|
Tavsiye e�er �ocu�unuzun hiperaktif oldu�undan ��pheleniyorsan�z mutlaka alan�nda uzman bir psikiyatriste g�stermeniz. Aksi halde �ocu�unuzun parlak olabilecek gelece�ini istemeden karartabilirsiniz. Moodist Psikiyatri ve N�roloji Hastanesi Ba�hekimi Psikiyatri Uzm. Dr. Asil Budakl�; "Te�his konulmam�� dikkat eksikli�i ve hiperaktivite bozuklu�u (DEHB) olan �ocuklar uygun tedavi ve y�nlendirme yap�lmad��� takdirde e�itim ve i� hayatlar�nda ciddi ba�ar�s�zl�klar ya�ayabiliyor. Hatta baz� eri�kin hastalar�m�z madde ba��ml�l��� �ik�yetiyle geliyor, incelemelerimizde nedenin dikkat eksikli�i oldu�u ortaya ��k�yor. Oysa okul ba�lamadan �nce yap�lacak klinik de�erlendirme ve basit testlerle hiperaktif olup olmad��� belirlenebilir, �ocu�unuzu b�ylece do�ru y�nlendirebilirsiniz" dedi. Hiperaktivite son d�nemin g�zde rahats�zl���� �ocu�u yerinde durmayan, s�k�a yaramazl�k yapan bir �ok ebeveyn "Benim �ocu�um hiperaktif" diyebiliyor. Uzmanlara g�re ise "hiperaktivite" te�hisi sadece hekimler taraf�ndan konulmal�. ��nk� s�z� edilen "hiperaktivite" ge�i�tirilebilecek bir rahats�zl�k de�il, n�robiyolojik temelleri olan ciddi bir bozukluk. Psikiyatri Uzman� Dr. Asil Budakl�; "Yaramazl�k her ne kadar hiperaktivite belirtisi olabilse de bu durum tek ba��na tan� koymam�z i�in elbette yeterli de�il. Burada hiperaktivite i�in ayr�c� �zelliklerden biri �ocu�un sakin durmas� gereken durumlarda da hareketlerini engelleyememesi. Kastedilen ebeveynin s�zl� "otur o�lum, k�z�m" uyar�lar�na cevap alamamas� de�il; �rne�in s�n�fta ya da s�rada yerine duramamas�, s�rekli ba�ka �eylerle ilgilenmesi, dikkatini sadece k�sa s�relerde (birka� dakikal�k) toplayabilmesidir. Hiperaktif �ocuk d�rt�leriyle hareket eder, eylemin sonunu d���nmez. Akl�na geldi�i zaman konu�ur, s�z�n ona ge�mesini beklemez, ba�kas�n�n s�z�n� keser, kendisine verilen i�lerde zamanlama problemleri ya�ar, �devlerini yaparken g��l�k �ekebilir" dedi. Hiperaktivitenin ila� ve davran��sal tedavilerle kontrol alt�na al�nabildi�ini vurgulayan Psikiyatri Uzman� Dr. Asil Budakl�; burada as�l �nemli olan "Dikkat Eksikli�i ve Hiperaktivite Bozuklu�u" tan�s�n�n bir klinikte bilimsel olarak konabilmesidir. DEHB tan�s�n�n sadece hekimler taraf�ndan kondu�unu �srarla vurgulamak gerekiyor. ��nk� DEHB; ge�ici olmayan, ki�inin ileriki ya�am standartlar�n�n �ekillendi�i e�itim ��retim s�recinde, ba�ar� ��tas�n� a�a�� �ekebilen �nemli bir bozukluktur"dedi. DEHB te�his ve tedavisinde �ocu�un klinik de�erlendirilmesine ek olarak ailenin ve ��retmenin geribildirimlerinin �ok �nemli oldu�unu ifade eden Budakl�; "klinik �artlar�nda bilgisayar ortam�nda belli bir sistem ve rastgele kart e�le�tirmesi �zerinden ki�inin performans�n� �l�en Moxo, klinisyenin hastadan ald��� cevaplarla d�zenledi�i Diva, Wender Utah derecelendirme �l�e�i gibi kliniklerde uygulanan testlerle hem DEHB tan�s�n�n �iddetini hem de tedavinin etki derecesini rahatl�kla de�erlendirebiliyoruz" dedi. H�PERAKT�V�TES� OLAN �OCUK ZEK� M�D�R? Bir�ok ki�inin merak etti�i bu sorunun yan�t�n� Psikiyatri Uzman� Dr. Asil Budakl� "tavuk mu yumurtadan ��kar, yumurta m� tavuktan" paradoksuna benzetiyor. Bununla ilgili bilimsel bir kan�t bulunmad���n� belirten Dr. Budakl�"Zek�; bir bilgiyi zihne alma, onu i�leme, kal�c� haf�zada saklama ve s�nav ya da ya�am olaylar� kar��s�nda tutarl� bir �ekilde kullanmayla de�erlendirilebilecek bir b�t�nd�r. DEHB'de haf�za sorunu olmasa bile bilgiyi alma, i�leme ve gerekti�i yerde kullanma zincirinden mutlaka birinin ciddi anlamda etkilendi�ini, bir t�rl� istenen performansa ula��lamad���n� g�r�yoruz. Bu ba�lamda tedavi edilmemi� DEHB'si olan ki�ilerin ileri ki ya�amlar�nda "var olan bu zeka potansiyelimle �imdi �ok daha iyi yerlerde olabilirdim ama olmad�" ifadelerini s�kl�kla duyuyoruz" dedi. �o�u zaman bu �ik�yetlerin ard�nda da hiperaktif �ocuklar�n tedavi edilmedi�inde dikkatini s�rd�rememesine, bilgiyi do�ru yerde kullanamamas�na ba�l� olarak derslerinde ya�ad��� ba�ar�s�zl�klar yat�yor. Do�ru g�zlemle �ok k���k ya�larda te�his edilen ve tedavisi d�zenlenenler ba�ar�l� bir okul grafi�i �izerken, tedavisi d�zenlenmemi� bireyler ise zorlu bir okul ya�ant�s�na sahip oluyorlar. TEDAV� ED�LEMEYEN H�PERAKT�V�TE MADDE BA�IMLILI�I NEDEN� OLAB�L�R Toplum aras�nda bir yanl�� alg� da "Dikkat Eksikli�i ve Hiperaktivite Bozuklu�u"nin sadece �ocuklarda g�r�ld���. �ocukluk d�neminde belirti g�steren bu bozukluk "yaramazl�k ya da tembellik" denilip ge�ildi�inde yeti�kinlik d�nemlerinde de hayat� olumsuz y�nde etkiliyor. E�itim ya�am�ndaki ba�ar�s�zl�klar�n ard�ndan bu kez i� ve �zel hayatta olumsuzluklar ba�l�yor; verilen i�lerin zaman�nda bitirilememesi, dikkatsizlikler, ani tepkisellik, sab�rs�zl�k vs i� ve para kay�plar�n� da beraberinde getiriyor. Ki�i bankada s�ra bekleyemiyor, trafikte bekleyemiyor, �abuk sinirleniyor vs. Uzmanlar �ok daha tehlikeli ve ciddi bir noktaya daha i�aret ediyor; madde ba��ml�l���� Budakl�; "Bize madde ba��ml�s� olarak tedavi i�in gelen hastalar� de�erlendiriyoruz. �yle ki madde kullan�m�n�n ba�lang�� ve devam �ekline, tedavi yan�ts�zl���na bakt���m�zda Dikkat eksikli�i ve Hiperaktivite bozuklu�unun etkisinin az�msanmayacak derecede fazla oldu�unu g�r�yoruz. Biz buna self medikasyon, kendi kendine tedavi diyoruz. Yani ki�i dikkat eksikli�ini, huzursuzlu�unu giderebilmek i�in maddeye y�neliyor ve maddenin onu rahatlatt���n�, daha sakin olabildi�ini d���nmesini sa�l�yor ve maalesef ki�i kulland�k�a da ba��ml� hale geliyor" dedi.
26.8.2016 - 22695
|