|
Gen� kad�nlarda en s�k g�r�len rahats�zl�klardan biri olan “polikistik over sendromu”; adet d�zensizli�i, t�ylenme, sivilcelenme, sa�larda seyrelme ve kilo verememe gibi bir�ok belirti ile kendini g�sterir. D�zensiz hormon �retimine ba�l� olarak ortaya ��kan bu hastal�k, her 10 kad�ndan birinde g�r�lebilmektedir. Memorial Ata�ehir Hastanesi ve Etiler T�p Merkezi Endokrinoloji B�l�m�’nden Do�. Dr. G�khan �z���k, polikistik over sendromunda tedavi yakla��mlar� hakk�nda bilgi verdi.
Regl d�zeni 21 g�nden az, 36 g�nden fazla ise…
Sa�l�kl� kad�nlar�n �o�unda iki adet d�nemi aras�nda ge�en g�n say�s� hafif farkl�l�k g�sterebilir; ancak 21 g�nden az veya 36 g�nden fazla ise “d�zensiz adet g�rme” olarak kabul edilir. Ergenli�e giri�le birlikte ilk 3 y�l adet d�zensizli�i normal kabul edilebilir; fakat t�ylenme ve a��r� kilo alma da varsa bu s�reyi beklemeden mutlaka bir hekime dan���lmal�d�r.
Hormonal denge bozulursa…
Polikistik yumurtal�k sendromu, �reme �a��nda yani 15-45 ya� aras�ndaki kad�nlar�n %5-10’unda g�r�len ve genetik k�kenli oldu�u d���n�len bir hastal�kt�r. Her hastada farkl� belirtiler g�sterebilir. �zellikle hafif formlar� kolayca g�zden ka�abilir. Her ne kadar tan�m�nda “yumurtal�klarda bir�ok kist” vurgusu olsa da, hastalar�n %30’unun ultrasonunda hi� kist g�r�lmeyebilir. Bu polikistlerin kayna�� ise beyinden yumurtal�klar�n �al��mas�n� kontrol eden merkez ile yumurtal�k h�creleri aras�nda hormonlar arac�l��� ile kurulan ileti�imin bozulmas� ve bu sinyal karma�as�n�n “folik�l” ad� verilen ve yumurta aday�n� i�eren �zel yap�lar�n her ay beklenenden daha fazla say�da ortaya ��kmas�d�r. Yumurtal�klar �zerindeki hormonal kontrol�n kaybolmas� ise a��r� erkeklik hormonu ve ins�lin �retimine yol a�ar. Bunlar da; ciltte ya�lanma, sivilce, t�ylenme, ins�lin direnci, kilo alma (bazen de kilo problemi olmadan �eker d��mesi ataklar�), karaci�erde ya�lanma ve kolesterol y�ksekli�ine neden olur.
�ikayetlere y�nelik tedavi se�enekleri uygulan�yor
Belirtilerin say� ve �iddeti, her hastada farkl� olabilmektedir. Kimi hasta sadece ge�meyen sivilceler, ense, koltukalt�, kas�k cildinde koyula�ma gibi yak�nmalara nedeniyle dermatolo�a gitmektedir. Hastalardan baz�lar� kilo verememe ve t�ylenme nedeniyle endokrinolo�a, baz�lar� da hi� adet g�remedi�i ya da adetleri d�zensiz oldu�u i�in jinekolo�a ba�vurabilmektedir.
Bebek sahibi olmay� zorla�t�rabiliyor
Adet d�zensizli�i, yumurtlaman�n hi� olmamas� veya zamanlamas�n�n bozulmas�ndan kaynaklan�r; dolay�s�yla hamile kalmay� g��le�tirebilmektedir. Polikistik yumurtal�k hastal���, kal�c� bir k�s�rl�k nedeni de�ildir; ancak gebe kalmakta zorlanman�n en s�k nedenidir. �ocuk sahibi olmakta hi� s�k�nt� �ekmeyen hastalar olabilece�i gibi, hamileli�in bu hastal���n d�zelmesine katk�s� olaca�� d���n�ld���nden gebelik plan�n�n geciktirilmemesi hekimlerce �nerilmektedir.
�la�, egzersiz ve do�ru beslenme ile tedavi
Detayl� sorgulama ve hormon �l��mleri ile tan�n�n bir an �nce konulmas�, ileriki y�llarda do�abilecek metabolik bozukluklar� �nlemeye yard�mc�d�r. Tedavinin ba�ar�s�ndaki en �nemli iki fakt�r, hasta ve yak�nlar�n� do�ru bilgilerle y�nlendirerek do�ru ila�lar�n kullan�m�n�n sa�lanmas�d�r. Do�um kontrol haplar�; 35 ya��n alt�ndaki, sigara i�meyen ve hen�z gebelik beklentisi olmayan hastalar i�in en uygun se�enektir. Bu ila�lar, a��r� uyar�lan yumurtal�klara bir m�ddet dinlenme f�rsat� verece�inden �o�u hastada ba�ar�l� sonu�lar elde edilmesini sa�lamaktad�r. T�bbi duruma g�re uygun bir diyet ve egzersiz program� da ki�iye �nerilir. Bununla birlikte ins�lin direncini k�ran ve erkeklik hormonunun etkisini bloke eden ila�lar da verilebilmektedir. Omega-3 ya� asitlerinden zengin beslenmek (bal�k, tereya��, yumurta, ceviz gibi) veya hekim tavsiyesi ile bunlar� i�eren besin destekleri almak da d�zensiz hormon �retiminin normale d�nmesine yard�mc� olabilmektedir.
12.3.2013 - 12202
|