Diagnovir nedir? Diagnovir koronavir�s tespit ediyor mu?

Bilkent �niversitesi Rekt�r� Prof. Dr. Abdullah Atalar, T�rkiye'de ilk vakan�n g�r�lmesinin ard�ndan kurulan i� birli�iyle Ulusal Nanoteknoloji Ara�t�rma Merkezi'nde (UNAM) geli�tirilen Diagnovir sistemi ninkullan�ma ba�lamas� dolay�s�yla a��klama yapt�. Diagnovir nedir?

D�AGNOV�R NED�R?

Bilkent �niversitesi Rekt�r� Prof. Dr. Abdullah Atalar, T�rkiye'de ilk vakan�n g�r�lmesinin ard�ndan kurulan i� birli�iyle Ulusal Nanoteknoloji Ara�t�rma Merkezi'nde (UNAM) geli�tirilen sistemin kullan�ma ba�lamas� dolay�s�yla a��klama yapt�.

Yeni tip koronavir�s�n (Kovid-19) T�rkiye'de g�r�lmeye ba�lamas�n�n hemen ard�ndan h�zl� sonu� veren bir test sisteminin geli�tirilmesi i�in ba�lanan projenin tamamland���n� ve PCR'�n yerini alabilecek, �ok da h�zl�, saniyeler i�inde sonu� verebilen y�ntemin ba�ar�yla hayata ge�irildi�ini ifade eden Atalar, �u bilgileri verdi:

"�u anda seri �retim s�recine ge�ildi. D�nyan�n her taraf�ndan sisteme talep var ve kullanmak istediklerini belirtiyorlar. �zellikle Kovid-19 riski b�y�k olan havaalan� gibi yerlerde, sonucu hemen al�nabildi�i i�in havaalanlar� istiyor, �retimin durmas� b�y�k maliyetlere neden olabilece�i i�in b�y�k fabrikalar istiyor. �rne�in, Alman Futbol Ligi istedi. D�nyada e�i olmayan bir sistem oldu�una inan�yoruz."

TOPLU ORGAN�ZASYONLARDA KOLAYLIK SA�LAYACAK

Atalar, sistemin, d�nyan�n baz� �nemli fuarlar�nda sergilenerek b�y�k ilgi g�rd���n� de aktard�. Bilkent �niversitesi'nin mezuniyet t�renlerinden hemen �nce ��rencilere ve ailelerine "Diagnovir" adl� sistemle h�zl� Kovid-19 testleri yapt�klar�n� bildiren Atalar, "�niversitemizin mezuniyet t�reni 4 bin ki�ilik a��k bir alanda yap�l�yor, 8 ayr� seansta ger�ekle�tirilen her t�rene ailelerle birlikte yakla��k 1200 ki�i kat�l�yor. T�ren alan�nda bula� a��s�ndan sosyal mesafenin yeterli olmas�na ra�men bu y�l ilk kez bu sistemi kulland�k." dedi.

YEN� TEST K�T�, G�VEN�RL�K TESTLER�N� DE BA�ARIYLA GE�T�

Bilkent �niversitesi UNAM ba� ara�t�rmac�lar�ndan Doktor ��retim �yesi B�lend Orta� ise EA Teknoloji Genel M�d�r� Ali Ayta� Seymen, Arizona �niversitesinde doktora sonras� ara�t�rmalar yapan Erol �zg�r, Ankara �niversitesi ��retim �yesi Do�. Dr. Erkan Tuncay ile geli�tirdikleri ve ge�en y�l�n sonunda kamuoyuna duyurduklar� klinik �ncesi �al��man�n ard�ndan s�reci ba�ar�l� �ekilde y�r�tt�klerini belirtti.

Orta�, bu s�rece ili�kin �u bilgileri verdi:

"Yapt���m�z klinik �al��malarda y�zde 99 do�ruluk oran�yla �al��t���n� test ettik. Sistem nanoteknoloji temelli olarak �al���yor. Klinik ara�t�rmalar� Ankara �niversitesi T�p Fak�ltesi Enfeksiyon Hastal�klar� Anabilim Dal�nda tamamlad�k ve orada ald���m�z sonu�larda oranlar�m�z belli oldu ve b�ylece sistemin g�venilirli�i bir kez daha ispatland�. Bu oranlarla yapt���m�z dosya ile Sa�l�k Bakanl��� Halk Sa�l��� Genel M�d�rl���ne ba�vurumuzu yapt�k ve oradan bu sistemi kullanabilece�imiz onay� al�nd�. Bu sistemin yan�nda buradaki teknolojiyi okuyabilen ve sonu�lar� do�rulayan bir cihaz geli�tirmi�tik. Bu cihaz�n T�rkiye �la� ve T�bbi Cihaz Kurumu taraf�ndan onay� da al�nd�. Bu iki onay ile birlikte geli�tirdi�imiz teknoloji sahada kullan�labilir hale geldi."

Bilkent �niversitesi mezuniyet t�renine kat�lacak ��renci ve velilerin Kovid-19 testlerini 16 ayr� cihazla yapt�klar�n� bildiren Orta�, "��renci Kovid-19 testinin sonucunu ald�, testi negatif ��kan ��renciye rozet verdik ve bu rozetle birlikte t�rene kat�ld�lar, b�ylece mezuniyet t�reni i�in g�venli bir ortam olu�turulmu� oldu. T�m buna kar��n maske ve sosyal mesafe kurallar�na da dikkat ediliyor." diye konu�tu.

S�STEM NASIL �ALI�IYOR?

B�lent Orta�, h�zl� test kitinin �al��ma prensibine ili�kin �unlar� kaydetti:

"Temel bilimlerden uygulama bilimlerine kadar �e�itli dallardan uzmanlarla �al���larak geli�tirdi�imiz sistem, a��zdan al�nan bir s�r�nt� h�zl� test kitine yerle�tiriliyor. Vir�s pozitif olmas� halinde vir�s proteinleri bu kite ba�lanarak optik sinyal veriyor. Bu h�zl� sinyal sonucunda yap�lan algoritmalar, farkl� varyantlara da cevap verebiliyor. Bu algoritmalar negatif ya da pozitif olarak cevap veriyor. Hastadan al�nan numune �rne�inin pozitif olmas� halinde 5-10 saniye i�inde, negatif durumda ise kontrollerin yap�larak 20-30 saniye i�inde sonu� ��k�yor. PCR testi, hata pay� y�ksek ve hastal�k ba�lad�ktan 2-3 g�n sonra sonu� veren bir y�ntemken bizim sistemimiz saniyeler i�inde ve hastal���n erken evresinde sonu� veriyor, do�ruluk pay� ise y�zde 99'l�k oranla �ok �ok y�ksek. Hastalar �zerinde yapt���m�z testlerde, PCR testlerinin �ok �ncesinde sonu� ald�k."

24.6.2021 - 54500