|
�in'de ortaya ��kan ve t�m d�nyada h�zla yay�lmaya ba�layan Coronavir�s �in d���nda di�er �lkelerde de ortaya ��kmaya ba�lad�. Peki Coronavir�s nedir? Belirtileri nelerdir? Korunmak i�in neler yap�lmal�d�r?
Coronavir�s Nedir?
Coronovirusler memelilerde ve ku�larda enfeksiyon yapabilen, bir�ok alt tipi bulunan vir�slerdir. �lk defa 1960 y�l�nda etken saptanm��t�r ve nerden geldi�i de saptanamam��t�r. �nsanda enfeksiyon yapt��� bilinene 7 alt tipi bilinmektedir: HCoV-229E, HCoV-OC43, SARS-CoV, HCoV-NL63, Human coronavirus HKU1, MERS-CoV veen son olarak Wuhan coronavirus (2019-nCoV). Genellikle hafif gribal enfeksiyonlar yapar ve kendili�inden iyile�ir ancak a��r hastal�k tablosu ile de kar��m�za ��kmaktad�r. Bir�ok defalar d�nyan�n �e�itli b�lgelerinde salg�nlara neden olmu�tur.
Belirtiler nelerdir?
Genelde enfeksiyon, bula�tan 5 g�n -2 hafta sonra belirti vermeye ba�lar. Bula�ma yolu di�er gribal enfeksiyonlar gibi �ks�r�k, aks�r�k ve yak�n temasla ger�ekle�ir.Hastada ate�, titreme, burun ak�nt�s�, �ks�r�k, bo�az a�r�s� g�r�l�r. Bazen bulant�, kusma, ishal ve kar�n a�r�s� gibi mide-ba��rsak �ik�yetlerine de neden olabilir.Hastal�k ilerlerse dispne (solunum s�k�nt�s�) ve pn�moni (akci�er enfeksiyonu) olu�abilir. Daha a��r vakalarda �oklu organ yetmezli�i ve �l�m g�r�lmektedir. A��r vakalar daha �ok, kalp ve akci�er hastal���, ba����kl�k sistem yetersizli�i veya ya�l� ki�ilerle ufak �ocuklarda g�r�l�r.
Tan�s� i�in testler var m�?
Tan�da vir�s RNA's�n� saptamaya y�nelik testler vard�r ancak bunlar rutinde uygulanabilir de�ildir. ��nk� hem pahal� hem de sonu�lanma s�resi uzun olan testlerdir. Ancak salg�n durumunda epidemiyolojik a��dan kullan�lmaktad�r.
Tedavisi var m�?
Coronavirus i�in kullan�labilecek spesifik bir antiviral tedavi yoktur. Antibiyotikler de tedavide etkisizdir. �ik�yetlere y�nelik (ate� d���r�c�, �ks�r�k ve burun ak�nt�s� ila�lar�, vb) tedavi verilir. �stirahat, dengeli beslenmek ve evde kalmak hastal���n k�sa s�rede ge�mesinde etkilidir.
Solunum s�k�nt�s�nda solunum deste�i verilir, gerekirse yatarak tedavi edilmelidir. A��s� mevcut de�ildir.
Korunmak i�in ne yap�lmal�?
V�cudun ba����kl�k sisteminin �st d�zeyde tutmak hastal�k bula��ndan korunmak i�in �nceliklidir. Dengeli beslenme, d�zenli uyku, stresten uzak durmak, egzersiz yapmak, hijyen kurallar�na uymak, sigara ve alkolden uzak durmak bu a��dan �nemlidir. Maske tak�lmas�, ellerin s�k s�k y�kanmas�, �ks�r�k ve hap��r�k durumunda mendil kullan�lmas�, yabanc� y�zeylerle temastan sonra ellerin y�ze, buruna, a��za ve g�zlere temas ettirilmemesi uygun olur. Hastal�k hayvanlardan da bula�abildi�i i�in evcil ve yabani hayvanlardan uzak durulmas� tavsiye edilir. Hasta ki�ilerden ve kapal� mek�nlardan m�mk�n oldu�unca uzak durulmas� gerek coronavirus gerekse di�er vir�s enfeksiyonlar�ndan korunmada etkilidir.
�lkemiz i�in tehlike yarat�r m�?
�u anda �in'de salg�n olarak ortaya ��km��t�r ve �l�mlere de neden olmu�tur. Bula� yolunun �ok kolay oldu�u ve d�nyan�n ula��m ara�lar� ile ne denli k���k oldu�u da d���n�l�rse maalesef t�m d�nyaya yay�lmas� ihtimal dahilindedir.
30.1.2020 - 42442
|