|
Hacettepe �niversitesi Jeoloji M�hendisli�i ��retim �yesi Prof. Dr. Candan G�k�eo�lu, selin ya�anmamas� i�in suyun bir�ok �lkede de yayg�nla�an "ya�mur suyu hasad�"yla kontrol alt�na al�nabilece�i �nerisinde bulundu. G�k�eo�lu, T�rkiye'nin bir�ok kentinde ya�anan sel olaylar�na ili�kin AA muhabirine a��klamalarda bulundu. Gen� ve aktif bir jeolojiye sahip olan T�rkiye'nin ayn� zamanda ge�i� ikliminde bulundu�unu belirten G�k�eo�lu, ge�mi� y�llara oranla son d�nemlerde beklenmedik derecede ya���lar�n ya�and���n� ve bunun iklim de�i�ikli�inin en �nemli nedenlerinden biri oldu�unu vurgulad�. Tarihsel kay�tlara bak�ld���nda T�rkiye'nin belirli b�lgelerinin ta�k�nlara olduk�a m�sait oldu�unu dile getiren G�k�eo�lu, "Dik yama�lardaki havzalara ya�an ya�mur belirli drenaj kanal� boyunca �nce d���k kotlara oradan da g�llere veya denizlere ula��yor. Y�kseklere ya�an ya�murun, bu ya�mur sonucu toplanan suyun drene olaca�� kanallar�, dere yataklar�n� engellememek gerekiyor." dedi. Do�al yata�� serbest b�rakmak gerekti�inin alt�n� �izen G�k�eo�lu, "Ama biz bu yataklar� serbest b�rakm�yoruz, serbest b�rakmad���m�z gibi de engel olacak ve hasar� art�racak i�ler yap�yoruz. 2 sene �nce Kastamonu Bozkurt'ta ya�anan sel bunun �rne�i." ifadelerini kulland�. "Her ya�an �iddetli ya�mur, hangi �ehre ya�arsa ya�s�n o ta�k�n ve sel olarak geri d�n�yor" Ani ve �iddetli ya���larla kurakl���n, iklim de�i�ikli�inin ana g�stergesi oldu�una i�aret eden G�k�eo�lu, bu d�nemlerde suyun kontrol edilmedi�ini ve bu nedenle de ya�murun sel olarak geri d�nd���n� belirtti. G�k�eo�lu, s�zlerine ��yle devam etti: "B�y�k�ehirler in�a edilirken �ehrin her taraf� beton ve asfaltla kaplanm��. Bu esnada drenaj yataklar� da kaplanm��. Dolay�s�yla her ya�an �iddetli ya�mur, hangi �ehre ya�arsa ya�s�n o ta�k�n ve sel olarak geri d�n�yor. Bundan sonra da d�nmeye devam edecek. Buna en b�y�k �rnek Samsun. Samsun'un bir taraf� da�, bir taraf� deniz. �nsanlar Samsun'da kay�kla geziyorsa bunun nedeni suyun denize ula�mamas� i�in yap�lan engellerdir." "�klim de�i�ikli�i �n�m�zdeki d�nemde daha da �iddetli ya�anacak" Sel ve kurakl���n ya�anmamas� i�in suyun kontrol alt�na al�nmas� gerekti�ini vurgulayan G�k�eo�lu, bunun d�nyan�n bir�ok �lkesinde yayg�nla�an "ya�mur suyu hasad�" ile m�mk�n oldu�unu aktard�. �zellikle b�y�k�ehirlerde ya�mur suyu hasad�n�n mutlaka yap�lmas� gerekti�ini belirten G�k�eo�lu, �unlar� kaydetti: "�klim de�i�ikli�i �n�m�zdeki d�nemde daha da �iddetli ya�anacak. Bu da bug�n ya�anan selden daha fazlas�n�n ger�ekle�ecek olmas� anlam�na geliyor. B�t�n bu suyun altyap�yla kald�r�lmas� m�mk�n de�il. �ehirler y�k�lamayaca��na ve altyap� bir anda de�i�emeyece�ine g�re altyap�ya giden suyun azalt�lmas� gerekiyor. M�mk�n olan herkesin, her apartman�n ya�an ya�murun bir k�sm�n� yakalamas� gerekiyor. Ya�mur suyu hasad� yap�ld��� zaman ani ve �iddetli ya���larda suyun �nemli bir k�sm� apartmanlar ve depolar taraf�ndan tutulacak. Dolay�s�yla su ziyan olmazken ta�k�na da d�n��meyecek. Su y�zey ak���na ge�meyece�i i�in �nemli k�sm� tutulacak." G�k�eo�lu, 6 �ubat'ta meydana gelen Kahramanmara� merkezli depremlerin heyelan� da tetikledi�ini, b�lgede 600'den fazla heyelan tespit ettiklerini belirterek, "Deprem kadar ani ve �iddetli ya���lar da heyelan� tetikler. Deprem, T�rkiye'nin ger�e�i oldu�u kadar sel de T�rkiye'nin ger�e�i." dedi.
15.6.2023 - 67432
|