�stenmeyen D���nceleri Durdurmak M�mk�n M�?

Kendinizi istemedi�iniz, sizi mutsuz eden bir d���nceye tak�l� kalm�� buldu�unuz oluyor mu? Bilim insanlar� bunu durdurman�n yolunu bulmu� olabilir.

Beynin haf�za b�l�m�ndeki bir kimyasal�n, d���nce kontrol mekanizmas�nda kilit rol oynad��� ortaya ��kt�. Ke�if, baz� ki�ilerin �srarc� ve fayda sa�lamayan d���ncelere tak�l� kalmas�n�n sebebini ayd�nlatabilir.

�stenmeyen d���ncelerden kurtulamamak endi�e, travma sonras� stres bozuklu�u (TSSB), depreyon ve �izofreni gibi baz� hastal�klar�n ortak belirtisi.

D���nceleri kontrol edebilmek, insan sa�l��� ve iyi hissedebilmek i�in temel �nemde.

Cambridge �niversitesi'nden Profes�r Michael Anderson, "Bu kabiliyet ��kt��� zaman, psikiyatrik hastal�klar�n en zay�flat�c� belirtileri ortaya ��kmaya ba�l�yor - davetsiz d���nceler, hat�ralar g�r�nt�ler, hal�sinasyonlar, patolojik ve s�rekli endi�eler..." diyor.

�al��ma nas�l yap�ld�? Ara�t�rmada kat�l�mc�lardan �ile/hamam b�ce�i, yosun/kuzey gibi birbiriyle ba�lant�s�z ama e�le�tirilmi� kelime �beklerini ezberlemeleri istendi.

Daha sonra kat�l�mc�lara ye�il ya da k�rm�z� sinyaller verildi. Ye�il ���kta kelimenin e�ini hat�rlamalar�, k�rm�z�da ise kendilerini bunu yapmaktan al�koymalar� istendi.

Bunu yaparken kat�l�mc�lar�n beyinlerindeki kan ak��� ve kimyasal de�i�imler, fonksiyonel manyetik rezonans g�r�nt�leme (fMRG) y�ntemi ile takip edildi.

Ara�t�rmac�lar bu s�re�te beyindeki GABA (Gamma-aminob�tirik asit) adl� sinir iletici (n�rotransmiter) kimyasal�n, kilit rolde oldu�unu g�rd�.

Kilit madde GABA

GABA beyindeki ana "�nleyici" sinir iletici madde. Bir sinir h�cresi taraf�ndan salg�land���nda, ba�lant�l� di�er h�crelerdeki aktiviteleri bast�r�yor.

Ara�t�rmada beyinlerinin hipokamp�s b�lgesinde daha �ok GABA maddesi bulunan kat�l�mc�lar�n, istenmeyen d���nce ve hat�ralar� engellemekte daha ba�ar�l� oldu�u g�r�ld�.

Profes�r Anderson, daha �nce sadece beynin hangi b�lgesinin bu s�re�te aktif oldu�unu bildiklerini; son ara�t�rma ile bu s�re�te rol oynayan ana sinir ileticiyi bulmu� olman�n b�y�k bir ad�m oldu�unu s�yl�yor.

Ke�if �izofreniden travma sonras� stres bozuklu�una kadar, d���nceleri kontrol etme yetersizli�inden kaynaklanan bir�ok hastal���n tedavisine ���k tutabilir.

Profes�r Anderson son ara�t�rma ile tedavi s�recinde yenilikler yap�labilece�ini belirtiyor:

"�u ana kadar al�n korteksinin fonksiyonlar�n� geli�tirmeye odaklan�l�yordu. Ara�t�rmam�z hipokamp�s b�lgesindeki GABA aktivitesinin art�r�lmas�n�n, ki�ilerin istenmeyen, �srarc� d���ncelerden kurtulmas�na yard�mc� olabilir" diyor.

9.11.2017 - 29816