"Kad�nlarda g�r�len hormonal bozukluk stres k�r���na neden olabiliyor"

Uzun s�re hareketsiz kalman�n ard�ndan kontrols�z spora ba�lamak stres k�r���na neden olabiliyor. Ortopedi ve Travmatoloji Uzman� Do�. Dr. Hakan Turan �ift, hareketsizlikle birlikte kilo al�m�n�n bu durumu tetikleyebildi�ini s�yledi.

Hareketle birlikte artan a�r�yla kendini g�steren stres k�r�klar�, ad�ndan ba��ms�z olarak psikolojik nedenlerden kaynaklanm�yor. Hastan�n a�r� �ikayetinin dinlenince azalmas� da altta bir sorunun varl��� g�z ard� edilmesine neden olabiliyor. �stelik k�r���n erken d�nemde r�ntgende g�r�lmemesinin hekime ba�vuruyu geciktirebilece�ini hat�rlatan Ortopedi ve Travmatoloji Uzman� Do�. Dr. Hakan Turan �ift, �zellikle bu d�nemde spora ba�lamak isteyen ki�ilerin dikkatli olmas� gerekti�i konusunda uyard�. Yeni normal d�zenin ba�lamas�yla birlikte bir�ok ki�inin hem hareketlenmek hem de fazla kilolardan kurtulmak i�in spora ba�lad���n� hat�rlatan Do�. Dr. Hakan Turan �ift, "Belli kurallara uymak �art� ile spor yapmak gerekiyor. Ancak yapaca��m�z sporun nas�l oldu�u da �nemlidir"�dedi.

"UZUN YOL VE S�REL� Y�R�YENLERDE DAHA FAZLA"

�zellikle, uzun mesafeli y�r�y�� yapanlar, ko�ucular ve z�plamal� spor yapanlarda ayak tarak kemiklerinde ve bacak kaval (tibia) kemi�inde s�kl�kla stres k�r�klar�na rastlanabildi�ini s�yleyen Yeditepe �niversitesi Ba�dat Caddesi Polikli�i'nden Ortopedi ve Travmatoloji Uzman� Do�. Dr. Hakan Turan �ift, �u bilgileri verdi:

"Stres k�r���, kemi�e tekrarlay�c� olan hafif orta �iddetli y�klenmeler ile olu�an �atlaklar �eklindedir. Ani y�klenmelerle orta veya y�ksek enerjiyle olu�an k�r�klardan farkl�d�r. Genellikle sporcularda g�r�l�r. Kad�nlar bu k�r�ktan daha �ok etkilenir. Stres k�r�klar�nda kemik u�lar�nda devaml�l�kta bir de�i�iklik deplasman (kayma) genellikle olmaz."

STRES KIRI�INDA �EVRESEL FAKT�RLER DE ETK�L�

Stres k�r��� olu�umunda �evresel ve hastaya ait fakt�rlerin de etkili olabilece�ine i�aret eden Do�. Dr. Hakan Turan �ift, "�evresel fakt�rler i�erisinde spor yap�lan zemin, aktivite tipi ve yo�unlu�u, antreman s�kl���, kullan�lan ekipman hatta beslenme �ekli daha rol oynar" diye konu�tu. Bununla birlikte, hastan�n anatomisi, ya��, cinsiyeti, kemik kalitesi, osteoporoz olup olmad���, ayak yap�s�ndaki bozukluklar, alt ekstremitede dizilim kusurlar� ve �zellikle kad�nlarda hormonal bozukluklar da stres k�r���n�n olu�umunda rol oynayabiliyor" �eklinde konu�tu.

ERKEN D�NEMDE KIRIK R�NTGENDE G�R�LM�YOR

Stres k�r�kl� hastalar�n herhangi bir aktivite s�ras�nda artan kemik a�r�s� �ikayetiyle hekime ba�vurdu�unu s�yleyen Do�. Dr. Hakan Turan �ift, "Hastay� rahat�z eden bu a�r� istirahatle azal�r. Ancak baz� durumlarda a�r�ya �i�lik de e�lik edebilir. Bununla birlikte stres k�r�klar� erken d�nemde r�ntgende g�r�lmez. Bu nedenle erken tan� i�in MR ile g�r�nt�leme gerekir. MR g�r�nt�lemede kemik i�inde �dem ve bazen yumu�ak dokuda �i�lik g�r�lebilir" de�erlendirmesinde bulundu.

TEDAV� HASTANIN DURUMUNA G�RE FARKLILA�IYOR

Do�. Dr. Hakan Turan �ift'in verdi�i bilgiye g�re stres k�r�klar�nda tedavi, genellikle konservatif yani ameliyats�z ger�ekle�iyor. Bazen profosyonel sporcularda ve ameliyats�z tedaviden fayda g�rmemi� hastalarda cerrahi tedavi gerekebildi�ini s�yleyen Do�. Dr. Hakan Turan �ift, tedavi yakla��m� konusunda �unlar� anlatt�:

"Tedavide �ncelikle aktivite modifikasyonu ve k�sa d�nem immobilizasyon yap�l�r. �mmobizasyon stres k�r��� derecesine g�re breys veya al�� ile yap�l�r. Lokal so�uk uygulama da kemikteki �demin azalmas�nda etkilidir. Bazen oral D vitamini ve kalsiyum takviyesi yap�l�r. �leri derecede kemikte �dem olan hastalara al�� tedavisi ile oral bifosfanat tedavisi de verilebilir."

D V�TAM�N�NDEN ZENG�N BESLEN�N

Stres k�r���ndan korunmak i�in kalsiyum ve D vitaminden zengin yiyeceklerin t�ketilmesi gerekti�inin alt�n� �izen Yeditepe �niversitesi Hastanesi Ortopedi ve Travmatoloji Uzman� Do�. Dr. Hakan Turan �ift, korunma ad�na yap�lmas� gerekenlerle ilgili �unlar� anlatt�:

"D�zenli beslenme de son derece �nem ta��yor. Ayr�ca spor yaparken uygun spor ayakkab� ve ekipmana sahip olunmal�, ko�ularda h�z, mesafe ve s�re haftal�k tedrici olarak art�r�lmal�, spora ba�lamadan �nce �s�nma egzersizleri uygun olarak yap�lmal�. Spor sonras� dinlenmekle a�r�lar�n�zda azalm�yorsa mutlaka bir ortopedi uzman�na ba�vurulmal�."

4.8.2020 1 - 47037