|
Gebelikte anne aday�n�n kendisiyle ve/veya bebe�iyle ilgili normal d��� durumlar�n ortaya ��kma olas�l���n� art�ran fakt�rlere ise gebelikte risk fakt�rleri ad� verilir.
Risk fakt�rlerinin gebe kal�nmadan �nceki d�nemde belirlenmesi, �nlem al�nmas� a��s�ndan en iyi sonu� verir. Zira risk fakt�rlerinin �nemli bir k�sm� kontrol edilebilir (sigaray� b�rakmak, anemi (kans�zl�k) tedavisi g�rmek, kronik hipertansiyon ya da diyabetin kontrol alt�na al�nmas� gibi).
Kontrol edilemeyen risk fakt�rleri i�in ise daha s�k doktor kontrolleri yap�larak hen�z risk ger�ekle�meden �nlem al�nmaya �al���labilir (daha �nceden �l� do�um yapm�� bir anne aday�n�n bebe�inin iyilik durumunun s�k olarak de�erlendirilmesi ve gerekti�i durumlarda m�dahale edilmesi gibi)
Gebeli�inizde sorgulamayla ya da muayeneyle saptanm�� belli bir risk fakt�r�n�n olmas�, o riskin ger�ekle�ece�i anlam�n� ta��maz, yaln�zca riskin y�kseldi�ini g�sterir. Benzer bir �ekilde risk fakt�r� olmamas�, gebeli�inizin t�m�yle sorunsuz seyredece�i anlam�n� ta��maz, ancak gebeli�inizin sorunsuz seyretme olas�l���n�n y�ksek oldu�unu g�sterir.
1. Anne Aday�n�n Ya��
�deal gebelik ya�� 18–35 ya� aras�d�r.. Hem �ok erken ya�ta ya�anan gebelikler, hem de ileri ya�larda ya�anan gebelikler baz� normal d��� durumlar�n ortaya ��kma riskini art�r�rlar.
2. Baba Aday�n�n Ya��
Baba aday�n�n ya�� ilerledik�e, aynen anne aday� ya��n�n ilerlemesiyle birlikte artt��� gibi d���k yapma riski de artar.
3. Sosyok�lt�rel ve Ekonomik �zellikler
Anne aday�n�n e�itim seviyesi artt�k�a gebelikte kendisiyle ve bebe�iyle ilgili ortaya ��kmas� muhtemel normal d��� durumlar�n riski azal�r.
4. Anne Aday�n�n (ve Baba Aday�n�n) Mesle�i
�zellikle kimyasal maddelere, radyasyona maruz kal�nan mesleklerde �al��an anne ve baba adaylar�nda gebelik olu�ma a�amas�nda ve gebelik olu�tuktan sonra baz� normal d��� durumlar�n ortaya ��kma riski artabilir.
5. Akraba Evlili�i
Akraba evliliklerine �lkemizde s�k rastlan�r. �zellikle birinci derece akraba evliliklerinde genel pop�lasyonda var olan %2–3 olan anomalili bebek do�urma riskinin iki kat artt��� kabul edilir.
6. Anne ve Baba Aday�n�n Kan Gruplar
Anne aday�n�n Rh (-) baba aday�n�n Rh (+) kan grubuna sahip olmas� durumunda �iftte Rh uygunsuzlu�u ( "kan uyu�mazl��� ") s�z konusudur.
7. Anne Aday�n�n Gebelik �ncesi Kilosu
Gebeli�e �zellikle "a��r� y�ksek " bir kiloyla ba�lamak gebelikte �e�itli normal d��� durumlar�n ortaya ��kmas�na neden olabilir.
8. Anne Aday�n�n Boyu
Eski t�p kitaplar�nda anne aday�n�n boyunun 150 santimetreden d���k olmas� kesin bir sezaryen nedeni olarak g�sterilmektedir. Anne aday�n�n ta��makta oldu�u bebe�in do�um kanal�ndan uygun bir �ekilde ge�ip ge�emeyece�inin belirlenmesi daha uygun bir yakla��md�r. Bu y�zden doktorunuz �l��mleriniz yapacakt�r.
9. Anne Aday�n�n Daha �nce Ge�irdi�i Jinekolojik Operasyonlar
Daha �nceden ge�irilmi� t�m jinekolojik operasyonlar. bat�n i�inde yap���kl�klara sebep olur. Sevindirici olan�, �zellikle son 10 y�lda yayg�nla�an laparoskopik cerrahi, bu t�r yap���kl�klar�n daha da az olmas�n� sa�lar.
10. Anne Aday�n�n Daha �nce Ge�irdi�i Ya da �u Anda Var Olan Jinekolojik Hastal�klar Ya da �u Anda Varolan Hastal�klar ve Bu Nedenle Kullan�lan �la�lar
Do�urganl�k �a��ndaki kad�nlarda vajinit, pelvik enfeksiyonlar ve idrar yolu enfeksiyonlar�na olduk�a s�k rastlan�r. Yine servikal erozyon ( "rahima�z� yaras� "), hormonal dengesizlikler, adet d�zensizlikleri bu ya� kad�nlar�n s�k ya�ad��� jinekolojik sorunlardand�r.
11. Baba Aday�n�n Kendisinde Var Olan Hastal�klar ve Kullanmakta Oldu�u �la�lar
Baba aday�n�n kendisinde var olan habis hastal�klar ve bunun i�in ald��� tedavi (kemoterapi) sperm �retimi ve sperm i�levleri �zerinde olumsuz etkiler g�sterebilir ve bu durum bir gebe kalamama nedeni olabilir.
Baba aday�n�n kulland��� ila�lar�n geli�mekte olan fet�s �zerinde teratojen etkiler yaratabilece�i konusunda bilimsel bir veri hen�z yoktur.
12. Ailelerde Genetik Ge�i� G�sterebilen (Kal�tsal) Hastal�klar�n Varl���
�zellikle anne ve baba aday�n�n da birbiriyle akraba olmas� durumunda bu risk daha da artar.
13. Ba��ml�l�k Yap�c� Madde Kullan�m� (Sigara, Alkol Ya da Uyu�turucu-Uyar�c� Madde Kullan�m�)
Ba��ml�l�k yap�c� maddeler kullanan anne adaylar�n�n gebeliklerinde normal d��� durumlar�n ortaya ��kma riski artar.
14. Anne Aday�n�n Fiziksel Durumu (Beslenme, Egzersiz, Uyku D�zeni)
"D�zensiz " bir hayat ya�ayan anne adaylar�nda gebeli�e ba�l� yak�nmalar daha �iddetli ya�anmaktad�r.
15. Anne Aday�n�n Genel Ruhsal Durumu, Gebelik Konusundaki Duygu ve D���nceleri
Gebeli�in istekli bir �ekilde s�rd�r�lmesi bilimsel olarak kan�tlanm�� olmasa da gebeli�in seyrini olumlu olarak etkiler. "�artland�rmalar " insan�n davran���n� y�nlendiren en �nemli etkenlerdir ve olumlu �artlanm�� bir anne aday�n�n olumlu sonu�larla kar��la�ma olas�l��� bilimsel olarak kan�tlanm�� bir durumdur.
14.4.2008 - 602
|