|
Dahiliye Uzman� �smail Ya��z, hastal�klar�n erken te�hisi ve tedavide ba�ar� oran�n� art�rmak i�in erkeklerin mutlaka yapt�rmas� gereken testleri anlatt�.
1- Boy-kilo ve tansiyon de�erlendirilmesi: Her erke�in 18 ya��ndan sonra boy, kilo ve tansiyon �l��m� yat�rmas� gereklidir. �zellike obezite, diyabet ve hipertansiyon gibi genetik e�ilimi bulunan bireyler risk alt�ndad�r. Tansiyon takibi de �nemlidir ve her ya� i�in normal de�er, 120/80 mm/Hg. olarak belirtilmektedir.
2-Efor kapasitesi �l��m�: Ailesinde kalp hastal�klar� riski bulunanlar�n daha erken ya�larda yapt�rmas� gereken bir �l��md�r. �zellikle 50 ya� ve �zerinde mutlaka yapt�r�lmas� �nerilmektedir.
Birka� g�n �ncesinden haz�rl��� bulunan bu testte, ko�u band� �zerinde efor miktar�n�za g�re kalp ve tansiyon ritmi de�erlendirilmektedir.
3- Prostat muayenesi: Erkeklerde kanser nedeni s�ralamas�nda ilk 3'te yer alan prostat kanseri, basit muayene ve testlerle ortaya ��kar�labilmektedir. Prostat spesifik antijen (PSA) �l��m� ve makattan prostat muayenesi d���nda, ultrason ile prostat b�y�kl��� �l��lmektedir.
4- ��itme ve g�rme testi: �ok basit muayenelerle i�itme y�zdenizi ��renebildi�iniz gibi, g�z muayenesi ile de g�z i�i tansiyonu (glokom), g�z zar� y�rt�klar� (retina dekonman�) ve g�rme keskinli�inizi ��renebilirsiniz. �zellike 40 ya� ve �st�nde g�rme kusurlar� olu�abilece�inden erken �nlem al�narak hayat kalitesi art�r�labilir.
5- Depresyon taramas�: G�ndelik ya�am�n karma�as� 'maskeli depresyon'a neden olmaktad�r. �zellikle 50 ya� �zerinde depresyon e�ilimi daha da artt���ndan rutin tarama �nerilmektedir.
6- Diyabet ve kolesterol testleri: Ailede diyabeti, kolesterol�, y�ksek tansiyonu olan ve obez bireyler varsa, �zellikle 30 ya��ndan sonra kan tetkiklerinizi mutlaka yapt�r�n. Sa�l�kl� bir genetik miras�n�z olabilir ama hayat �artlar�n�z k�t�yse, 45 ya��ndan sonra 3 senede bir mutlaka tarama testlerinizi yapt�rman�zda fayda var. Hipertansiyonu ve kolesterol� bulunan bireylerde takipler daha s�k yap�lmal�d�r.
7- Mide ve kal�n ba��rsak taramas�: �zellikle 50 ya� ve �zerinde y�lda bir kez d��k�da gizli kan bak�lmas�, 3 senede bir kolonoskopi yap�lmas� �nerilmektedir. Ki�ide uzun s�reli mide-ba��rsak �ikayetleri ve ailesinde de bu y�nde bir �yk� varsa daha erken tetkik yapt�rmakta yarar vard�r.
8-Alerji testleri: S�k enfeksiyon ge�irmeniz, mide-ba��rsak rahats�zl��� ya�aman�z, kulland���n�z ila�lardan fayda g�rmemeniz, cilt sorunlar� ya�aman�z altta yatan bir madde alerjisine ba�l� olabilir. Hayat kalitesini olduk�a bozan alerji i�in �nerilen testlerin yapt�r�lmas� gerekir.
9-Cilt muayenesi: �ok g�ne�li bir b�lgede ya�ayan, g�ne�i seven ve yeterince koruyucu kullanmayan bir toplum olarak, y�lda mutlaka bir kez cilt muayenesi yapt�rmam�z gerekir. Cilt kanserleri, k�t� huylu benler ve baz� hastal�klar�n cilt bulgular� bu kontrollerde ortaya ��kabilmektedir.
10-Bula��c� hastal�klar taramas�: Hepatit B, C ve HIV gibi cinsel yolla ge�en hastal�klar a��s�ndan gen� ya�l� her erke�in d�zenli aral�klarla kontrolden ge�mesinde fayda vard�r.
11- A��lanma: Grip ve zat�rre a��lar� 65 ya� sonras�nda mutlaka �nerilir. Ek hastal�klar varsa veya hasta �ok s�k enfeksiyon ge�iriyorsa ya� s�n�r�na bak�lmaz. Her sene grip, be� senede bir zat�rre a��s� yap�lmal�d�r. Bunlar d���nda hepatit a��s� belli s�relerde tekrarlanmal�, 10 senede bir tetanoz a��s� yap�lmal�d�r.
12- Ultrason ile AORT Anevrizmas� bak�lmas�: �zellikle �ok uzun s�re sigara i�mi�, ya�� 60'�n �zerinde olan erkeklerde, ana atardamar olan 'aort'un geni�lemesine kar�n ultrasonu ile bak�lmas�nda fayda vard�r.
13- A��z ve di� sa�l��� bak�m�: Di� ve di� eti sa�l��� �zellikle ilerleyen ya�larda �ok �nemlidir. Mutlaka senede en az bir kez di� muayenesi yap�lmal�d�r
18.2.2011 - 5326
|