|
Do�umdan itibaren ald���m�z ilk besin olan s�t, ba�ta geli�me �a��ndaki �ocuklar, hamileler , emzirenler ve ya�l�lar olmak �zere 7'den 70'e herkesin v�cudu i�in gerekli olan b�t�n besinleri dengeli olarak i�inde bulunduran, vazge�ilmez bir besin kayna��.
Besleyici de�eri �ok y�ksek bir besin olan s�t, t�m ya� gruplar� i�in gerekli olan kalsiyum ihtiyac�n�n kar��lanmas�nda da kullan�lacak en iyi kaynak olarak ifade ediliyor. Bu nedenle uzmanlar s�t�n say�s�z faydalar�ndan yararlanmak i�in her g�n 2 bardak, bir ba�ka deyi�le 400 ml s�t i�ilmesini �neriyorlar. Yine uzmanlara g�re �ocuklar�n, ad�lesan d�nemindeki gen�lerin, hamilelerin, emziren ve menopoz sonras� kad�nlar�n da 600-800 ml s�t i�mesini tavsiye ediyorlar.
Ac�badem Bak�rk�y Hastanesi Beslenme ve Diyet Uzman� Olcay Bar��, s�t�n sa�l���m�z ve g�zelli�imiz �zerindeki 8 �nemli faydas�n� anlatt�.
1. G�BEK YA�LARINI YAKIYOR
Kilo alan ki�ilerde ya�lanma g�bek ve bel b�lgesinde olu�maya ba�l�yor. Yap�lan ara�t�rmalara g�re; orta dereceli kalori k�s�tlamas� yap�lan, az ya�l� bir diyetin uyguland��� ki�iye �zel beslenme program�nda, g�nde 2 bardak s�t t�ketmek ya� yak�m� i�in yeterli oluyor. Uzmanlar taraf�ndan yap�lan �al��malarda, s�t�n i�indeki kalsiyumun v�cuttaki ya�lanmay� azaltarak kilo kontrol� sa�lamaya yard�mc� oldu�u ortaya konmu�. S�t, i�erdi�i kaliteli protein ve lioneik asit gibi ya� molek�lleri ile kilo kontrol�ne yard�mc� oluyor.
2. G��L� KEM�KLER ���N B�REB�R
Mineral a��s�ndan son derece zengin olan s�t ayn� zamanda zengin bir kalsiyum kayna��. 1 litre s�t i�inde bulunan kalsiyum; 10 kilo et, 5.2 ekmek, 12,6 kilo patates, 17 kilogram elma, 3,2 kilo marul ya da 2,4 kilogram havu�ta bulunan kalsiyuma e� de�er oluyor. Bu nedenle sa�l�kl� kemikler i�in s�t i�memiz �art.
3. C�LD�N YIPRANMASINI VE YA�LANMASINI �NL�YOR
G�zel ve sa�l�kl� bir cilt i�in yeterli ve dengeli beslenmek �ok �nemli. S�t�n i�inde bulunan proteinler, antioksidan �zellikteki A vitamini ve �inko ile cilt sa�l��� korunmu� oluyor. S�t, cilt �zerinde nemlendirici etki yaparak cildin y�pranmas�n� ve ya�lanmas�n� engelliyor. Ayn� zamanda s�t�n i�indeki s�v� cildin nem dengesini koruyor. Bu y�zden yeti�kin ki�ilerin, �ocuklar�n, ad�lesan d�nemi gen�lerin, hamile ve emziren kad�nlar ile menopoz sonras� d�nemde kad�nlar�n her g�n 2 bardak s�t t�ketmeleri �nemli.
4. BEYNE �HT�YACI OLAN ENERJ�Y� SA�LIYOR
Yedi�imiz besinlerin insan�n haf�za, zeka ve konsantrasyon g�c� �zerinde �ok �nemli bir etkisi var. �rne�in v�cut a��rl���m�z�n sadece y�zde 2 ila 3'� oran�nda a��rl��� olan beyin, g�nl�k kalorilerimizin ortalama y�zde 25 - 30'unu harc�yor. S�t beyin i�in de faydal� ve beynin ihtiyac� olan enerjiyi sa�l�yor. ��erdi�i y�ksek protein ile v�cut dokular�n�n geli�mesine yard�mc� olan s�t odaklanma yetene�ini ve haf�zay� g��lendiriyor.
5. KALP DAMAR SA�LI�I ���N �OK �NEML�
Hipertansiyon tedavisinde s�t�n olumlu etkileri biliniyor. Hipertansiyon i�in kullan�lan baz� ila�lar�n olas� olumsuz etkilerini azaltmada s�t�n yararlar� oldu�u saptanm��. Ya�s�z ya da y�zde 1 ya� i�eren s�t v�cuda daha fazla kalsiyum sa�l�yor. Kalsiyum da tansiyonu y�zde 3-10 aras�nda, daha da �nemlisi kalp-damar hastal��� riskini y�zde 15 e kadar azaltabiliyor.
6. KOLESTEROL D���R�YOR
V�cudumuzda kolesterol �retilmesinin yan� s�ra, biz de hayvansal kaynakl� besinlerden v�cudumuza kolesterol al�yoruz. Kan kolesterol seviyesi y�ksek olan ki�ilerde kalp hastal�klar�na yakalanma ve kalp krizi ge�irme riski daha y�ksek oluyor. Az ya�l� olan s�tteki hayvansal ya� azald��� i�in do�rudan kolesterol d���r�yor. Dolay�s�yla �zellikle s�t ve grubunu az ya�l� olanlardan tercih etmek, hem daha fazla kalsiyum al�m�n� sa�l�yor, hem de g�nl�k doymu� ya� ve kolesterol al�m�n� azalt�yor.
7. KRON�K BRON��T VE BA�IRSAK KANSER�N� �NLENMES�NE YARDIMCI OLUYOR
20 y�l boyunca 2000 ki�i �zerinde yap�lan bir incelemede; g�nde 2-3 bardak s�t i�en ki�ilerde ba��rsak sorunlar�na, hatta ba��rsak kanserine pek rastlamad��� g�zlenmi�. Ayr�ca Johns Hopkins �niversitesi'nde ger�ekle�tirilen ba�ka bir ara�t�rmada ise s�t i�en ki�ilerde kronik bron�ite pek rastlanmad��� ortaya konmu�. Uzmanlar s�t�n; sigara, alkol ve bol miktarda kahve gibi ba��ml�l�k yapan maddeleri t�keten ki�ileri bile korudu�una dikkat �ekiyor.
8. OSTEOPOROZDAN KORUYOR
Osteoporoz, en s�k g�r�len kemik hastal��� olarak belirtiliyor. 50 ya� sonras�nda, 2 kad�ndan 1'i ve 4 erkekten 1'inde osteoporoza ba�l� k�r�klar g�r�l�yor. Ya�la beraber kemik yo�unlu�unda azalman�n �n�ne ge�ebilmenin en iyi yolu ise kalsiyum ve D vitamini almak. G�nde 2-3 porsiyon (2-3 su barda��) s�t t�ketimi kalsiyum al�m� i�in �neriliyor.
S�T� SA�LIKLI ��MEN�N P�F NOKTALARI
•S�t� g�nl�k t�ketin: S�t, mikroorganizmalar�n �remesi i�in �ok iyi bir ortam olu�turmas� nedeniyle �ok kolay bozuluyor. Bu nedenle m�mk�nse s�t� g�nl�k t�ketin.
•4-5 dakika kaynat�n, cam kavanoz i�inde tutun: Temiz olmayan s�tle ba�ta t�berk�loz, brusellozis ve kuduz olmak �zere bir�ok hastal�k bula�abiliyor. Bu nedenle s�t� �i� de�il, kaynatarak t�ketin. Fakat uzun s�re kaynat�l�rsa vitaminleri azalaca�� i�in past�rize ve sterilize edilmemi� s�t� sadece 4-5 dakika kaynat�n. Daha sonra cam kavanoz i�erisinde buzdolab�nda tutun ve 1-2 g�n i�inde kullan�n.
•2 g�n i�inde t�ketin: Past�rize s�t� a�t�ktan sonra buzdolab�nda 2 g�n i�erisinde t�ketin. UHT s�t ise a�mad���n�z s�rece oda s�cakl���nda 4 ay saklayabilirsiniz. A�t�ktan sonra ise buzdolab�nda 3-4 g�n i�inde t�ketin.
•ï¿½htiyac�n�zdan fazla i�meyin: �htiyac�m�zdan fazla miktarda s�t t�ketirsek fazla ya� miktar�ndan dolay� kilo problemi ortaya ��k�yor. Ayn� zamanda fazla kalsiyum al�m�na ba�l� olarak demir yetersizli�i g�r�l�yor. Gereksinimden fazla s�t t�ketimi demir yetersizli�ine ba�l� olarak kans�zl�k yap�yor.
26.9.2014 - 15433
|