Mersin �niversitesi (ME�) T�p Fak�ltesi Ana Bilim Dal� ��retim �yesi Prof. Dr. Aylin Ertekin Yaz�c�, T�rkiye'nin depresyon prevalans� y�ksek �lkeler aras�nda bulundu�unu ve 'maskeli depresyon'da y�zde 95 ile d�nyada ilk s�rada yer ald���n� belirterek, 'Evlilik, erkekleri depresyondan koruyor. Ald��� sorumluluklar�n fazlal��� nedeniyle evli kad�nlarda bu risk art�yor' dedi.
ME� T�p Fak�ltesi ��retim �yesi Prof. Dr. Yaz�c�, �a�da� Ya�am� Destekleme Derne�i (�YDD) Mersin �ubesi'nde Dr. Nedim �nce moderat�rl���nde d�zenlenen 'Depresyon, Depresyonun Hayat�m�za ve Topluma Etkisi' konulu s�yle�iye kat�ld�. Depresyon konusunda halk aras�nda yayg�n bir bilgi kirlili�i ya�and���n� dile getiren Yaz�c�, depresyonun halk aras�nda bir ruh hali ya da mutsuzlu�un tan�m� olarak kullan�ld���n� kaydetti. Depresyonun ger�ek tan�m�n�n maj�r depresif bozukluk (MDB) oldu�unu bildiren Prof. Yaz�c�, 'Hayat�n de�i�ik zamanlar�nda bir tak�m de�i�im ve farkl�la�malar oluyor. Bunlar hayat�m�z� olumsuz etkiliyorsa biz bunu o zaman ola�an bir mutsuzluk hali de�il de hastal�k anlam�nda bir depresyon olarak kabul ediyoruz. Depresif ki�i kendisini yorgun, �zg�n, kederli hissedebilir. Gelece�e dair �mitsizlik, �aresizlik ve karamsarl�k d���ncesi ta��yabilir. Kendini toplumdan soyutlayabilir. ��ine kapan�r, durgunla��r, zevk alamama duygusu ile isteksizlik g�r�lebilir. Uykusuzluk ve i�tahs�zl�k gibi sorunlarla kar��la�abilir. Bunlar�n birka��n�n g�r�ld��� ki�ilerde MDP vard�r diyebiliyoruz' diye konu�tu.
'ANT�DEPRESANLAR MUTLULUK �LACI DE��L'
G�n�m�zde insanlar�n bir�ok d�� etkenle kar�� kar��ya kald�klar�n� vurgulayan Yaz�c�, 'G�n�m�zde o kadar k�t� �eyler ya��yoruz ki, TV haberlerini �ok s�k a�m�yoruz. �ocuklar�m�z�n �n�nde o deh�et haberlerini izlemek �ok da ho� olmuyor. �nsanl�k ��ld�rd� diyebiliyoruz. 'Ne oldu bu insanlara?' diye kendi kendimize soruyoruz. B�yle bir ortamda zaten �ok da mutlu olam�yoruz. Biz bu mutsuzlu�u do�rudan MDB olarak de�erlendirmiyoruz. Antidepresanlar bir mutluluk ilac� de�il. Ancak kullan�m� o kadar fazla ki. Antidepresanlar ola�an g�nl�k ya�anan olaylarla ilgili hissetti�imiz mutsuzlu�u giderecek ila�lar de�il. 'Bug�n depresyonday�m, i�eyim de rahatlayay�m' diye bir �ey yok. E�er hastal�k olarak depresyon olu�mu� ise o zaman i�e yarayan ila�lard�r. Bir mutsuzluk hali olarak depresyonla hastal�k boyutundaki depresyon ayr�m�n� yapmak bizim i�in �ok �nemli' ifadelerini kulland�.
'MASKEL� DEPRESYONDA T�RK�YE �LK SIRADA'
T�rkiye'nin, y�zde 10,8 ile d�nyada MDB prelevans� y�ksek �lkeler aras�nda yer ald���na da dikkat �eken Yaz�c�, bu oran�n Fransa'da 13,6, Brezilya'da 18,3, Yunanistan'da 7,1, Amerika'da 6,4, Almanya'da 5,3, �talya'da 4,6, Nijerya'da 4,3, �in'de ise 2,4 oldu�u bilgisini verdi. T�rkiye'nin, ekonomik ve sosyal olarak her g�n bir�ok farkl� sorunla kar��la�an ve m�cadele etmek zorunda olan insanlar�n ya�ad��� zor bir �lke oldu�unun alt�n� �izen Yaz�c�, 'MDP prelevans�m�z�n y�ksek olmas�n�n nedeni de budur. 'Ben �ok mutsuzum, �z�nt�l�y�m, karamsar�m' gibi de�il de 'Ba��m �ok a�r�yor, kollar�m, bacaklar�m tutmuyor, �ok halsizim' �eklinde duygular�n bedensel yak�nmalarla ifade edilmesi s�ralamas�nda ise y�zde 95 ile ilk s�ray� al�yoruz. O nedenle depresyonu daha �ok bedensel duygularla ifade eden bir toplumuz. Biz buna maskeli depresyon diyoruz. Hi� g�z ard� edilmemesi gereken hastalar ne yaz�k ki daha �ok dahiliye, n�roloji, kulak burun bo�az gibi poliklinikler �zerinden bize geliyor. Ancak depresyondaki ki�ilerin baz�lar�nda depresyon daha �ok bedensel hastal�k belirtileri �eklinde ortaya ��kar. Buna da 'maskeli depresyon' denir' �eklinde konu�tu.
Maskeli depresyonda belirtilerin �ok �e�itli oldu�unu da ifade eden Yaz�c�, ��yle devam etti: 'B�t�n v�cut sistemleri ve fonksiyonlar� ile ilgili olabilir ancak, en s�k g�r�lenleri ba� a�r�s�, bel, s�rt, boyun, eklem a�r�lar�, gezici v�cut a�r�lar� olmak �zere halsizlik, yorgunluk, tahamm�ls�zl�k, �abuk �fkelenme, �fkeyi kontrol edememe, bitkinlik, ba� d�nmesi, kulak ��nlamas�, nefes darl���, �arp�nt�, sindirim sistemi �ikayetleri, bulant�, �i�kinlik, solunum sistemi sorunlar�, cinsel �ikayetlerdir. Ama as�l altta yatan neden depresyondur. Bu grup hastalar, ba�lang��ta bedensel �ikayetlerle psikiyatri d��� hekimlere ba�vurur, doktor doktor gezer ve durmadan bir s�r� tetkikler yapt�r�rlar ama somut bir sonuca ula�amazlar. Belirtilerin b�y�k �o�unlu�u anksiyeteye (kayg� ve bunalt�) ba�l� olarak ortaya ��kar. �rne�in, kayg� a�r�ya neden olur, a�r� kayg�y� daha da art�r�r, artan kayg� artan a�r�ya neden olur ve bir k�s�r d�ng� olu�ur.'
'MDP Y�N�NDEN KADINLAR DAHA FAZLA R�SK ALTINDA'
Maskeli depresyonun kad�nlarda �ok daha s�k g�r�ld���ne i�aret eden Yaz�c�, bunun nedenlerini de ��yle s�ralad�: 'Kad�n�n olumsuz duygular�n� d��a vurmas�n�n �evre taraf�ndan ho� kar��lanmamas�, kad�nlarda engellenme sonucu sald�rganl���n d��a yans�t�lamay�p daha �ok i�e y�nelmesi, erkeklerde daha �ok d��a yans�t�lmas�, bedensel yak�nmalar�n getirdi�i ikincil kazan� beklentisi. MDP'nin toplumda yayg�nl��� y�zde 8-10 olarak g�r�l�rken, ya�am boyu her 10 erkekten 1'i, her 4 ya da 5 kad�ndan biri depresyona girmektedir. Evlilik erkekleri depresyondan koruyor. Ald��� sorumluluklar�n fazlal��� nedeniyle evli kad�nlarda bu risk art�yor.'
Yak�nmalar� devam eden ve tetkikleri normal bulunan hastalar�n mutlaka psikiyatriste y�nlendirilmesi gerekti�ini belirten Yaz�c�, bu konuda hastalar�n bilin�lendirilmesi �ok �nemli olmakla birlikte di�er bran� hekimlerinin de bedensel belirtilerle ortaya ��kan depresyon hakk�nda daha fazla bilgi sahibi olmalar�, maskeli depresyon hastalar�n� tan�yarak psikiyatriste y�nlendirmeleri ve b�ylece depresyonun kronikle�mesine f�rsat vermemelerinin de �ok �nemli oldu�unu s�yledi.
'UZUN S�REL� DEPRESYON BUNAMA R�SK�N� ARTIRIR'
Uzun s�reli depresyonun bunama riskini art�rd���n� da kaydeden Yaz�c�, halsizlik, bitkinlik gibi bedensel yak�nmalar� �ok fazla ya�ayan ki�ilerde g�r�len dikkat, konsantrasyon kayb� ve unutkanl���n depresyonla ilgili �nemli bir belirti oldu�unu dile getirdi. Buradaki unutkanl���n Alzheimer'deki unutkanl�ktan farkl� oldu�unu vurgulayan Yaz�c�, 'Bazen depresyona ba�l� unutkanl�kla bunamaya ba�l� unutkanl��� da ay�rt etmekte zorlan�yoruz. Bu durumda �nce depresyonu d�zeltmeye �al���yoruz. Depresyonun d�zelmesine ra�men unutkanl�k s�r�yorsa arkas�nda ba�ka bir neden oldu�unu d���n�yoruz. Antidepresanlar unutkanl�k yapmaz. Uzun s�reli kronik depresyonlar beyin h�crelerinde kay�plara neden oluyor. Bunama riskini de art�r�yor. Antidepresanlar sadece depresyonu tedavi etmekle kalm�yor, beyin h�crelerinin de yenilenmesini sa�l�yor. Unutkanl�k ve bunamadan korunmak i�in de antidepresan kullan�lmaz. Sadece depresyonun neden olaca�� bunamadan koruyabilir. Unutmayal�m ki, antidepresanlar hi�bir zaman mucizeler yaratm�yor' dedi.
Tedavi edilmemi� bir MDP'nin anksiyetik bozuklukla e�de�er oldu�unu anlatan Yaz�c�, MDB'nin antidepresan kullan�m� ve psikoterapi y�ntemiyle tedavi edilebildi�ini s�zlerine ekledi.
25.12.2014 - 16180
|