|
Bu haftan�n amac�, toplumun c�zzam ve c�zzaml�ya kar�� olu�an yanl�� inan�lardan, bilgisizlikten kaynaklanan korkular�n� �nleyerek c�zzam hastal���n�n erken te�his edilmesinin sa�lanmas�, d�nya standartlar�na uygun bir �ekilde tedavisi ve izlenmesiyle hastalar� topluma kazand�rmakt�r.
C�zzam (lepra) tan�s�; kolay, tedavisi kesin, erken tan� kondu�unda �nlenebilir bir hastal�kt�r.
D�nyan�n alt gelir grubu baz� �lkelerinde, a�l�k, yoksulluk, ya�am ve temizlik ko�ullar�n�n k�t�l���, sa�l�k hizmetlerinden yeterince yararlanamama, iyi beslenememe ve s�rekli g��ler gibi nedenlerle k�k� kaz�namamaktad�r.
D�nya Sa�l�k �rg�t�'n�n verilerine g�re, d�nyada her y�l yakla��k 200.000 yeni Lepra vakas� tedaviye al�nmaktad�r. Lepraya ba�l� olarak �e�itli sekel ve sakatl�klar b�rakabilen komplikasyonlar geli�mektedir. Ancak etkin tan� ve tedavi y�ntemleri sayesinde, g�n�m�zde lepraya ba�l� a��r sekeller �nlenebilmektedir.�lkemizde 2012 y�l� hastal�k bildirimleri sonucunda kay�tl� lepral� hasta say�s� k�m�latif olarak yakla��k 1.200 civar�ndad�r. Son y�llarda yap�lan taramalarda yeni tespit edilen hasta say�s�nda azalma g�r�lmektedir. (2012 y�l�nda 6, son y�llarda ortalama 4 vaka) 2012 y�l� verilerine g�re tedavi g�ren hasta say�s� 21'dir.
Tedavi Edilen C�zzam Bula�maz
C�zzam do�ru zamanda, uygun tedavi yap�lmazsa kal�c� sakatl�k b�rak�r.C�zzam hastal���na kar�� do�al ba����kl���n bulunmamas�, c�zzam mikrobu ta��yan bir hastayla uzun s�reli ve yak�n temas halinde olunmas� sonucunda hastal��a yakalan�labilir. Do�al direncin yan�nda, bebeklik �a��nda yap�lan Verem ( BCG ) a��s� v�cut direncini artt�rarak C�zzam hastal���na yakalanmay� �nlemektedir. Bu y�zden BCG a��s�n�n �nemi bir kat daha artmaktad�r.
C�zzam hastal���n�n belirtileri:
Damlac�k yoluyla, ama zay�f derecede bula�an c�zzam, sinsi ilerler. Belirtiler, mikrop v�cuda girdikten hemen sonra ortaya ��kmaz. 2-7 y�l sonra ilk belirtiler ortaya ��kar. Kulu�ka s�resinin de�i�ken ve uzun olmas� tan� koymay� g��le�tirmektedir. Ciltte d�k�nt�ler yapan rahats�zl�k olarak bilinen c�zzam, v�cuda al�nd�ktan sonra kollar ve bacaklardaki uyar�lar� beyne iletir, sinirlerde yerle�ip �o�al�r.
V�cudun herhangi bir yerinde deriden a��k renkte, oval veya yuvarlak, kabar�k olmayan, hi�bir �ik�yet yaratmayan kepeksiz, bazen hafif duyu kusuru g�steren leke. Deri �zerinde bir veya daha fazla kabar�k plak �eklinde, k�ls�z, terlemeyen, kepekli, mutlaka duyu kusuru olan lezyonlar. Belirli yerlerde �zelikle �n kol i� y�zeyde duyu eksilmesi. �ocuklarda ve gen�lerde burunda s�rekli t�kanma ve s�k s�k tekrarlayan burun kanamalar�. 4. ve 5. parmaklar�n elde i�e k�vr�lmas�, avu� i�i kaslarda erime ba�lamas�, kol ve bacak sinirlerinde kal�nla�ma ve a�r�l� olmalar�. Ka�lar�n u�lardan d�k�lmesi. V�cutta pek �ok yerlerde basilli nod�ller. Y�zde �dem, al�n derisi ve kulaklar�n morumsu kabar�k ve sert nod�llerle dolmas�. Diz ve dirseklerde yara izleri. Alt g�z kapaklar�n�n kapanmamas�.
G�n�m�zde c�zzam korkulacak bir hastal�k olmaktan ��km��t�r ve tan� koyuldu�unda tedavisi kesin olarak yap�lmaktad�r. Bir�ok hastal�kta oldu�u gibi erken tan� �nemlidir. Erken tan� yap�ld��� durumlarda hi�bir kal�c� sakatl�k olu�madan tedavi m�mk�nd�r. Tedavi bakterinin duyarl� oldu�u antibiyotikler ile yap�l�r. Te�hisi gecikmi�, hi� veya d�zenli tedavi g�rmemi� durumlarda 10-15 y�l sonra sakatl�klar geli�ir.
Ayr�ca, Lepra Hastal��� bildirimi zorunlu bir hastal�kt�r.Ayn� verem tedavisinde oldu�u gibi en az �� ila�tan olu�an bir kombine tedavi ile en �ok 6 ay/1 y�l i�inde hastalar tamamen tedavi edilmektedir.Lepra, koruyucu ve tedavi edici sa�l�k hizmetlerinin hedeflerine ula�mas� ile yak�n zamanda d�nyada ortadan kald�r�laca��na inand���m�z bir hastal�kt�r.
G�n ge�tik�e say�lar� azalan Lepral� hastalar bizim toplumumuzun insanlar�d�r. Onlarla ili�kiyi kesmek ve onlar� toplum d���na itmek yerine, ihtiya�lar� olan anlay���, yak�nl���, destek ve sevgiyi g�stermek �nde gelen bir vatanda�l�k g�revidir.
Bu konuyla �zel olarak u�ra�an yerler var m�?
Lepral� hastalar�n tedavisi; �stanbul, Ankara ve Elaz�� illerinde bulunan Lepra hastanelerinde yap�lmaktad�r. C�zzaml� hastalar�n ya�ad�klar� ildeki Halk Sa�l��� M�d�rl���, "Bula��c� Hastal�klar Kontrol Programlar� �ube M�d�rl��� " bu konuda talepte bulunanlara yard�mc� olmaktad�r. Ayr�ca t�p fak�ltelerinin deri hastal�klar� b�l�mleri de bu hastal�kla ilgili gerekli tan� ve tedavileri yapmaktad�r. Tedavi i�in gerekli olan ila�lar Sa�l�k Bakanl��� taraf�ndan �cretsiz sa�lanmaktad�r.
C�zzamla sava�ta en �nemli konu; toplumun, hastalar�n, hasta yak�nlar�n�n do�ru bilgilendirilmesi, iyi beslenme ve sa�l�kl� ortamlarda ya�aman�n sa�lanmas�d�r.
30.1.2013 - 11934
|