Doktorlar Kad�nlar�n A�r�s�n� Neden Daha Az Ciddiye Al�yor?

Kad�nlar acil servise gitti�inde doktoru g�rmek i�in daha uzun s�re bekledi�i gibi, erkeklere k�yasla daha az etkili a�r� tedavisi g�r�yor.

2009'da doktora gitti�imde doktorum bana "bir�ok kad�n gibi " v�cudumu �ok fazla dinledi�imi s�yleyip, semptomlar�m� g�z ard� etmeye ve biraz rahatlamaya �al��mam� tavsiye etmi�ti.

Oysa birka� hafta �nce de g���s a�r�s�yla acil servise gitmi�tim. O zaman da doktor bunun panik atak oldu�unu s�yleyip bir sakinle�tirici alarak uyumam� sal�k vermi�ti.

Bu a�r�lar giderek s�kla�maya ba�lad�. Ama y�llar boyunca doktorlar bana ayn� �eyleri tekrarlad�. Bu panik atak veya anksiyete bozuklu�udur; kad�nlarda kalp a�r�s� erkeklerdeki gibi olmaz vs. vs.

Akademik ara�t�rmalar t�p tarihinde uzun y�llard�r kad�nlar�n ac� ve a�r�s�n�n g�z ard� edildi�ini g�steriyor. Ancak bunun bir cinsiyet ayr�mc�l��� m� oldu�u yoksa kad�nlara y�nelik t�bbi ara�t�rmalar�n azl���ndan ya da kad�n ve erkeklerin a�r�y� farkl� ya�amalar�ndan kaynakl� bir �ey mi oldu�unu tespit etmesi zor.

Bildi�imiz �u ki a�r� konusunda kad�nlara ve erkeklere farkl� tutum al�n�yor. Bir ara�t�rmaya g�re, acil serviste olup da akut a�r�dan �ikayet eden bir kad�na afyon i�eren a��r bir a�r� kesici verilmesi ihtimali erke�e k�yasla daha az.

Ba�ka bir ara�t�rmada ise acil serviste kad�nlar�n erkeklerden daha az ciddiye al�nd��� g�r�l�yor. 2014'te �sve�'te yap�lan bir ara�t�rmaya g�re, acil serviste kad�nlar doktoru g�rmek i�in daha uzun s�re beklemi� ve acil vaka olarak tan�mlanma oranlar� daha d���k olmu�tu.

San Francisco'daki bir hastanenin acil servisinde doktor olan Esther Chen, acil serviste kad�nlara farkl� davran�lmas� olgusunun ger�ek oldu�unu, ama bunun ayr�mc�l�k m� yoksa kad�nlar�n a�r�y� farkl� ifade etmelerinden mi kaynakland���n� s�ylemenin zor oldu�unu belirtiyor.

Chen'in ara�t�rmalar�na g�re, �rne�in uzun s�reli kar�n a�r�s�yla acil servise giden kad�nlarda genellikle ilk akla gelen jinekolojik hastal�klar (kad�n hastal�klar�) oluyor. B�yle olunca, ameliyat gerektiren durumlardaki kadar etkili a�r� kesiciler verilmiyor.

Ayr�ca a�r� i�in hastaneye giden kad�nlara erkeklere k�yasla anksiyete sorunu oldu�unu d���n�p sakinle�tirici ila� yaz�lmas� ve bunlar�n psikolojik rahats�zl�k olarak s�n�fland�r�lmas� ihtimali daha y�ksek.

Kronik A�r� Ara�t�rma Merkezi'nin kurucular�ndan Christin Veasley'e g�re, "Kad�nlar daha fazla psikolog veya psikoterapiye y�nlendirilirken erkeklere fiziksel durumlar� ile ilgili sorunlar� ihtimal d��� b�rakmak �zere testler yap�l�yor ".

Uzmanlar ayr�ca doktorlar�n kad�nlara �ikayetleri ile ilgili olarak "evlili�inde sorunlar olmal� " veya "seksten �nce bir bardak �arap i�in, her �ey yoluna girer " gibilerinden olmad�k yorumlarda bulundu�unu s�yl�yor.

Kad�nlar�n erkeklere oranla sa�l�k sorunlar�nda daha �abuk �ikayette bulundu�u yayg�n bir kan�. �rne�in �ngiltere'de erkeklerin aile hekimine ba�vurma oran� kad�nlardan y�zde 32 daha d���k.

Ancak s�rt a�r�s� ve ba� a�r�s� gibi en yayg�n iki �ikayette kad�n ve erkeklerin ayn� oranda doktora ba�vurdu�u g�r�ld�. Ara�t�rmac�lar kad�nlar�n doktora daha fazla gitti�i inanc�n�n temelsiz oldu�unu belirtiyor.

�te yandan kad�nlar�n a�r� e�i�inin erkeklerden daha d���k oldu�u g�r�l�yor. Ama bunda k�lt�rel cinsiyet normlar�n�n etkili oldu�u d���n�l�yor.

Ayr�ca kad�nlardaki �strojen hormonu a�r� alg�s�n� ve a�r� kesicilere tepkiyi etkileyebiliyor. Bu nedenle kad�nlara ve erkeklere farkl� ve ki�iye �zg� tedavi uygulanmas� gerekti�i belirtiliyor.

Ancak bu farkl�l�klar konusunda daha fazla ara�t�rmaya ihtiya� var. Zira 1990 �ncesi klinik deneyler pek �ok �lkede erkekler �zerinde yo�unla�m��t�. Yani hastal�klar�n ve tedavilerin tan�mlar�n� erkekler yaz�yor ve bunu erkekleri g�z �n�nde bulundurarak yap�yordu.

2015'te ise ABD'de t�bbi ara�t�rmalarda cinsiyet fakt�r�n�n g�z �n�nde bulundurulmas� ko�ulu getirildi. Bu ara�t�rmalardan nas�l bir sonu� ��kaca��n� ve bir fark yarat�p yaratmayaca��n� zaman g�sterecek.

2017'de de �ngiltere'de �zellikle endometriosis te�hislerini h�zland�rmak amac�yla sa�l�k alan�nda kad�nlar�n daha fazla dinlenmesi �nerisi g�ndeme getirildi. Ancak bunlar yasal d�zenlemelerden �ok ara�t�rmac�lara tavsiye �eklinde i�lev g�r�yor.

Tabi bunlar doktorlar�n ve di�er sa�l�k g�revlilerinin kad�nlardaki a�r� konusunda i�selle�tirdikleri yarg�lar� a�mas�n� sa�lam�yor.

Kanada'da yap�lan bir ara�t�rmada, feminin �zellikleri belirgin olan ki�ilerin cinsiyetinden ba��ms�z olarak sa�l�k hizmetlerine eri�im konusunda daha fazla sorunla kar�� kar��ya kald��� g�r�ld�. Ancak burada yoksulluk gibi etkenler de devreye giriyordu.

Ba�a d�necek olursak, kalp rahats�zl���m�n te�hisinin bu kadar uzamas�na dair uzmanlar�n baz� fikirleri var. Kad�nlarda kalp hastal�klar�na erkeklerden daha az rastlan�yor, kad�nlarda bu hastal�klar daha ge� ya�larda ve g���s a�r�s�ndan farkl� belirtilerle ortaya ��kabiliyor. Ben bu �ablona pek uymad���m i�in �ikayetlerim bu y�nde yorumlanm�yor, belirtiler psikolojik endi�elere ba�lan�yor.

Nihayet Ocak 2018'de kad�n bir kardiyoloji uzman� a�r�lar�m� ciddiye al�yor ve gerekli incelemelerin ard�ndan te�his konup Mart'ta ameliyata al�n�yorum.

Belki kalp hastal�klar� kad�nlarda erkeklerdeki kadar yayg�n olmad���ndan tedavi i�in 10 y�l beklemem gerekti. Belki de bendeki belirtiler kitaplardaki anksiyete belirtilerine benziyordu ger�ekten. ya da kad�nlar�n fiziksel nedenlere ba�l� olmayan a�r�lardan �ikayet ettikleri y�n�nde cinsiyete dayal� �nyarg�lar etkili olmu�tu bunda.

Nedeni ne olursa olsun, belli ki kad�nlar� ve a�r�lar�n� anlama konusunda alacak epey bir yolumuz var hala.

29.5.2018 - 33378