|
Son y�llarda yap�lan ara�t�rmalara g�re infertilite (k�s�rl�k) vakalar�n�n yakla��k ��te biri erkek fakt�r�ne ba�l�d�r. Erkek infertilitesi vakas�nda en s�k g�r�len nedenlerin ba��nda Varikosel geliyor. Kad�n Hastal�klar�-Do�um ve T�p Bebek Uzman� Op.Dr.Numan Bayaz�t “ Varikosel ve k�s�rl�k ili�kisi ” ile ilgili bilgi verdi.
Varikosel, skrotum ad� verilen yumurtal�k torbalar�nda ve yumurtal�klar�n etraf�nda olu�an geni�lemi� varisli damarlard�r. Bu rahats�zl�k her iki testiste de g�r�lebilir. Ancak anatomik kom�uluklar� dolay�s� ile sol testiste g�r�lme oran� % 85, sa� testiste g�r�lme oran� ise % 15 civar�ndad�r. Bir taraftaki varikosel genellikle di�er testisi de etkilemektedir.
Normal pop�lasyonda erkeklerin %10- 20’sinde, infertil erkeklerin ise % 60'�n da varikosel vard�r.
Varikosel sol tarafta daha s�k g�r�l�r. Her 6 erkekten 1’inde saptanan bu durum �o�u zaman hi�bir belirti vermez. Ancak bazen a�a��daki belirtiler g�r�lebilir:
- Testislerde a�r�.
- Testislerde k���lme.
- Testislerde dolgunluk hissi.
- �nfertilite (k�s�rl�k).
- G�zle g�r�lebilen geni�lemi� damarlar.
- Ele gelen geni�lemi� damarlar.
Varikosel testislerdeki kan� bo�altan toplardamarlar�n geni�leyip varisle�mesidir. Varisle�mi� bu damarlar�n i�lerinde bulunan ve kan dola��m�n�n tek y�ne do�ru olmas�n� sa�layan kapak��klar i�levlerini kaybettikleri i�in kirli kan�n testislere do�ru geri akmas�na mani olamazlar. Bu durum testislerde �s� ve toksik madde art���na sonu�ta sonu�ta da sperm �retiminde aksakl�klara neden olabilmektedir.
Sperm miktar�, erkeklerde �retkenli�in en �nemli g�stergelerinden biri olarak kabul edilmi�tir. �ocuk sahibi olmak isteyen ve bunda s�k�nt� ya�ayan erkeklere ilk spermiogram testi uygulanmaktad�r. Bu test, spermlerle ilgili t�m detaylar�n g�r�lmesine imkan tan�r.Test ancak hastane ya da laboratuar ortam�nda yap�labilir.Babystart FertilCount Erkek K�s�rl�k Testi, semendeki sperm say�s� ve konsantrasyonu durumu i�in yap�lan h�zl� bir testtir.
Bir�ok erkek k�s�rl��� hala bir tabu olarak g�rd��� i�in bu testi evlerinde kendileri rahatl�kla uygulayabilirler. Erkek K�s�rl�k Test Kiti, sperm say�s�n�n D�nya Sa�l�k �rg�t�'n�n belirlemi� oldu�u 20 Milyon s�n�rdan fazla ya da az oldu�unu g�steren, evde yap�lan tek testtir. Pozitif sonu�, �retkenli�i garantilemese de, iyi bir haber olarak de�erlendirilir. Negatif sonu� ise, tamam ile k�t� bir haber olarak de�erlendirilmez. Bu durumda erke�in doktora gitmesi tavsiye edilir. En az�ndan �iftin �ocuk sahibi olmas� i�in aylarca s�recek sonu� alamayaca�� �al��malar �nlenmi� olur.
Varikosel ameliyatlar�n�n k�s�rl�k tedavisindeki faydas� tart��mal�d�r. Bu konuda tavsiyeleri dikkate al�nan Avrupa ve Amerika’n�n k�s�rl�k ve �roloji derneklerinin baz�lar� infertilite tedavisinde varikosel operasyonunun yeri olmad���n� belirtirken baz�lar� da belirli durumlarda denenmesi gerekti�ini savunurlar.
Ameliyat �nermek i�in �ncelikle sperm parametrelerinden birinde bozukluk olmas� gerekti�i a��kt�r. Spermi normal oldu�u halde sadece �ocu�u olmuyor diye varikosel ameliyat� yap�lmaz. Ancak sperm parametrelerinin �ok bozuk oldu�u durumlarda da iyi sonu� vermesi pek beklenmez. Kad�n�n ek bir problemi varsa veya ya�� 35’in �zerinde ise gene varikosel ameliyat� ile vakit kaybetmemek gerekir.
�nfertilite oran� toplumda % 10-15 aras�nda g�r�lmektedir. �ocuk sahibi olamayan ailelerin 1/3’�nde erkekte sorun varken, 1/3’�nde kad�nda sorun saptanmaktad�r. Geri kalan 1/3’te ise her ikisinde de problemler mevcuttur. Ancak hemen s�ylemek gerekir ki yap�lan infertil �iftlerin yakla��k y�zde 15’inde kesin neden saptanamamaktad�r ve bu hasta grubu a��klanamayan k�s�rl�k olarak adland�r�lmaktad�r.
Erkek k�s�rl���n�n ameliyat ile d�zeltilebilen ba�ka nedenleri var m�d�r?
Evet vard�r. �zellikle sperm kanal�n�n prostat i�erisinden ge�ti�i k�s�mda olu�an kist, ta�-kire�lenme ve darl�klarda t�kal� b�lgenin cerrahi olarak ortadan kald�r�lmas� ile k�s�rl�k tedavisi uygun hastalarda m�mk�n olabilmektedir.
Di�er d�zeylerdeki t�kan�kl�k b�lgeleri ise mikroskop alt�nda bulunup ��kart�l�r geri kalan sa�lam b�lgeler birbirine yeniden ucuca getirilip dikilerek meninin do�al yolla d��ar� at�lmas� sa�lan�r.
K�s�rl�k �ikayeti olan erkeklerin ne kadar�nda varikosel bulunmaktad�r?
�nfertil (k�s�r) erkeklerin % 40-60'�nda varikosel bulunur. Bu oran sa�l�kl� pop�lasyonda %10-20’dir.
K�s�rl�k �zerinde etkisi olan hastal�k d��� nedenler var m�d�r ?
Evet vard�r.
Sigara: Sperm say� ve hareketlili�ini d���r�r ve spermin normal yap�s�n� bozar.
Alkol: A��r� alkol al�m� sperm say�s�n� d���r�r ve anormal sperm �retimine yol a�ar.
Testis �s�s�: Erkeklerde testis �s�s� v�cut �s�s�ndan d���kt�r.
Testis �s�s� artarsa sperm �retimi azal�r. Y�ksek ate�, s�cak �evrede; �al��ma, sauna ve dar pantolon giyme testis �s�s�n� artt�rabilir.
A��r� kilo : Testis �s�s�n�n artmas�na ve sperm say�s�n�n azalmas�na yol a�ar.
A��r� egzersiz : Hormon �retimini azaltarak infertiliteye sebep olabilir.
�la�lar : Baz� tansiyon ve �lser ila�lar� sperm say�s�n� d���rebilir ve cinsel arzuyu azaltabilir.
Kad�n Hastal�klar� Do�um ve T�p Bebek Uzman�
Op.Dr.Numan Bayaz�t
8.12.2010 - 3295
|