|
Do�umdan sonra eve gelen kad�n, hem anne hem de ev kad�n� olarak birdenbire yepyeni g�revlerle kar�� kar��ya kal�r ve bu g�revlere uyum sa�lamakta g��l�kler ya�ayabilir.
Bir�ok psikiyatrik hastal���n kad�nlarda erkeklere g�re daha s�k g�r�ld���n� belirten Marmara �niversitesi T�p Fak�ltesi Vakf�'na ba�l� Academic Hospital'da psikiyatri alan�nda g�rev yapan Uzman Dr. Duygu Bi�er, do�um yapt�ktan sonra bu hastal�klar�n g�r�lme s�kl���n�n tepe noktaya ula�t���n� bildirdi. Bi�er, do�umdan hemen sonraki emzirme d�nemi ve bebe�in bir ya��na kadar olan zaman diliminin 'postpartum d�nem (do�um sonras� d�nem)' olarak adland�r�ld���n� ve bu d�nemin psikiyatrik tablolar�n g�r�lebildi�i �nemli bir evre oldu�unu s�yledi. Bi�er, gebelik ve do�um sonras� d�nemde annede geli�en bir psikiyatrik hastal���n, hem �ocu�un geli�imini olumsuz etkiledi�ini hem de annede belirgin hastal�klara yol a�t���n� ifade etti.
Do�um sonras� ruhsal problemlerin ortaya ��k���nda biyolojik, hormonal ve ailesel etkenlerle psikososyal �er�evenin birlikte ele al�nmas� gerekti�ini belirten Uzman Dr. Duygu Bi�er, aile �yk�s�nde bu d�neme ili�kin ruhsal hastal�k �yk�s� olanlar�n ve adet d�zensizli�i ya�ayan kad�nlar riskli olarak kabul edilmesi gerekti�ini s�yledi. Ayr�ca istenmeyen gebeliklerin, aile i�i bozuk ili�kilerin, sosyal destek sistemlerinin yetersizli�inin g�z �n�nde bulundurulmas� gereken di�er durumlar oldu�unu vurgulayan Bi�er, kad�n�n ge�mi�te annesiyle ya�ad��� deneyimlerin, bu geli�me d�neminin ya�anmas�nda �nemli oldu�unu ve gebelikle do�um sonras� ya�ant�y� etkiledi�ini belirtti.
Duygu Bi�er, do�um sonras� d�nemde ortaya ��kan ve bu d�neme �zg� en dikkat �ekici psikiyatrik tablolar�, "postpartum Blues ", "postpartum depresyon " ve "postpartum psikoz " olarak s�ralad�.
En S�k Rastlanan Tablo "Postpartum Blues "
Do�um sonras� en s�k rastlan�lan ve yeni annelerin b�y�k b�l�m�n� etkileyen durumun "annelik h�zn� " denen "postpartum Blues " oldu�unu belirten Uzman Dr. Duygu Bi�er, bunun y�zde 50-80 oran�nda g�r�lme s�kl���n�n bulundu�unu bildirdi. Duygu Bi�er, do�umdan sonraki ilk iki hafta i�inde ortaya ��kan ve kaybolan annelik h�zn�n�n; huzursuzluk, g�z� ya�l�l�k, Bebek i�in duygu eksikli�i, tahamm�ls�zl�k, ele�tiriye a��r� duyarl�l�k, uyku bozuklu�u, ba� a�r�s�, yorgunluk ve ani duygusal de�i�kenlik belirtileriyle kendini g�sterdi�ini s�yledi.
Annelik h�zn�n�n nedeninin bilinmedi�ini ancak gebelik ve do�umla birlikte ortaya ��kan ani ve belirgin hormonal de�i�ikliklerinin bu hastal���na yol a�t���na dair bir�ok ara�t�rma bulundu�unu belirten Bi�er, konuyla ilgili �unlar� aktard�:
"Yap�lan ara�t�rmalar t�m sosyal s�n�flarda ve farkl� k�lt�rlerde g�r�ld���n� g�stermektedir. Annenin ilk do�umu olmas�, gebeli�in son �� ayl�k d�nemde (6-9 ay aras�) anksiyete (kayg�) ve depresif belirtilerin varl���, �yk�s�nde premenstr�el sendrom, do�umla ilgili korkular, sosyal uyum g��l��� ve gebelik hakk�nda ikilemlerin olmas� bu s�re�le ba�lant�l�d�r. Bir ka� g�n ya da iki hafta i�inde kendili�inden d�zelir. Durum hakk�nda bilgilendirmek, duygusal destek ve bebe�e bak�mda yard�mc� bilgiler vermek yararl� olmaktad�r. Genellikle psikiyatrik de�erlendirme gerektirmeyen bu durumda e�er belirtiler �iddetli ise ve iki haftadan uzun s�r�yorsa belirgin bir depresif bozukluk varl��� a��s�ndan tekrar de�erlendirilmelidir. "
"Postpartum Depresyon ", Genellikle Do�umdan Alt� Hafta Sonra Ba�l�yor
Do�umdan sonra ortaya ��kan bir di�er psikiyatrik tablonun "postpartum depresyon " oldu�unu belirten Uzman Dr. Duygu Bi�er, bu tablonun genellikle do�umdan alt� hafta sonra ba�lad���n� bildirdi. Bi�er, bu tablonun yeti�kin annelerde y�zde 7-17, adolesan annelerde ise yakla��k y�zde 26 oran�nda g�r�ld���n� ifade etti.
Duygu Bi�er, postpartum depresyon geli�mesinde rol oynayan etmenleri; gebede veya gebenin ailesinde depresyon �yk�s� olmas�, gebelik s�resince var olan depresyon, annelik h�zn�n�n varl���, psikososyal sorunlar, evlilikle ilgili uyu�mazl�klar, bebekte t�bbi problemlerin olmas�, istenmeyen ya da planlanmam�� gebelikler ve gebelik s�resince ya�anan stresli ya�am olaylar� olarak s�ralad�. Bu tablonun, huzursuzluk, ilgi -istek kayb�, su�luluk duygular�, i�tahs�zl�k, �mitsizlik - �aresizlik d���nceleri ve yorgunluk hissi belirtileriyle seyretti�ini vurgulayan Bi�er, annede Bebek i�in yetersizlik duygular�, azalm�� konsantrasyon ve bellek bozukluklar� da g�r�ld���n� s�yledi.
Postpartum depresyon tedavisinin di�er d�nemlerdeki depresyon tedavilerinden farkl� olmad��� ifade eden Bi�er, "Hafif ve orta d�zeyde depresyonu olan kad�nlarda psikoterap�tik y�ntemler yeterli olabilmektedir. Gerekli g�r�ld���nde ila� tedavisi eklenebilir. Daha a��r seyretti�inde hastane yat��� d���n�lebilir. " diye konu�tu.
Do�um Sonras� G�r�len En Ciddi Rahats�zl�k �se "Postpartum Psikoz "
Uzman Dr. Duygu Bi�er, do�um sonras� g�r�len en ciddi psikiyatrik hastal���n ise 'postpartum psikoz' oldu�unu ve bunun her 1000 kad�n�n 1-2'sinde g�r�ld���n� belirtti. Bi�er, bu tablonun, do�umdan sonraki ilk 4 hafta i�inde ve annenin ya��ndan, s�n�f�ndan ve sosyok�lt�rel durumundan ba��ms�z olarak ortaya ��kt���n� s�yledi.
D���nce bozuklu�u, varsan�lar, ger�e�i de�erlendirme yetisinde bozukluk, h�zl� duygudurum dalgalanmalar�, uykusuzluk, huzursuzluk, bebe�i hakk�nda anormal ve tak�nt�l� d���ncelerin en s�k g�r�len belirtiler oldu�unu ifade eden Bi�er, postpartum psikozun acil bir durum oldu�unu ve genellikle yatarak tedavi gerekti�ini s�zlerine ekledi.
31.7.2013 - 13096
|