|
Pestisit i�in 'sofralardaki zehir' tan�mlamas� g�ndemdeki yerini al�rken Prof. Dr. ��kr� Karata�, "Pestisit dozunda ve kurallara uygun kullan�ld���nda zararl� de�ildir. �r�n miktar�n� ve kalitesini artt�rmak ve h�zla artan insan n�fusuna yeterli g�da maddesi sa�lamak i�in kullan�lan en etkin y�ntemler aras�nda birinci s�radaki yerini korumaktad�r." dedi.
Greenpeace'in domates, biber ve salatal��� inceleme alt�na ald���, en �ok bu sebzelerin �zerinde pestisit kal�nt�s�na rastland��� ve yasak pestisit kullan�m�yla ilgili ��kan haberler g�ndemdeki yerini al�rken �stanbul Ayd�n �niversitesi (�A�) G�da Uygulama ve Ara�t�rma Merkezi (GAUM) M�d�r� Prof. Dr. ��kr� Karata� �nemli a��klamalarda bulundu. Pestisit, g�da maddelerinin �retilmesi, hasad�n ta��nmas�, hasat s�ras�nda bozulmas�n� �nlemek ve raf �mr�n� uzatmak i�in kullan�ld���na dikkat �eken Karata�, "2020 y�l� itibariyle d�nya n�fusu 8 milyara yakla��rken ve tar�ma ayr�lan alan sabit kal�rken h�zla artan d�nya n�fusunu beslemek i�in gerekli olan tar�msal g�da �retimini nicel ve nitel olarak artt�racak teknikler kullan�lmas� ka��n�lmazd�r." dedi.
Prof. Dr. ��kr� Karata� �unlar� s�yledi:
"D�nya n�fusu h�zla artarken d�nyan�n y�z�l��m� de�i�memekte hatta erozyon, �arp�k kentle�me, sanayi alanlar�n�n geni�lemesi, global �s�nma vb. �evresel fakt�rlerin de etkisiyle tar�ma ayr�lan araziler giderek azalmaktad�r. G�da ve Tar�m �rg�t� (FAO) raporlar�na g�re d�nya n�fusunun b�y�k bir b�l�m� yetersiz beslenmekte ve bir k�sm� da a�l��a terkedilmektedir. Bu nedenle �r�n verimlili�ini nicel ve nitel olarak artt�racak alternatif tekniklere ihtiya� duyulmaktad�r. Bu tekniklerin i�inde pestisit kullan�m�, �r�n� hastal�k ve zararl� otlardan korumak ve dolay�s�yla kaliteli �r�n elde edebilmek amac�yla kullan�lan bir tar�msal m�cadele y�ntemi olup g�n�m�z ko�ullar�nda bilin�li ve kontroll� kullan�ld���nda �retimi artt�ran en etkin yollardan biri olarak de�erlendirilmektedir. G�n�m�zde tar�msal �r�nlerin verim ve kalitesini art�rmak i�in kullan�lan pestisitler k�sa s�rede etkisini g�stermesi ve kullan�m�n�n kolay olmas� nedeniyle modern tar�m�n ayr�lmaz unsurlar�ndan biri haline gelmi�tir"
"PEST�S�T UYGULAMASI YETK�N K���LERCE YAPILMALI"
Pestisit uygulamas�n� herkesin yapamayaca��n� belirten Prof. Dr. Karata� "Pestisit uygulamas�ndan �r�n kalitesi ve verimlili�i a��s�ndan optimum yarar sa�lay�p olumsuz etkilerini minimuma indirmek i�in tar�msal m�cadelenin bilin�li olarak, alanda yetkin ki�ilerce yap�lmas�, tar�m �r�nlerindeki kal�nt� sorunlar�n�n �n�ne ge�ilmesi, laboratuvarlarda kal�nt� analiz y�ntemlerinin s�kl�kla de�erlendirilmesi, g�ncellenmesi, uluslararas� kalite kontrol ve kalite g�vence sistemlerine g�re hareket edilmesi �nem ta��r. Pestisit ila�lamas�n� bu konuda yetkin ki�ilerin yapmas� veya nas�l yap�laca��n� anlatmas� gerekiyor. Pestisit tavsiye edilen dozun �zerinde kullan�lmamal�. Bu kullan�m�n belli bir limiti var ve bu limit a��ld���nda son derece zararl� ve tehlikeli bir hal al�yor. Son ila�lamayla hasat aras�ndaki s�re 'hasat d�nemi' s�resi olarak tan�mlanmaktad�r ve bu d�nemde kesinlikle pestisit kullan�lmamas� gerekmektedir" diye konu�tu.
�stanbul Ayd�n �niversitesi (�A�) G�da Uygulama ve Ara�t�rma Merkezi (GAUM) M�d�r� Prof. Dr. ��kr� Karata�, "Erken hasat yap�ld���nda ise g�dalar�n �zerinde pestisit kal�nt�lar� kalabilir. Bu d�n���m ya�anmadan erken hasat, yanl�� kullan�m ve bilin�siz �ift�ilerin pestisit kullanmas� hem ya�mur sular� vas�tas�yla �evreye, hem de insan sa�l���na zarar verir" dedi ve ekledi: "Ruhsatl� olmayan pestisitler de kal�nt� b�rak�r. Pestisitin, etiketinde belirtilen �r�nlerin d���nda ba�ka �r�nler �zerinde ise kesinlikle kullan�lmamas� gerekir. Pestisit do�ru kullan�ld���nda ise bir s�re sonra zarars�z kimyasala d�n���r" ifadelerini kulland�. Avrupa �lkeleri aras�nda hektar ba��na en az pestisit t�keten �lkenin T�rkiye oldu�unu ve d�nyada y�ll�k tar�m ilac� kullan�m�n�n 3.5 milyon ton oldu�u s�yleyen Prof. Dr. Karata�'a g�re, FAO'nun 2018 y�l�ndaki verilerine g�re; Hollanda 9,34, �talya 6,96, Almanya 4,03, �ngiltere 3,02, T�rkiye ise 1,63 (kg/ha) pestisit t�ketiyor"
BAKANLI�IN TAK�P ETMES� GEREK�YOR
Pestisit kullan�m� konusunda s�rekli denetim ve takip yap�lmas� gerekti�ini vurgulayan Prof. Dr. ��kr� Karata� "Sebze, meyve korumas� i�in G�da, Tar�m ve Hayvanc�l�k Bakanl���'n�n �ok s�k� bir �ekilde denetim uygulamas� gerekir. Aksi takdirde halk�n sa�l���yla oynanm�� olur" dedi ve pestisit kal�nt�s� riskine kar�� t�ketilen g�da maddelerinin �ok iyi y�kanmas� ve m�mk�nse kabu�unun soyulmas� gerekti�ini ekledi: "Bazen meyveye Haziran ay�nda at�lan pestisit Aral�k ay�na kadar kal�nt� olarak kalabiliyor. Bu y�zden yenen her �eyin �ok iyi y�kanmas� ve kabu�u soyulabilen meyve sebzelerin kabuklar�n�n soyulmas� gerekir." �eklinde konu�tu.
"TESC�LLENM�� ORGAN�K �R�NLERDE PEST�S�T BULUNMAZ"
Tescillenmi� organik �r�nlerde pestisit olmad���n� ekleyen Prof. Dr. Karata�, organik pazarlardaki tescillenmi� �r�nlerde pestisit olmad���na dikkat �ekerek �unlar� s�yledi: "Bir �r�n�n organik olmas� i�in topra��n�n da tohumunun da organik olmas� gerekir. G�da yeti�tiren herkesin �r�nlerine organiktir demesi yanl��t�r. Bir �r�n�n organik olabilmesi i�in ruhsatl� olmas� gerekir. Organik �r�nler ekiminden hasad�na kadar s�rekli olarak denetlenir ve sertifikal�d�r" diye konu�tu. Prof. Dr. Karata�, s�zlerini ��yle sonland�rd� "Sonu� olarak pestisit kullan�m� insan sa�l���n� ve dolay�s�yla ya�am kalitesini artt�rmak i�in zararl�lara kar�� kullan�lan kimyasal m�cadele y�ntemleri aras�nda h�zl� sonu� vermesi ve pratik olmas� a��s�ndan en fazla kullan�lan bir y�ntem olup, bilin�li ve yetkin ki�iler taraf�ndan kontroll� ve standartlara uygun olarak uyguland���nda �r�n� toksin salg�layan organizmalardan koruyan en etkin ve ekonomik y�ntem olarak kabul edilebilir. Ancak pestisitlerin kontrols�z, bilin�siz ve yetkin olmayan ki�iler taraf�ndan kullan�m� ya�am� tehdit ederek insan sa�l��� a��s�ndan onar�lamayacak tahribata yol a�abilir."
31.1.2020 - 42456
|