�ocuklarda Burun T�kan�kl�klar�n�n Farkl� Nedenleri Olabilir

Hemen her �ocu�un ba��na gelmi� ya da gelmesi muhtemel bir �ik�yet olan burun t�kan�kl���, be� k�s�mda incelenebilir.

Yak�n Do�u �niversitesi Hastanesi

D�nyaya yeni gelen bir bebe�e yap�lan ilk t�bbi de�erlendirme, bir �ocuk doktoru (pediatrist) taraf�ndan, hayati fonksiyonlar� g�zden ge�irmek i�in ger�ekle�tirilir. �ocuk doktoru, burun pasaj�n� de�erlendirmek i�in bir sonda ile burundan genize do�ru ilerler. Sonda genizden ge�ip bebe�in a�z�nda g�r�lebiliyorsa burun gerisi (koana) a��k olarak raporlan�r. Sondan�n ge�i�ine izin vermeyen do�u�tan nedenlere ise "koanal atrezi" (burnun do�umsal t�kan�kl���) denir. Koanal atrezi, burun gerisindeki deliklerin do�u�tan t�kan�kl���d�r. Tek ya da �ift tarafl� olmak �zere iki �ekilde rastlanabilen bu t�kan�kl�k, mukoza ya da kemik yap�s�yla ger�ekle�mi� olabilir. T�kan�kl���n tek tarafl� olu�u halinde, bebe�in beslenme ve solunumu a��r� etkilemeyece�inden acil cerrahi m�dahaleye gerek g�r�lmez fakat iki tarafl� t�kan�kl�k olmas� durumunda, a��kl���n sa�lanmas� i�in en k�sa zamanda cerrahi m�dahale ger�ekle�tirilmelidir. Sonda ge�i�ini engelleyebilecek bir di�er durum ise nazal travmad�r. Normal do�um yapan annelerin bebeklerde, do�um esnas�nda meydana gelebilecek nazal travmalar sonucunda septum deviasyonu (e�ri duran septum) ya da septal hematomlar (burun i�inde kan toplanmas�) olu�abilir.

Burun T�kan�kl�klar�n�n Alt�nda Genelde Alerjik Rinit ya da Rinosin�zit Vard�r
Yeni do�an d�nemi atlat�ld�ktan sonra ya�anan burun t�kan�kl�klar�n�n alt�nda ise genelde alerjik rinit ya da rinosin�zit vard�r. Alerjik rinitte, burun t�kan�kl��� aniden ba�lar ve beraberinde burunda su gibi ak�nt�larla devam eder, hap��rma, g�zlerde sulanma ve ka��nt� �ikayetleri de g�r�lebilir. Alerjen tespiti i�in 5 ya� sonras�nda alerji deri testi (prick test) ve uygun hastalarda alerji a��s� (sublingual ya da subkutan�z) planlan�r. Rinosin�zit nedenli burun t�kan�kl���na; y�z a�r�s�, p�r�lan (iltihapl�) burun ve geniz ak�nt�s� e�lik eder. Tan� muayene ile konulur, g�r�nt�leme ise sadece komplikasyon ihtimali varsa ya da cerrahi m�dahale planlan�yorsa yap�l�r.

Okul �a�� �ocuklar�nda g�r�len burun t�kan�klar�nda, ilk y�llarda enfeksiy�z (bula��c�) nedenler �ne ��karken, ilerleyen y�llarda tramvatik nedenler (spor yaralanmalar�, kazalar) a��rl�k kazanmaktad�r.

Travma sonucu frakt�r (k�r�k) olu�an burunda, red�ksiyon (d�zeltme) imkan� vard�r. �lk 6 saatte doktora ba� vuruldu�u taktirde kulak burun bo�az uzman� lokal anestezi alt�nda red�ksiyon uygulayabilir ancak, bu s�re ge�irilir ve ilk bir hafta i�inde ba�vurulursa genel anestezi alt�nda red�ksiyon yap�lacakt�r. 1 hafta ila 10 g�n sonras�nda gelen hastalar i�inse 6 ay sonras�na, kapal� ya da a��k red�ksiyon �nerilir.

S�k s�k enfeksiyon ve/veya alerjik rinit ata�� ge�iren �ocuklarda geniz eti ve bademcikler, a��r� hipertrofiye (b�y�me) neden olarak �st hava yolunu t�kayacakt�r. Bu t�kan�kl���n, �ocu�un uykuda a�z�n�n a��k olmas� veya horlamas� gibi belirtileri vard�r. Horlamalar aras�nda nefesin 10 saniyeden fazla duruyor olmas� "apne" olarak tan�mlan�r. Apneleri olan �ocuk hastalar�n en k�sa zamanda operasyona al�narak �st hava yolunun rahatlat�lmas� gerekir. Adenoidektomi operasyonu ile al�nan geniz etinin tekrar b�y�memesi i�inse cerrahi m�dahale s�ras�nda uygun teknik ile geniz b�lgesinin endoskopik kontrol� �nerilir.

Geniz Eti Ameliyat� Sonras� Kanama G�r�lme Oran� Y�z Binde �kidir
Geniz eti ameliyat� i�in tan�mlanm�� tekniklerin t�m�n�n amac�; ameliyat sonras� konforu artt�rmak, ayn� zamanda olas� kanama komplikasyonu ihtimalini olabildi�ince d���rmektir. Geniz eti ameliyat� sonras� kanama g�r�lme oran� y�z binde ikidir. Geniz eti ameliyat� yap�lmas� gereklili�i belirlenmesine ra�men ailesi taraf�ndan operasyona izin verilmeyen �ocuklarda kubbe damak, �n �st kesici di�lerde ayr�lma ve �ne at�lma, di� ��r�klerinde art�� gibi kronik anatomik anomaliler g�r�lmesi beklenir. Alerjik rinit tan�s� ile takip edilip geniz eti b�y�mesi olmadan uzun d�nem burun t�kan�kl��� ya�ayan �ocuklar i�in nazal steroidler g�venle kullan�labilmektedir. 40 g�n kadar, uygun dozlarda kullan�ld���nda burun etlerini ve geniz etini gerileterek, �st hava yolunun rahatlamas�n� sa�lad��� bilimsel olarak kan�tlanm��t�r. Sistemik emilimi eser miktarda olan nazal steroidler �ocuklarda 2 ya��ndan sonra doktor �nerisi ile kullan�labilmektedir. Burun t�kan�kl��� s�resi 2 haftay� ge�mi� ve uykuda nefes durmalar� ya�ayan �ocuklar�n mutlaka bir kulak burun bo�az uzman�nca de�erlendirilmesi uygun olacakt�r.

3.6.2015 1 - 17568