�ocuklarda besin alerjisine dikkat

Her besinin alerjiye neden olabilece�i uyar�s�nda bulunan Do�. Dr. Hikmet Tekin Nacaro�lu, "Son y�llarda �ocuklarda besin alerjisi g�r�lme s�kl��� artt�. V�cutta ba����kl�k sisteminin besin proteinini 'tehlikeli'�olarak alg�lamas� ve tepki vermesi sonucu olu�an besin alerjilerinin tedavisinde reaksiyona neden olan alerjenden uzak durulmal�"�dedi.

Ba����kl�k sisteminin besin proteinlerine kar�� anormal yan�t vermesi �zerine alerjinin olu�tu�unu belirten Medipol Mega �niversite Hastanesi �ocuk �mm�noloji ve Alerji Hastal�klar� b�l�m�nden Do�. Dr. Hikmet Tekin Nacaro�lu, son y�llarda artan besin alerjilerine kar�� aileleri uyard�. Besin alerjisi g�r�lme s�kl��� a��s�ndan yap�lan �al��malarda �ocukluk �a��nda y�zde 2-8, eri�kin d�neminde ise y�zde 1-2 civar�nda oldu�u anlatan Do�. Dr. Hikmet Tekin Nacaro�lu, "En s�k �ocukluk d�neminde g�r�lmekle birlikte hemen her ya�ta g�r�lebilir. �ocuklarda egzama olmas�; anne, baba veya karde�inde alerjik hastal�k bulunmas� besin alerjisi riskini art�r�r"�diye konu�tu.

Her besinin alerjik reaksiyona neden olabilece�ine de�inen Do�. Dr. Nacaro�lu, "T�m alerjik besin reaksiyonlar�n�n y�zde 90'�ndan s�t, yumurta, soya, bu�day, ceviz, badem, Antep f�st��� gibi a�a� f�st�klar�, yer f�st���, bal�k ve kabuklu deniz hayvanlar� gibi temel besinlerin sorumlu oldu�u a��kland�" bilgisini verdi.

"ERKEN VEYA GE� BEL�RT� VEREB�L�R"

Nacaro�lu, erken tip ve ge� tip besin alerjileri oldu�una dikkat �ekerek ��yle devam etti:

"Erken tip besin alerjilerinde, g�da al�m�ndan sonra birka� dakika veya bir saat i�inde belirtiler ortaya ��kar. Belirtiler aras�nda deride ka��nt�, k�zar�kl�k, egzama, g�z, dudak, dil ve damakta �i�likler, burunda ka��nt�, ak�nt�, t�kan�kl�k, hap��r�k, g�zlerde ka��nt�, sulanma, k�zar�kl�k, ka��nt�, �ks�r�k, nefes darl���, h�r�lt�, bulant�, kusma, kar�n a�r�s�, ishal, tansiyon d���kl���, halsizlik, bay�lma yer al�r. Derinin yan�nda solunum yolu veya sindirim sistemi ile ilgili belirtilerin birlikte olmas� ise 'anafilaksi' olarak adland�r�lan hayat� tehdit eden a��r alerjik reaksiyondur. Ge� tip besin alerjilerinde ise genellikle g�da al�m�ndan sonraki birka� saat veya g�n i�inde ortaya ��kan inat�� kusma, kar�n a�r�s�, ishal, kanl� d��k� belirtileri ve bazen b�y�me gerili�i g�r�l�r. Bu tip besin alerjileri �ok �e�itlidir; besin proteini ili�kili enterokolit, besin proteini ili�kili proktokolit ve eozinofilik mide-ba��rsak hastal�klar�d�r."

"SORUMLU BES�NDEN KA�INILMALI"

Besin alerjisinin g�n�m�zde kabul edilen tek tedavisinin sorumlu besinin beslenmeden ��kar�lmas� oldu�una i�aret eden Nacaro�lu, �u ifadeleri kulland�:

"Sorumlu besinin i�inde oldu�u t�m g�dalar yasaklanmal�. �rne�in inek s�t� alerjisinde yo�urt, peynir, tereya��, s�t i�eren kek, bisk�vi ve yemeklerin t�ketilmesinden ka��n�l�r. Besin alerjeni anne s�t� ile bebe�e ge�ip belirtilere neden oluyorsa annenin beslenmesinden de sorumlu besin ��kart�l�r. Burada �nemli olan nokta sorumlu besinin yerine ge�ecek di�er besin �gelerinin t�ketiminin desteklenmesi, uygun beslenme program�n�n d�zenlenmesi ve �ocukluk �a��nda b�y�menin takibinin yap�lmas� �nem kazan�r. Anne s�t� alma imkan� olmayan �ocuklarda inek s�t� proteini alerjisi varsa normal bebek mamalar� yerine �ocukta g�r�len reaksiyonlar�n tipi ve �iddetine g�re �zel mamalar kullanmak gerekir. �nek s�t�ndeki proteinler ile di�er memeli hayvanlar�n s�t�nde bulunan proteinler aras�nda y�ksek oranda benzerlik vard�r. Bu nedenle inek s�t� protein alerjisi olan �ocuklar di�er hayvan s�tlerini t�ketti�inde alerjik reaksiyonlar g�r�lme riski y�ksektir bu y�zden �nerilmemektedir. Son y�llarda �ocuklar� besine al��t�rma ve ge�ici tolerans geli�tirmek amac�yla yap�lan oral desentizasyon ile ilgili olarak �al��malar bildirilmektedir. Oral imm�noterapi (a�� tedavisi),�hastalar� desensitize (besine al��t�rma) etmek amac� ile k���k dozlardan ba�layarak d�zenli olarak artan dozlarda g�da alerjenlerinin a��zdan verilmesidir. Oral desentizasyon s�t, yumurta, yer f�st��� gibi baz� alerjenlere kar�� yap�lmakta olup uygun hastalarda sadece deneyimli merkezlerde yap�lmaktad�r. Y�z g�ld�r�c� bir �ekilde besin alerjisi olan hastalar�n �nemli bir k�sm� bu besinlerin pi�mi�/f�r�nlanm�� formunu t�ketebilmekte. Ancak bu besinlerin evde t�ketilmeden �nce hekiminize dan��arak gerekli g�r�l�rse hastanede ortam�nda test yap�ld�ktan sonra t�ketilmesi gerekmektedir."

"ADRENAL�N ENJEKT�R� HAZIR OLMALI

Nacaro�lu, besin alerjisi olan hastalar�n d�zenli olarak takip edilmesi gerekti�ini belirterek, �u de�erlendirmede bulundu:

"Besin alerjilerinin b�y�k bir k�sm� �zellikle inek s�t�, yumurta, soya ve bu�day gibi erken �ocukluk ya da okul �a�� d�neminde kaybolabilir. Kuruyemi� gibi baz� besin alerjileri ise daha b�y�k ya�larda kaybolur veya eri�kin d�nemde de devam edebilir. �zellikle hastada e�lik eden ast�m, alerjik nezle gibi ba�ka alerjik hastal�klar�n olmas� ve birden �ok besine kar�� duyarl� olmas� durumunda rahats�zl���n ge�me s�resi uzayabilir. Besin alerjisi olan hastalar ve aileleri, �zellikle t�ketilen haz�r besinler konusunda mutlaka bilin�li olmal�. Besin alerjisi olan hastalar kazara sorumlu besini yediklerinde alerjik belirtiler ortaya ��kabilir. Bu nedenle daha �nceden besin ile a��r alerjik reaksiyon hikayesi olan hastalar�n yanlar�nda mutlaka epinefrin yani adrenalini haz�r enjekt�r bulundurmalar� gerekir. Yine hastalar�n besin alerjilerinin belirtildi�i bileklik takmalar� veya kimlik ta��malar� olduk�a �nemli. E�er hasta okul �ocu�u ise ��retmenler ve okul y�netimi �ocu�un besin alerjisi konusunda bilgilendirilmeli. Mutlaka acil durumlarda uygulanmas� amac�yla yedek epinefrin haz�r enjekt�r temin edilmeli. Sonu� olarak �ocuklarda besin alerjisinin �nemi; tan�y� do�ru koymak, do�ru izlemek ve sadece alerjik besinlerin kesilmesi sa�lanarak b�y�me d�nemindeki �ocuk olgularda kilo al�m� ve geli�iminde duraklama veya gerilemeye neden olmamaktan ge�er."

23.12.2019 - 42082