Kad�n olmak zordur �zellikle de adet d�nemlerinde. Kas�ktan karna do�ru yay�lan keskin a�r� kimi zaman adet �ncesinde kimi zamansa adetin ilk g�nlerinde kendini belli eder. Bir�ok kad�n i�in i�kenceye d�n��en adet d�nemi a�r�lar�, �o�u zaman normal kar��lansa da bir hastal���n da belirtisi olabilir.
Adet d�neminde bazen kanamadan �nce ba�layan, kanaman�n yo�un oldu�u g�nlerde daha �ok hissedilen, kar�nda ve rahim b�lgesinde kramplar �eklinde ortaya ��kan sanc�ya denir. Adet sanc�s� s�ras�nda hissedilen kramplara; mide bulant�s�, ishal, ba� d�nmesi, tansiyon d���kl���, �arp�nt�, bel ve s�rt a�r�s�, yorgunluk, grip gibi hisler de e�lik edebilir. �zellikle migreni olan hastalarda ba� a�r�lar�nda art�� olabilir. Yine bu d�nemde; i� ve sosyal hayat� olumsuz etkileyen sinirlilik, uykusuzluk ve konsantrasyon kayb� meydana gelebilir.
Yap�lan ara�t�rmalarda kad�nlar�n%50 - 60'� adet d�neminde �iddetli ya da hafif a�r� duydu�unu ve yakla��k %25'i bu s�re�te ya�am kalitelerinin olumsuz etkilendi�ini, ��renciler ise okul ba�ar�lar�n�n d��t���n� s�ylemektedir. �zellikle okul �a��ndaki gen� k�zlarda adet sanc�s� daha yayg�n olarak g�r�l�r.
ADET SANCISININ OLU�MA SEBEPLER� NELERD�R?
Adet d�neminde, rahim i�erisindeki kanaman�n kontroll� bir �ekilde at�lmas� i�in rahim daral�r ve burada �retilen prostaglandin ad� verilen kimyasallar kas�lmalara yol a�ar. Buna ba�l� olarak rahme giden kan ak�m� ve oksijen azal�r, b�ylece a�r� hissedilir.Rahim kas�lmalar�, adet g�ren her kad�nda olur ancak baz� kad�nlar bu kas�lmalar� a�r� �eklinde hissederler. Bu farkl�l�k ki�inin a�r� alg�s�, sosyal d�zeyi ve e�itiminin yan� s�ra psikolojik ya da genetik fakt�rlerle de ili�kilidir.
ADET SANCILARI DO�UM YAPTIKTAN SONRA GE�ER M�?
Baz� kad�nlarda gebelik ve emzirme s�ras�nda de�i�en hormonlar nedeniyle, adet sanc�lar� gebelikten hemen sonraki d�nemde azalma g�sterebilir. Do�um yapma say�s� artt�k�a a�r�lar�n azalma olas�l��� da artar. Ancak �ikolata kistine ba�l� adet a�r�lar� olan kad�nlarda bir s�re sonra sanc�lar yine eski d�zeyine ��kabilir.
EVLEN�NCE ADET SANCISI AZALIR MI?
Bir�ok ki�i �evresinden evlenince adet sanc�lar�n�n ge�ece�i ile ilgili bilgiler duymu�tur. �lerleyen ya�la birlikte sanc� �iddeti ve s�kl��� azalmaktad�r fakat evlenince adet sanc�s�n�n azalaca�� yanl�� bir bilgidir.
Adet sanc�s�na ne iyi gelir?
A�r�n�n sebebi genellikle rahim b�lgesine yeterince oksijen gitmemesi oldu�undan, b�lgedeki kan dola��m�n� h�zland�racak her �ey adet sanc�s�na iyi gelecektir.
Alt kar�na koyulan s�cak su torbalar�,
S�cak bir yatakta uzan�p derin nefesler alarak t�m v�cudunu gev�etme,
Bitki �aylar� t�ketmek,
B ve E vitaminleri ile magnezyum i�eren takviyeler kullanmak,
Kahve, kola, �ay gibi kafein i�eren i�eceklerden uzak durmak,
D�zenli y�r�y��, spor ve egzersiz yapmak bunlardan baz�lar�d�r.
GE�MEYEN ADET SANCISI NEDEN OLUR?
Adetlerin olu�mas�ysa birlikte a�r�lar herhangi bir nedene ba�l� olmadan ya�anabilmektedir. Do�al bir s�re� olarak kabul edilen ve Primer Dismonere denilen bu a�r�lar 20-25 ya�lar�na kadar azalarak devam edebilmektedir. 20-30 ya�lar�nda ortaya ��kan ve artarak devam eden Sekonder Dismonere denilen a�r�lara ise;
Miyom,
Rahim i�ini d��eyen ve her ay adetle birlikte d�k�len tabakan�n kar�n i�inde ba�ka yerlere yerle�mesi,
Yumurtal�k kisti,
Polip,
Genital enfeksiyonlar,
Servikal darl�k,
Rahim i�i yap���kl�k neden olabilir.
GE�MEYEN ADET SANCISI ���N NELER YAPILMALI?
A�r�n�n ger�ek nedenini ortaya koymak i�in jinekolojik muayenenin yan� s�ra ultrasonografi, smear testi gibi tetkikler yap�lmal�d�r. Nedenin belirlenemedi�i durumlarda laparoskopik y�ntemlerle kar�n i�inde a�r�ya sebep olabilecek rahats�zl�klar�n varl��� sorgulanmal�d�r.
E�er herhangi bir fiziksel neden olmamas�na ra�men �iddetli adet sanc�lar� devam ediyorsa psikolojik dan��manl�k almak faydal� olur. Bir�ok ara�t�rma psikolojik nedenlerin de adet sanc�s� �zerinde olduk�a fazla etkili oldu�unu g�steriyor. Bu nedenlerden baz�lar�; ruhsal ve cinsel sorunlar, stresli ya�am ve sosyo-ekonomik durumun iyi olmamas�d�r.
23.8.2019 - 40760
|