�drar Kanal� Darl��� Nedir, Belirtileri Nelerdir?

Enfeksiyon veya darbe gibi nedenlerle olu�abilen idrar kanal� darl���, hastalar� olduk�a ma�dur eden bir durumdur. �drar yapmada zorluk veya a�r� gibi belirtilerle kendini g�steren hastal�k farkl� y�ntemlerle kolayca tedavi edilebiliyor. Kad�k�y�ifa Ata�ehir Hastanesi �roloji Uzman� Op. Dr. Levent G�rkan idrar kanal� darl��� hakk�nda bilgi veriyor. 


�drar Kanal� Darl��� Nedir, Belirtileri Nelerdir?

 

�drar kesesinin d��ar� ba�lant�s� ve idrar kanallar�n�n son b�l�m� olan �retra herhangi bir nedenle zarar g�r�rse kanal�n geni�li�ini azaltan bir yara dokusu olu�abilir ve bu durum idrar ve/veya meninin ak���n� yava�latabilir veya baz� durumlarda tamamen engelleyebilir.

 

�retra dedi�imiz bu idrar kanal�ndaki darl�klar hastalarda kendini,

-idrar ak�m�nda yava�lama

-idrar yaparken a�r�

-idrar�n �atallanmas� ve sa��lmas�

-idrar yapt�ktan sonra damlama ile g�sterebilir.

�drar Kanal� Darl���n�n Nedenleri

 

�drar kanal�ndaki bu darl�klar�n en s�k nedeni ge�irilmi� enfeksiyonlard�r. Bunun yan�nda idrar kanal�ndan ger�ekle�tirilen sonda tak�lmas� gibi giri�imler ve ameliyatlar ile d��ar�dan al�nan darbeler de idrar kanal�nda nedbe olu�umuna ve dolay�s�yla darl�klara neden olabilir.

 

�drar Kanal� Darl��� Nas�l Te�his Edilir?

 

Bu darl�ktan ��phelenilen hastalarda te�hise y�nelik ilk tetkik idrar ak�m h�z�n�n bilgisayarl� �l��lmesi olan �roflowmetridir. Bu tetkikte elde edilen sonuca g�re hasta retrograd �retrografi g�r�nt�lemesine y�nlendirilebilir. Bu g�r�nt�leme y�nteminde idrar kanal� x-���nlar� alt�nda opak olarak g�r�nt� veren kontrastl� madde ile doldurularak floroskopi alt�nda idrar kanal�n�n yap�s�n� ortaya konur.

 

�drar kanal�ndaki darl���n �ekli, yeri ve uzunlu�una g�re a�a��daki tedavi �ekillerinden biri tercih edilebilir:

 

1) �retrotomi �ntern



Halk aras�nda “kapal� ameliyat” olarak bilinen �retrotomi intern, ucunda kamera ve ���k kayna�� bulunan �zel cihazlar ile idrar deli�inden girilerek darl�k noktas�na kadar ilerlenmesi ve bu noktada darl���n direkt g�r�� alt�nda so�uk b��ak ile kesilerek a��lmas�n� i�erir. Ameliyat sonras� hasta i�in a�r�s�z ve olduk�a basit bir giri�im olmas� nedeniyle �ok ileri derecede olmayan idrar kanal� darl�klar�nda genellikle ilk tercihtir.

 

Genel anestezi veya spinal anestezi alt�nda ger�ekle�tirilen bu i�lem darl���n tipine g�re ortalama 20 dakika ile 1 saat aras�nda s�rmektedir. Hastaya ameliyat s�ras�nda idrar sondas� tak�lmakta ve hasta genellikle ayn� g�n i�inde taburcu edilmektedir. Ameliyat sonras� kullanman�z i�in antibiyotik ve a�r� kesici verilecektir. �drar sondas� yakla��k olarak 3 g�n sonra al�nmaktad�r. Darl���n n�ks etmesini engellemek umuduyla idrar sondas�n�n 6 haftaya kadar uzayan s�relerde tutulmas� denenmi� fakat sondan�n bu kadar uzun kalmas�n�n 3 g�n kalmas�na oranla belirgin bir fark yaratmam�� oldu�u bilimsel yay�nlarla g�sterilmi�tir. Takip eden g�nde i�lerinize ve hayat�n�za geri d�nebilmenize ra�men a��r spor ve cinsel ili�kiden operasyondan sonraki iki hafta s�re ile uzak durman�z uygun olacakt�r.

 

�retrotomi intern operasyonunun ba�ar�s� tart��mal� bir konudur. Bir cm’den k�sa darl�klarda k�sa d�nem takiplerde ba�ar� %50 - 85 oran�nda bildirilse de hastalar uzun s�re takip edildi�inde ba�ar� oran� %6 - 28’e d��mektedir. �retrotomi intern s�ras�nda so�uk b��ak yerine lazer kullan�lmas� ba�ar�da belirgin bir fark yaratmamaktad�r. 

��lemin basitli�i g�z �n�ne al�nd���nda 1 cm’den k�sa darl�klarda t�m hastalara ilk tedavi se�ene�i olarak �retrotomi intern ameliyat� �nerilmektedir. E�er hastada darl�k tekrarlarsa ikinci �retrotomi intern giri�imi ile ba�ar�y� artt�rmak m�mk�n olmad���ndan di�er tedavi se�eneklerine y�nelme hasta ile tart���lmaktad�r.

 

2) �retral Dilatasyon

 

Doktor taraf�ndan veya hastan�n kendi kendine ger�ekle�tirdi�i idrar kanal�n�n bir sert sonda veya buji ile d�zenli geni�letilmesine dayanan �retral dilatasyon bir d�nem �zellikle �retrotomi sonras� darl�klar�n tekrarlamamas� i�in yayg�n olarak kullan�lmaktayd�. Son �al��malar g�stermi�tir ki bu uygulama haftada iki defa ve 1 sene boyunca uygulansa bile darl���n yeniden olu�mas�n� engelleyememekte ve sadece darl���n geli�mesine kadar ge�en s�reyi uzatabilmektedir.

 

�retral dilatasyon i�inde lokal anestezik madde bulunan �zel jeller yard�m� ile poliklinik �artlar�nda veya evde ger�ekle�tirilir. Hasta dilatasyondan hemen sonra g�ndelik aktivitesine geri d�nebilir ve herhangi bir ila� kullanmas� gerekmez.

 

D���k uzun d�nem ba�ar�s�na ra�men baz� hastalar kompleks a��k cerrahi giri�imler yerine tekrarlayan �retrotomi intern ve dilatasyon seanslar� tercih edebilmektedir. Bilinmesi gereken nokta bu giri�imlerin �ok say�da yap�lmas�n�n yara dokusunun sertli�ini artt�rd���ndan ileride yap�lacak a��k cerrahi giri�imleri de zorla�t�rabilece�i ve ba�ar�s�n� d���rebilece�idir.

 

3) �retral Stentler

 

�retral stentler hem g�r�n�� hem de fonksiyon olarak kalp stentlerine benzerler. Ama� idrar kanal�nda olu�an darl��a i�eriden yerle�tirilen geni�leyebilir bir kafes yap� ile idrar�n ge�mesini sa�layacak bir kanal yaratmakt�r. Bu i�lem genellikle daha k�sa ve derinli�i az darl�klarda etkindir. Unutulmamas� gereken nokta bu darl�klar�n ayn� zamanda internal �retrotomi ve a��k cerrahi ile de en kolay tedavi edilebilir darl�klar olmas�d�r.

 

Stentler ��kar�labilir ve kal�c� olarak ikiye ayr�l�r. En pop�leri Memokath™ olan ��kar�labilir stentler genellikle �retrotomi sonras� erken d�nemde olu�an darl�klar�n engellenmesi ve 6 ay ile 1 sene sonra iyile�me s�reci sona erdi�inde stentin ��kar�lmas� ama�land���nda kullan�l�r. En pop�leri UroLume™ olan kal�c� stentler ise daha s�kl�kla anestezi almas� sorunlu olan, ileri ya�l� ve a��k rekonstr�ktif cerrahi aday� olamayan hastalarda tercih edilmektedir. Bu hastalarda darl�k stent ile geni�letilmekte ve stent kal�c� olarak darl�k noktas�nda b�rak�lmaktad�r.

 

Stent uygulamas� genellikle rejyonel anestezi alt�nda ger�ekle�tirilmesine ra�men sedasyon ile desteklenmi� lokal anestezi ile de uygulanabilir. ��lem yakla��k olarak 30 dakika s�rmektedir ve hastaya i�lem sonras� genellikle idrar sondas� tak�lmamaktad�r. Hasta operasyondan sonra birka� saat dinlenip taburcu olmaktad�r.

 

Genellikle ameliyat s�ras�nda komplikasyon geli�meyen bu i�lemin uzun d�nem ba�ar�s� ise �a��rt�c� �ekilde d���kt�r.  On senelik takiplerde stent hastalar�nda memnuniyet %30’un alt�ndad�r.

 

4) A��k Cerrahi

 

A��k cerrahi di�er hi�bir tedavi y�nteminin sunamad��� %85 gibi y�ksek bir ba�ar�ya sahiptir. A��k cerrahide ama� idrar kanal�n�n darl��a yol a�an b�l�m�n�n ��kar�lmas� ve sa�lam u�lar�n tekrar birbiri ile birle�tirilmesine dayan�r. Bu tedavi s�ras�nda e�er idrar kanal�nda olan darl�k �ok uzunsa sa�lam u�lar bir araya getirilemeyecek kadar birbirinden uzak kalabilir. B�yle bir durumda v�cudun ba�ka bir noktas�ndan al�nacak yama ile arada kalan bo�lu�un kapat�lmas� yoluna gidilir. Bunun i�in g�n�m�zde en �ok kullan�lan materyal a��z i�ini kaplayan cilt olan “mukoza”yken, cilt, tunica albuginea, tensor fascia lata gibi farkl� yama materyalleri de kullan�labilir.

 

A��k cerrahi genel anestezi veya spinal anestezi alt�nda ger�ekle�tirilebilir. Operasyon darl���n yeri ve uzunlu�una g�re 1 ila 2,5 saat aras�nda s�rer. Ameliyat sonras� genellikle bir gece hastanede konaklaman�z istenir. Taburcu edilirken a�r� kesici ve antibiyotik verilecektir. Ameliyat s�ras�nda tak�lm�� olan idrar sondas� darl���n onar�m �ekline g�re 10 ila 21 g�n sonra al�nacakt�r. Yakla��k 4 g�n sonra sondan�z ile g�nl�k rutininizi takip edecek duruma geleceksiniz. 

Genel olarak sorunsuz ge�en bu ameliyatlardan sonra kanama, enfeksiyon, penis e�rili�i, sertle�me bozuklu�u veya darl���n tekrarlamas� gibi sorunlar g�r�lebilir.

23.10.2013 - 13317