|
Yalan�n normal bir s�re� olarak de�erlendirilmesi yakla��k olarak 7 ya�tan �ncedir. Bu ya�la birlikte �ocuk ger�eklik duygusu kazanmaya ba�lar.
Yalan�n ger�ekten ne oldu�u ve nas�l ama�larda kullan�labilece�ini de�erlendirilebilir. 7 ya� �ncesindeki yalanlarda �ocu�a kar�� daha anlay��l� ve sakin davran�lmal�, do�ru davran�� anlat�lmal�d�r. Yalana yol a�an nedenler tespit edilmeli, birlikte yeni kararlar al�nmal�, fark ettirmeden tekrar�n olup olmad��� takip edilmeli ve tekrar eden davran��larda da ayn� sab�r g�sterilmelidir.
�ocuklarda hayal g�c� olduk�a fazlad�r. Bu s�n�rs�z g�c�n�; yalanlar�nda da ustaca kullanmay� becerebilir. �stemedi�i bir �eyle kar��la�t���nda sanki her �eyi ger�ekmi� gibi abart�l� bir �ekilde anlatabilir.
Anaokulu s�recinde bu s�k kar��la��lan bir durumdur. �rne�in; okulda ��retmenin koydu�u kurallardan s�k�lan bir �ocuk ��retmenin kendisine yemek vermedi�ini hatta o vurdu�unu bile s�yleyebilir. Bu durumlarda gizlemek yerine ��retmenle bu durumu payla�mal� ve ortak bir davran�� bi�imi olu�turmal�s�n�z.
Yalan� ortaya ��kt���nda ise ona k�zmamal� ve do�ru davran�� hakk�nda onunla konu�mal�s�n�z. �ocuklar ilgiyi �zerine �ekmekten �ok mutlu olur. Bunu sa�lamak i�in de bilin�li olarak yalanlar �retebilir. �rne�in; anne babas�n�n dikkatini �ekmek i�in evde �nemli e�yalar� saklayan bir �ocukla kar��la�abilirsiniz.
Yalanlar konusunda �ocu�a do�ru model olmak �ok �nemlidir. Anne ve babas�n�n yalan s�yledi�ini g�ren bir �ocu�un bu davran��� g�stermesi beklenen bir sonu�tur. Pembe yalanlara bile dikkat edilmelidir. Bask� ve otorite i�eren anne baba tutumlar� , s�rekli ele�tirme ve m�kemmeliyet�i davranma da �ocu�u yalana s�r�kleyebilir. Bu yalan, sadece istedi�iniz �ekle b�r�nmek i�in yap�lan bir davran��t�r.
Okul �ncesi d�nemdeki �ocuklar i�in oyuncaklar �ok �nemlidir. Ne kadar ba�kas�n�n oyunca��n� alma davran��� yanl�� bir davran�� olarak bilinse de bazen bu oyuncaklar� habersiz alma saklama davran��lar� g�r�lebilir. Bu davran��la kar��la�t���n�zda k�zmamak,cezaland�rmamak, oyunca�� arkada��na teslim etmek ve gerekli a��klamay� yapmak gerekir. Bazen babas� olmayan bir �ocu�un babas� varm�� gibi konu�malar yapmas� ile kar��la��labilir.
Bu �ocu�un i�inde bulundu�u �zlem ile ilgilidir. Bu duygular� i�in �ocu�a yard�mc� olunmal� ve gerekli a��klamalar ya��na uygun bir �ekilde yap�lmal�d�r.
S�rekli ve kas�tl� olarak yalan s�yleyen bir �ocu�un bu davran��� bir hastal�k belirtisi olabilir. Okuldan ka�ma , h�rs�zl�k gibi davran��lar da bu s�rece eklenebilir. Bu bir davran�� bozuklu�udur ve bir uzman deste�i gereklidir.
Psikolog Eda G�kduman
25.2.2011 - 5586
|