|
�rne�in; her 20 Amerikal�dan biri toplumsal alanlarda olman�n endi�esini ya��yor. Panik atak ge�irip hi� yard�m alamayacaklar�ndan korkuyorlar. Baz�lar� i�in evlerinin
�tesindeki d�nyadan korkmak onlar� eve hapsediyor ve yaln�z b�rak�yor. Fakat yard�m al�rlarsa, d��ar� ��kabilirler.
S�zc�k Yunanca’da pazar yeri anlam�na gelen “agora” kelimesinden geliyor. Bu hastal�k insanlar� araba kullanmaktan, al��veri� merkezleri ve marketlere gitmekten ve en u�
vakalarda evlerinden ��kmaktan al�koyuyor.
E�er siz veya bir sevdi�iniz �imdiye kadar panik atak ge�irme korkusuyla topluluk i�ine ��kmaktan ka��nd�ysan�z okumaya devam edin. Bu y�prat�c� durumun somut belirtileri ve etkili tedavileri bulunuyor.
Agorafobinin Belirtileri Nelerdir?
- �iddetli kayg� ve panik ataklar
- Yaln�z kalma korkusu
- Topluluk i�inde kontrol� kaybetme korkusu
- Evden ��kamaz hale gelmek
- Hayat�n�zdaki di�er insanlara a��r� ba��ml� hale gelmek
- Kar�n ve g���s a�r�lar�, ba� d�mesi, bulant�, terleme gibi fiziksel belirtiler
Risk Fakt�rleri Nelerdir?
En �nemli risk fakt�r� tekrarlayan beklenmedik panik ataklard�r. Aile ge�mi�inde endi�e veya duygu durumu bozuklu�u olan ve (iyi ya da k�t�) hayatlar�nda de�i�imler ya�ayan insanlar �ok daha b�y�k risk alt�ndad�rlar. Ayr�ca kad�nlar erkeklere oranla bu hastal��a daha �ok yakalanma riskine sahiptirler; erkeklere g�re 4 kat daha fazla.
�o�u insan bu hastal��a do�u�tan sahip de�ildir. Genellikle 20’li ya�larda ba�lar, orta ya�larda zirveye ��karak zamanla ilerler.
Neler Olur?
Bir tehlike hissetti�inde v�cudumuz alarmda olmam�z gerekti�ini s�yleyen hormonlar salg�lar. Kalbimiz h�zlan�r, ci�erlerimiz daha �ok hava alabilmek i�in �i�er, bu da heyecanlanarak nefes nefese kalmam�za neden olur, b�ylece terler ve tedirgin hissederiz. Panik bozuklu�u olan insanlar i�in bu olay �rg�s� s�k s�k ve uyar� olmadan ger�ekle�ebilir. Sonunda panik atak ge�irme korkusu ba�l� ba��na bir fobi haline gelir ve insanlar�n normal hayatlar�n� ya�amas�n� engeller.
Agorafobim Olup Olmad���n� Nas�l Anlar�m?
Hepimizin evden ��kmak, i�e gitmek veya uzun bir market kuyru�unda beklemek istemedi�i zamanlar olur. Ancak, agorafobisi olan insanlar i�in �nemli fark, gitmek istememelerinin nedenidir.
Nas�l Tedavi Edilir?
Agorafobiyi tedavi ederkenki ama� hastay� korktu�u ortam ve mekanlara yava� yava� maruz b�rakmakt�r. Maruz b�rakma terapisi her seferinde, g�venli b�lgenizden giderek biraz daha uzakla�t�ran k���k ad�mlar i�erir. Evlerinden ��kma korkusu olan insanlar i�in bu ad�mlar ger�ek anlam�ndad�r – yani g�vende hissetti�iniz b�lgeyi yava� yava� geni�letmek... Agorafobisi olan ki�i giderek paniklemeden biryerlere gidebilece�ini ke�feder ve bu ke�if yapt�klar�n�n rahatl���n� peki�tirir.
En u� vakalarda hastalar tedavilerine, psikiyatrlar�yla telefonda g�r��erek ba�layabilirler. Antidepresan ve anti anksiyete ila�lar da bazen bu hastal���n tedavisinde kullan�l�r.
Agorafobisi Olan Yak�n�ma Nas�l Yard�mc� Olabilirim?
Agorafobik hastalar i�in, onlarla ya�ayan insanlar en �nemli destek mekanizmas� olurlar. Yani �o�u zaman e�ler agorafobik davran��lar� tetikleyen ki�iler olabiliyor. Kimse e�ini ac� �ekerken g�rmek istemeyece�i i�in onlar� korktuklar� �eylerden korumak, y�zle�irkenki tedirginliklerine tan�k olmaktan daha kolay gelebiliyor.
Bunun yerine, agorafobik hastalar�n ihtiyac� olan �ey onlar� kendi emniyet b�lgelerinden d��ar� ��karmaya cesaretlendiren, s�rekli kendilerini a�malar� ve gerekirse hastal�ktan dolay� elveri�siz hale gelmelerini engellemek ad�na profesyonel agresif tedavi almalar�na neden olan destektir. Uzmanlar genellikle hastalar�n e�lerini de tedaviye getirmelerini �neriyor. ��nk� b�ylece e�ler de hastan�n korkular�n� yenebilmesi i�in gerekli olan etkili yard�m y�ntemlerini ��renmi� oluyorlar.
Dr. Mehmet �z
21.6.2011 - 8347
|