ve geli�imini azaltabilir ve y�ksek tansiyonu d���rmeye de yard�mc� olur. Bir su barda�� pi�mi� bezelye, g�nl�k potasyum ihtiyac�n�z�n %20,3'�n� kar��lamaktad�r.
Nas�l saklamal�?
Kurutulmu� bezelye genellikle �nceden paketlenmi� veya a��k olarak sat�lmaktad�r. Her ne �ekilde paketlenmi� olursa olsun, bezelyelerin �atlamad���n� ve i�inde yabanc� madde i�ermedi�ini m�mk�n oldu�unca kontrol etmeye �al���n. A��k baklagiller b�l�m�nden alabilece�iniz t�m di�er �r�nlerde oldu�u gibi, kurutulmu� bezelyelerin de paketlerinin patlak olmad���ndan ve marketteki �r�nlerin devir h�z�n�n iyi oldu�undan emin olmal�s�n�z.
Kurutulmu� bezelye serin, kuru, karanl�k bir yerde hava ge�irmez bir kapta aylar boyunca saklanabilir. Daha uzun s�re saklamak istiyorsan�z, buzdolab�na koyabilirsiniz.
Nas�l pi�irmeli?
Kurutulmu� bezelye tanelerinin de kuru fasulye ve nohut gibi pi�irmeden bir gece �nce suda bekletilmesi gereklidir. Bir su barda�� kuru bezelyeyi alt� su barda�� suyun i�inde beklettikten sonra suyunu s�zd���n�z kuru bezelyeleri pi�irmek i�in taze, so�uk su ekleyin. Bekleme esnas�nda kuru bezelyeden bekleme suyuna ge�en vitamin ve mineralleri kaybetmek istemiyorsan�z, bekleme suyunu da ha�lamada kullanabilirsiniz. Kuru bezelyeyi de di�er bakliyat �r�nlerinde oldu�u gibi d�d�kl� tencerede ha�layabilirsiniz. Veya kapakl� bir tencerede kaynayana dek bekleyebilirsiniz. Kaynar kaynamaz, ate�i k�s�p buhar�n ��kmas� i�in kapa�� hafif�e aralayarak 90 dakika boyunca ya da yumu�ay�ncaya kadar pi�irmeye devam edin. Daha sonra ha�lanm�� bezelyeleri diledi�iniz malzemeleri ilave ederek yemek tariflerinizde kullanabilirsiniz.
25.12.2012 - 11799
|