BO�AZ��� ��niversitesi Molek�ler Biyoloji ve Genetik B�l�m� ��retim �yesi Prof. Dr. Batu Erman, �ngiltere'de ortaya ��kan ve t�m d�nyan�n g�ndemine oturan Kovid-19 mutasyonuyla ilgili �nemli a��klamalarda bulundu. Prof. Dr. Erman, insan� enfekte eden vir�s�n v�cudu bir test t�p� gibi kulland���n� s�yleyerek "Vir�s v�cutta ne kadar �ok kal�rsa, o kadar �ok kendini �o�alt�r. Bu da vir�s�n geneti�inde de�i�imlere yol a�ar. Pandemide herkes bir test t�p� ve herkes de�i�ik mutasyonlar yarat�yor. ��te bu nedenle a��lar kadar, ila� �al��malar� da �nemli. Vir�s�n v�cutta ge�irdi�i zaman� azalt�p kendini �o�altmas�n� engelleyecek, yani hastal��� bask�layacak ila�lar �ok �nemli. Bizim de T�B�TAK deste�iyle y�r�tt���m�z ila� �al��malar�m�z var" dedi. Uzun y�llar yurt d���nda genetik ve kanser imm�nolojisi alan�nda �al��malar�n� s�rd�ren ve yakla��k 7 y�l boyunca Amerikan Ulusal Sa�l�k Enstit�s� NIH'de �al��t�ktan sonra, 2004 y�l�nda T�rkiye'ye d�nerek Sabanc� �niversitesi'nde ara�t�rmalar�na devam eden Prof. Dr. Batu Erman, ge�en ay Bo�azi�i �niversitesi Molek�ler Biyoloji ve Genetik B�l�m� kadrosuna dahil oldu. Burada da kanser imm�nolojisi ve tedavileri alan�ndaki �al��malar�na devam edece�ini s�yleyen Prof. Dr. Erman, Kovid-19'a y�nelik ila� �al��malar�n� da anlatt�. Tam da Kovid-19 a��lar�n�n milyonlarca insanda uygulanmaya ba�land��� g�nlerde �ngiltere'de ortaya ��kan ve t�m d�nyada b�y�k endi�eye yol a�an B117 mutasyonuyla ilgili de konu�an Prof. Dr. Erman, en korkulan �eyin ciddi bir mutasyonun, b�y�k �apl� a��lamalardan �nce ger�ekle�mesi oldu�unu, ancak �imdilik bunun ger�ekle�medi�ini belirterek, ��yle konu�tu: "Tabii ki t�m bu a�� �al��malar� s�f�rdan ba�lamad�. SARS vir�s�ne kar�� bir a�� �al��mas� vard� ama pandemiye d�n��medi�i i�in sonu�lanmam��t�. A��da hangi yakla��mlar�n kullan�laca�� az �ok biliniyor vir�slere kar��. Buradaki kritik nokta, bu vir�s�n ne kadar h�zl� yay�ld���, pandemiye d�n��ebilecek bir vir�s olmas� ve mutasyona da u�ramas�yd�. Ama pek �ok vir�s� mutasyona u�ruyor zaten. �ngiltere'deki bu bahsedilen mutasyon da a��n�n yayg�n bir �ekilde uygulamas�ndan �nce ��kt�. ��nk� en �ok korkulan �ey, a��lar uygulanmaya ba�lad�ktan sonra yeni mutasyonlar ��kmas�yd�. Ama a��lamalardan sonra, a��dan ka�abilecek yeni bir mutasyonun olmayaca�� anlam�na da gelmiyor tabii ki. ��te bu y�zden a��lar kadar, vir�se kar�� ila� �al��malar� da �nemli." "M�LYONLARCA VAKA, MUTASYON HIZINI ARTIRIYOR" Vir�slerin insan v�cudunu bir test t�p� gibi kulland���na i�aret eden Prof. Dr. Erman, �u bilgileri verdi: "Bir insan bir vir�s taraf�ndan enfekte edildi�inde, vir�s insan v�cudunu bir test t�p� olarak kullan�r. Kendini �o�altmak ister. �rne�in bir ki�i enfekte oldu�u an 10 bin vir�s par�ac���na maruz kald�ysa bu enfeksiyonun da yakla��k iki hafta s�rd���n� farzedersek; o s�re boyunca vir�s v�cutta kendini �o�altmaya devam ediyor. Asl�nda v�cuda giren ilk vir�s ile v�cuttan ��k�p da ba�ka bir insan� enfekte eden vir�s�n genomuna bakt���m�z zaman farkl�l�klar oldu�unu g�rebiliyoruz. Yani insan v�cudunun i�inde vir�s mutasyona u�ruyor. Pandemi ko�ullar�nda ise toplumda milyonlarca insanda enfeksiyon oldu�unda, mutasyon h�z� da art�yor. ��nk� herkes bir test t�p� ve herkes de�i�ik mutasyonlar yarat�yor, ba�kalar�na bula�t�r�yor. ��te ila� �al��malar� bu nedenle �nemli. Asl�nda koronavir�s dedi�imizde sadece a�� �al��malar�na odaklanmamak gerekiyor bu nedenle. ��nk� vir�s�n v�cut i�inde ge�irdi�i zaman� en aza indirgeyecek, kendini v�cutta �o�altmas�n� bask�layacak ila�lar geli�tirmek gerekiyor." FMF �LACI KOV�D-19'A MI �ARE OLACAK? T�B�TAK deste�i ile Kovid-19'a kar�� ila� �al��malar� y�r�tt�klerini de anlatan Prof. Dr. Erman, hali haz�rda Ailevi Akdeniz Ate�i (FMF) ve romatoid artrid gibi romatizmal hastal�klarda da kullan�lan ve "anakinra� etken maddeli bir ilac� Kovid-19'un yaratt��� �l�mc�l sitokin f�rt�nas�n� engellemek i�in kullan�p v�cudun vir�sle sava��ndan galibiyetle ��kmas�n� hedeflediklerini ve patent s�resi de dolan bu molek�l�n yerli imkanlarla T�rkiye'de �retilmesinin ama�land���n� s�yledi. Prof. Dr. Erman, ila� �al��mas�n�n detaylar�n� ise �u �ekilde �zetledi: "Bununla ilgili bir T�B�TAK projesinden destek ald�k. Bu, disiplinler aras� bir �al��ma. �stanbul �niversitesi'nden Prof. Dr. Ahmet G�l ve Ko� �niversitesi ile Bezmialem �niversitesi'nden de �al��ma arkada�lar�m�zla beraber �al��may� y�r�t�yoruz. Yapmak istedi�imiz, Kovid hastal���nda vir�s�n neden oldu�u ve ba����kl�k sisteminin a��r� reaksiyonu sonucu akci�er h�crelerinde yaratt��� inflamasyonu (sitokin f�rt�nas�) bask�lamak. Bu asl�nda 'anakinra' ad� verilen bir protein ve daha �nceden de ila� olarak pazarda yer alan bir molek�l. �e�itli inflamasyon hastal�klar� i�in kullan�l�yor �u anda. Ama bunun yeni bir hedefi olaca��n� d���n�yoruz ve d�nyada de�i�ik �lkelerde de bu konuda klinik ara�t�rmalar var. Bizim amac�m�z, bu proteini ve buna benzer proteinleri T�rkiye'de hem Bo�azi�i, hem de di�er �niversitelerin imkanlar�n� kullanarak ve ayn� zamanda da iki ila� �irketi ile ortakl�k kurarak end�striyel skalada �retmeyi ba�arabilmek."KOV�D'E KAR�I BA�I�IKLI�I G��LEND�RMEDE SENTET�K LAMA ANT�KORU Sitokin f�rt�nas�n�n, enfeksiyonlara kar�� v�cutta kandan sal�nan "Interl�kin-1 (IL-1)� ad� verilen proteinin a��r� salg�lanmas� sonucu meydana geldi�ini ve anakinra ile bu proteinin bask�lanmas�n�n ama�land���n� anlatan Prof. Dr. Erman, �"�u ana kadar g�rd���m�z kadar�yla bu anakinra'ya �ok benzer molek�ler yapabiliyoruz� dedi. Yine T�B�TAK destekli Slovenya ile ortak y�r�tt�kleri ba�ka bir projeyle de ba����kl�k sisteminin g��lendirilmesine y�nelik bir �al��ma y�r�ten Prof. Dr. Erman, lamalar veya devegillerden elde edilen "nano-body� yani antikorlar� sentetik olarak �retip Kovid-19'a kar�� kullanmay� hedeflediklerini de s�yleyerek s�zlerini ��yle noktalad�: "Hayvanlardan elde edilen lamalar, devegillerden, nanobody (antikor) ad� verilen proteinler �zerinde �al���yoruz. Biz bunlar� laboratuvarda de�i�ik sistemler kullanarak, hem bakteriler hem mayalar, hem de insan h�creleri kullanarak �retebiliyoruz. Do�ada lamalar asl�nda bu antikorlar� yap�yor biyolojik olarak. Ama bizim yapmaya �al��t���m�z biyoteknolojik �r�nler. Yani lamalar�n yapt��� bu nanobody'leri laboratuvar ortam�nda �retip safla�t�r�yoruz. Bu nanobody'lerle de benzer hedeflere odakland�k. ��nk� bunlar da sitokin f�rt�nas� yapan IL-1 resept�r�n� hedefliyor. B�ylece bu sentetik antikorlar� da benzer ama�larla kullanabilmeyi hedefliyoruz."G�r�nt� d�k�m�: ---------Prof. Dr. Batu Erman r�p-Laboratuvar genel ve detay g�r�nt�ler
- �stanbul
3.1.2021 0 - 50274
|