|
Kalp krizi ciddi belirtilerle ortaya ��kaca�� i�in onu fark etmemenin imkans�z oldu�unu san�r�z. Ama her zaman b�yle olmaz.
Kalp krizi ge�irildi�inde neler hissedilir? G���ste ezici bir a��rl�k hissi ve b�y�k bir endi�e duygusu. Filmlerde, kalp krizi ge�iren ki�inin g��s�n� tuttu�unu, g�zlerindeki pani�i ve sonra yere d�����n� g�r�r�z. Evet, bu �ekilde ge�irilen kalp krizleri vard�r. Ama hepsi b�yle olmayabilir.
Kalp krizi, kalbe kan ak���n�n bir t�kanma sonucu kesilmesiyle olur. Bu t�kanmaya genellikle kan p�ht�s� yol a�ar.
Bazen b�yle bir durumda g���s a�r�s� hissedilmeyebilir. Bu y�zden doktora ba�vurmakta gecikmeler olur.
Bazen de g���ste hafif bir a�r� duyulur, ama �o�u insan bunu haz�ms�zl�k a�r�s�yla kar��t�rabilir. Daha sonra kalp EKG'si �ekildi�inde ki�inin kalp krizi ge�irmi� oldu�u ve kalbin hasar g�rd��� anla��l�r.
Buna sessiz kalp krizi denir. 2016'da yay�nlanan bir ara�t�rmada, kalp krizlerinin y�zde 45'inin bu �ekilde kendisini g�sterdi�i tespit edildi.
Bu ara�t�rman�n verileri 1990'lar�n sonlar�nda toplanm��t�. O g�nden bu yana kalp krizlerinin te�hisinde ilerlemeler oldu�u i�in bu oran bug�n o kadar y�ksek ��kmayacakt�r.
Fakat kalp krizi ge�irdi�i halde bunu fark etmeyen insanlara her zaman rastlan�yor.
Ayr�ca baz�lar� da kendisini hasta hissediyor ama bunun nedenini bilemiyor. Bunlar genellikle �ene, boyun, kollar, mide veya s�rtta a�r�n�n yan� s�ra nefes darl���, g��s�zl�k ve sersemlik hissediyor.
Bu belirtilere terleme ve kusma da e�lik edebilir. Kalp krizi te�hisi ise g���s a�r�s�n�n �iddetinden ziyade, belirtilerin bile�imiyle ilgilidir.
A�r�s�z kalp krizlerinin kad�nlarda daha yayg�n oldu�u, doktora ge� gittikleri i�in de krizi atlatma �anslar�n�n daha az oldu�u y�n�nde bir inan� var.
Bunun ne kadar do�ru oldu�unu g�rmek i�in 2009'da Kanadal� ara�t�rmac�lar, anjio olan 305 ki�ide kalp krizi belirtilerini �l�meye ba�lad�.
Anjio, t�kanan damar�n k���k bir balon vas�tas�yla a��lmas�n� ifade ediyor. Bu i�lem s�ras�nda hasta k�sa s�reli olarak kalp krizi belirtilerine benzer semptomlar hissedebiliyor.
Ancak kad�nlarla erkekler aras�nda g���s a�r�s� hissi bak�m�ndan fark olmad���, fakat kad�nlar�n g���s a�r�s�na ek olarak boyun ve �ene a�r�s� hissetme ihtimalinin daha fazla oldu�u g�r�ld�.
Di�er ara�t�rmalarda var�lan sonu�lar birbirini pek tutmam��, baz�lar�nda kad�n ve erkeklerin ayn� �ekilde g���s a�r�s� hissetti�i, kiminde ise erkeklerde bu a�r�n�n daha fazla g�r�ld��� sonucuna var�lm��t�.
2011'de ise ABD, Japonya, �sve�, Almanya, �ngiltere ve Kanada'da 900 bin ki�iyi kapsayacak �ekilde 26 farkl� ara�t�rman�n sonu�lar� yeniden de�erlendirmeye tabi tutuldu.
Kalp krizi s�ras�nda kad�nlarda g���s a�r�s�na erkeklerden daha az rastlanabilece�i, fakat onlarda da halsizlik, ba� d�nmesi, bulant�, bayg�nl�k ve boyun, �ene ve kol a�r�s� gibi belirtilerin daha fazla g�r�lebilece�i sonucuna var�ld�.
�ster kad�n ister erkek olsun, kalp krizi ge�irenlerin �o�unda g���s a�r�s� olmu�, ancak kad�nlar�n ��te biri, erkeklerin ise d�rtte biri g���s a�r�s� olmadan kalp krizi ge�irmi�, rahats�zl�klar�n�n ne oldu�unu anlamam��lard�.
Sizdeki belirtilerin ne kadar ciddi oldu�una dair bir fikriniz yoksa hastaneye gitme olas�l��� azal�r. �nsanlar�n genellikle doktora gitmeden �nce ortalama 2-5 saat aras� bekledi�i g�r�l�yor.
Doktora gitme konusunda �l�m kal�m derecesinde �nemli olabilecek bu kararda nelerin etkili oldu�u ara�t�r�ld�. Kalp krizi ge�iren az say�daki kad�nla yap�lan ayr�nt�l� g�r��melerde, yar�s�n�n kendilerinde anormal bir durum oldu�unu fark edip derhal hastaneye gitti�i g�r�ld�. �� ki�i hafif olan semptomlar� bir s�re sonra a��rla�t���nda hastaneye gitmi�, fakat di�erleri belirtilerin kalp krizi oldu�unu anlamam��, durumlar�ndan kimseye s�z etmeyip beklemi�ti.
B�t�n bunlardan yola ��karak diyebiliriz ki, g���ste �iddetli a�r� �ok ciddiye al�nmas� gereken bir kalp krizi belirtisi olabilir. Ama ba�ka baz� belirtilerin toplam� da ayn� �eye i�aret ediyor olabilir. Bu y�zden filmlerdeki kalp krizine benzemese de o belirtilerde de bu riski d���n�p ona g�re hareket etmek gerekir.
Uyar�: Bu makale sadece genel bilgi verme amac�yla yaz�lm��t�r ve doktor tavsiyesi olarak ele al�nmamas� gerekir. Makalenin i�eri�inden yola ��karak okurun kendi ba��na koydu�u te�hislerden BBC sorumlu de�ildir. Sa�l���n�zla ilgili herhangi bir endi�eniz varsa doktorunuza dan���n.
14.9.2017 - 28870
|